«Նույնիսկ այս իրավիճակում աշխատանքը չի կանգնում, քանի որ մարդիկ նվիրված են հողին ու երկրին».«Փաստ»
Հարցազրույց«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Արցախում պատերազմը շարունակվում է: Հայկական զինված ուժերը շարունակում են կատարել իր առջև դրված խնդիրը, միևնույն ժամանակ թե՛ Հայաստանի Հանրապետությունը, թե՛ Արցախի Հանրապետությունը շարունակում են ապրել իրենց բնականոն կյանքով, որքան էլ դա պարադոքսալ հնչի: Ճիշտ է, բոլորիս մտքերը սահմանին են, զինվորի հետ, բայց թիկունքում պետք է շարունակենք ապրել բնականոն կյանքով, որպեսզի մեր երկու պետությունների ներսում ամրապնդենք ռազմաճակատում ձեռք բերված հաղթանակները: Պատերազմական այս իրավիճակից առաջ, երբ առիթ էինք ունենում զրուցելու տարբեր ոլորտների փորձագետների հետ, նրանք նշում էին, որ մեր բոլոր քայլերը պետք է կատարել՝ հաշվի առնելով այն, որ, մեծ հաշվով, պատերազմական իրավիճակում գտնվող երկիր ենք: Խոսքը թե՛ կրթական, թե՛ առողջապահական, թե՛ գյուղատնտեսական, թե՛ մյուս ոլորտների մասին է:
Պատերազմն արդեն իրականություն է, և այս օրերին հատկապես մարդիկ ցույց են տալիս, որ շարունակում են իրենց ամենօրյա աշխատանքը հանուն երկրի տնտեսության: Գյուղատնտեսության ոլորտը թերևս ամենակարևորներից է: Մթերման, բերքահավաքի այս շրջանում, ինչպես ընդգծում են փորձագետները, հիմնական խնդիրը դարձել է աշխատուժի քանակի նվազումը. տղաները ռազմաճակատում են: Ֆերմերներին ու գյուղացիներին օգնության են գալիս անհատները, որպեսզի բերքը դաշտերում չմնա: Ինչ խոսք, դժվարության պահին մեկս մյուսին ձեռք մեկնելը մեր ժողովրդի կարևորագույն հատկանիշներից է:
«Ագրարագյուղացիական միավորում» ՀԿ նախագահ Հրաչ Բերբերյանը նշում է՝ գյուղացիական աշխատանքները շարունակվում են, ամեն ինչ իր բնականոն հունի մեջ է: «Մի քիչ աշխատուժի պակաս ունենք՝ կապված պատերազմական իրավիճակի հետ: Չնայած դրան, ամեն ինչ անում ենք, որ բերքը փրկենք և կորուստներ չունենանք: Տեղյակ պահենք մարդկանց, որ կարտոֆիլի և բերքի պաշարները բավական են, որևէ խնդիր չունենք: Հացազգիների հետ կապված կարող է խնդիր ունենանք»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Բերբերյանը:
Նշում է՝ այն խնդիրը, որ կառավարությունը դրել էր ցանքատարածությունների ավելացման հետ կապված, հօդս ցնդեց: «Այն ծրագիրը, որը մենք էինք ներկայացրել, ուղղակի աղավաղեցին: Ոչ թե փոփոխեցին, այլ հիմնովին այլ ծրագիր դարձրեցին: Փոխանակ նպատակը լիներ ցանքատարածությունների ավելացումը, այն դարձրեցին բիզնես ծրագիր»,-նշում է մեր զրուցակիցը: Անդրադառնալով մթերումներին՝ Բերբերյանն ասում է, որ, իրենց տեղեկություններով, այս պահին բողոքներ չկան: «Այս օրերին շատ խոսվեց մի քանի մշակաբույսերի մասով բերքի ավելցուկի մասին: Իհարկե, գյուղացու վիճակը մթերումների մասով այս տարի ևս ծանր է: Հատկապես խաղողի մթերման հարցով համարյա թե ոչինչ չէր արվել:
Օգտագործվեց հին սխեման, գործարարներին վարկ տվեցին, հարց է՝ նրանք այդ վարկը նպատակային կօգտագործե՞ն, թե՞ ոչ: Մենք առաջարկում էինք այլ սխեմա: Երբ կառավարությունը ցածր տոկոսով վարկ է տալիս, նա պետք է վարկի օգտագործման պայմաններ թելադրի, ինչը չի արվել»,-ընդգծում է «Ագրարագյուղացիական միավորում» ՀԿ նախագահը: Ոչ մեկ անգամ է ասվել, որ Հայաստանի նման երկրները պետք է պարտադիր մտածեն իրենց պարենային անվտանգության մասին: Պատկերավոր ասած՝ եթե երկիրը «փակվի» բոլոր կողմերից, պետք է կարողանա մի որոշակի ժամանակաշրջան ինքն իրեն ապահովել անհրաժեշտ պարենով: Խոսքը թե՛ սննդի, թե՛ տնտեսական ապրանքների մասին է:
Այս համատեքստում խոսվում է տեղական արտադրանքը զարգացնելու մասին: Այսօր մենք փաստացի պատերազմական իրավիճակում ենք: Բերբերյանը նշում է, որ այս իրավիճակում, իհարկե, մանր-մունր խնդիրներ կառաջանան, բայց ընդհանուր առմամբ «կարտոֆիլի և սոխի հարցը լուծել ենք, դրանք պարենի երկու ստրատեգիական ուղղություններ են: Այսինքն՝ ավելի պարզ ասած, պատերազմական իրավիճակում պարենի խնդիր չենք ունենա: Սա ֆերմերների աշխատանքի արդյունքն է, ոչ կառավարության»: Այս օրերին անգամ Բերբերյանը չի կարողանում չխոսել խնդիրների մասին: Մեր այն դիտարկմանը, թե արդյոք այս փորձությունից կկարողանանք նաև «խրատվել» և հասկանալ, թե պետության ներսում որոնք են այն ուղղությունները, որոնք պետք է առավելագույնս ուշադրության կենտրոնում լինեն, պատասխանում է, որ այսօր մեր խնդիրը պետական համակարգում աշխատող կադրերն են: «Այս կադրերով մենք ապագա չունենք:
Բայց ուզում եմ ասեմ, որ մեր ուժը մեր գաղափարի, խելքի մեջ է: Մեր ֆերմերներից ու գյուղացիներից շատերի տղաներն այսօր ռազմաճակատում են, բայց նույնիսկ այդ դեպքում աշխատանքը չի կանգնում, քանի որ մարդիկ նվիրված են հողին, երկրին: Այսօր պետք է շուրջօրյա աշխատեր գյուղատնտեսության նախարարությունը մեր երկրում: Տեսեք՝ այսօր Արցախի Հանրապետության գյուղատնտեսության նախարարությունը զբաղվում է այդ հարցերով, բայց Հայաստանում նա փաստացի գործընկեր չունի»,-հավելում է Բերբերյանը:
Անկախ մեր զրույցի հիմնական թեմայից՝ վերջում անդրադառնում ենք ամենակարևորին: «Համոզված եմ, որ շուտով խաղաղություն է լինելու, որովհետև արդարությունը միշտ հաղթում է: Հուսանք, որ այն կհաղթի ոչ միայն ռազմաճակատում, այլ երկրի ներսում բոլոր ոլորտներում»,-եզրափակում է Հրաչ Բերբերյանը:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում