Հեռավոր սահմանամերձ Չորաթան գյուղում Մխիթարյան Միաբանության մշակութային գործունեության հետքերով
ՀասարակությունՏավուշի մարզի սահմանամերձ Չորաթան գյուղը, չնայած ժամանակ առ ժամանակ հակառակորդի նշանակետի տակ է լինում, ապրում է բուռն սոցիալ-մշակութային կյանքով: Այդ գործում իր կարևոր ներդրումն ունի «Մխիթար» երիտասարդական կենտրոնը, որը գործում է 2001 թվականից «Հայաստանի Մխիթարյան կենտրոնի» աջակցությամբ: Ինչպես «Արմենպրես-ի հետ զրույցում նշեց «Մխիթար» երիտասարդական կենտրոնի տնօրեն Էդգար Քալանթարյանը, Չորաթանը, լինելով հեռավոր սահմանամերձ համայնք, կտրված է մշակութային զարգացումներից: Այդ բացը լրացնելու համար է, որ որոշվեց ստեղծել «Մխիթար» երիտասարդական կենտրոնը, որը հետագայում իր տեսակով դարձավ կրթամշակութային, համայնքի երեխաների առօրյան կազմակերպող կառույց, նաև սոցիալական խնդիրներ լուծող օղակ:
Համայնքի ավագանու և գյուղապետի որոշմամբ կինոյի նախկին լքված շենքը նվիրաբերվեց «Հայաստանի Մխիթարյան կենտրոնին» մշակութային գործունեություն ծավալելու նպատակով: Ավելի քան 15 տարի է կենտրոնը համայնքի երեխաների համար գործում է բացառապես անվճար հիմունքներով: Հիմնական նպատակն է զարգացնել Հայաստանում երեխաների, պատանիների կրթական, մշակութային, մասնագիտական ունակությունները` նպաստելով աշխատատեղերի ստեղծմանը, արտագաղթի տեմպերի նվազեցմանը, երիտասարդ սերնդին նոր մասնագիտություններ և հմտություններ փոխանցելուն` կապելով նրանց մանր հողին:
«Չորաթան գյուղն ունի 107 դպրոցահասակ երեխա, որոնցից մեծ մասը հաճախում են մեր կենտրոն: 7-17 տարեկան երեխաներն ամեն օր 3 ժամ ծանոթանում են տարբեր ձեռագործ և մասնագիտական հմտությունների` հելյունագործություն, գոբելեն, ասեղնագործություն, առողջ ապրելակերպի դասընթացներ, ասմունք, շախմատ, երաժշտություն, պար, գեղանկարչություն: Արդեն 4 տարի է կենտրոնը ես եմ ղեկավարում, այս ընթացքում բավական նոր հնարավորություններ են ստեղծվել կենտրոնի երեխաների համար: Կենտրոնում անցկացվող պարապմունքները նաև ուղղորդող նշանակություն ունեն` հետագա մասնագ իտությունն ընտրելու հարցում»,-ասաց Էդգար Քալանթարյանը:
Այս օրերին «Մեգերյան կարպետ» ընկերությունը սիրահոժար կերպով դասընթացներ է կազմակերպում համայնքի երիտասարդներից մեկի համարը, ով ավարտելուց հետո կվերադառնա և կաշխատի նախատեսվող նորաբաց հայկական ավանդական կարպետագործության խմբակում: Սաներից մեկն ընդունվել է ԵՊՀ, մեկ ուրիշն էլ Երևանի պետական գեղարվեստի ակադեմիա և այլն: Կենտրոնի սաները հաջողությունների են հասել մի շարք այլ ոլորտներում ևս,մասնակցել տարբեր ցուցահանդեսների և արտասահմանյան միջոցառումների: Էդգար Քալանթարյանը նշեց, որ այս ամենի նպատակն է համայնքի երիտասարդների ն նոր հնարավորություններ ընձեռել, նրանց գյուղում պահել, համայնքի կրթական և մշակութային կյանքը աշխուժացնել, ինչու չէ նաև սոցիալական խնդիրներ լուծել:Նրա խոսքով, նպատակ ունեն ընդլայնել կենտրոնի գործունեությունը. նոր դասընթացներ ավելացնել` շեշտը դնելով օտար լեզուների, համացանցի հասանելիության վրա, որոնք կնպաստեն համայնքի երեխաների և պատանիների ունակությունների բարձրացմանը՝ նոր կրթական մարտահրավերներին դիմակայելու համար:
«Ստեղծման օրվանից մինչև այսօր «Հայաստանի Մխիթարեան կենտրոնն» է ապահովում կենտրոնի ամսական բոլոր ընթացիկ ծախսերը, սակայն այսօր նախատեսում ենք Միաբանության նախկին սաներով ստեղծել ցանց, որի հովանավորությամբ կընդլայնենք մեր հետագա գործունեությունը՝ ընդգրկելով նոր ոլորտներ ու համայնքներ: Մխիթարյան նախկին սաները գործունեություն են ծավալում տարբեր երկրներում, որտեղ հասել են բազում հաջողությունների՝ կրթության, մշակույթի, արվեստի ոլորտներում և այլն: Նրանցից մի քանիսի անունը կցանկանայի շեշտել, ինչպես օրինակ՝ Արի Հով սեփյանը` Լոս Անջելեսում, Հրաչ Գասպարը` Մոնրեալում, Ալֆրեդ Բողոսյանը` Տորոնտոյում և այլն, որոնց հետ կապի մեջ ենք իբրև համագործակցության օղակ մեր և նախկին սաների միջև։ Կարծում եմ` մեր այս գործունեությունն ընդլայնելով` կնպաստենք Հայաստան-Սփյուռք կապի խորացմանը, խաղալով այն նույն դերը, ինչպես Մխիթարյան միաբանությունը և նրա իրավահաջորդները նախորդ դարերի ընթացքում: Այն առաքելությունը, որ Սեբաստացին 300 և ավելի տարիներ առաջ իրականացրեց աշխարհի չորս ծագերում ցրված Հայ ժողովրդի մեջ, այսօր նոր ուղի է գտել իր անկախությունը վերգտած Մայր Հայրենիքում: Վերակենդանացնելով իր արմատները` Միաբանությունը նայում է իր հայրենիքին ինչպես ներշնչումի աղբյուրի: Պանդխտությունը, որ անցյալում Սեբաստացին ապրեց իր հալածյալ ժողովրդի հետ միասին, այսօր արդեն վեր է ածվել հայրենի ժողովրդի մեջ գործելու կենսակերպի: Այս գաղափարի գիտակցումն է, որ համախմբել է մեզ և փորձում ենք անել հնարավորինս պահպանելու և շարունակելու Սեբաստացու առաքելությունը:Կա հզոր ներուժ, որի միասնականությամբ կարևոր նախաձեռնություններ կյանքի կկոչվեն»,-հավելեց նա:
Մխիթարյան Միաբանությունը հայ վանական, մշակութային հաստատություն է: Հիմնադրվել է Մխիթար Սեբաստացու կողմից 1700 թվականին Կ.Պոլսում ուսումնակրթական, գիտական և մշակութային գործունեություն ծավալելու նպատակով:
1701 թ. միաբանությունը տեղափոխվել է վենետիկապատկան Մորեա թերակղզու (Հունաստան) հարավ-արևմուտքում գտնվող Մեթոն բերդավան, այնուհետև 1717 թ.-ից միաբանությունը Մ. Սեբաստացու առաջնորդությամբ հաստատվում է Ս. Ղազար կղզում (Իտալիա), որի 300 ամյակն է այս տարի: Տարիների ընթացքում Միաբանությունը տարբեր գիտակրթական, հայագիտական, տպագրական գործունեություն է ծավալում, հիմնում բազում դպրոցներ տարբեր վայրերում`Տրապիզոն, Ախալցխա, Մուշ, Խարբերդ, Սիմֆերոպոլ, Ալեքսնադրիա, Հալեպ, Բուենոս Այրես, Լոս Անջելես և այլն: Ստեղծման օրվանից հավատարիմ մնալով իր նշանաբանին, առաքելությանը` Մխիթարյան միաբանությունը բազում հայ երիտասարդների է կրթում, նրանց հոգում և սրտերում վառ պահում սերը դեպի ընտանիքը, հայրենիքը, կրոնը: Սեբաստացին կարողացավ Ավետարանի խոսքը գործադրել և մեռնել ցորենի հատիկի պես, որպեսզի բյուրպատիկ պտուղներ պարգևեր իր սիրեցյալ հայ ժողովրդին…