«Ամբողջականության մեջ այս ամենը կոչվում է ռեպրեսիա»․ «Փաստ»
Հարցազրույց«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Հայաստանի առաջին օմբուդսմեն, «Ընդդեմ իրավական կամայականության» ՀԿ նախագահ Լարիսա Ալավերդյանն այսօր առկա իրողությունները դիտարկում է այս իշխանության կառավարման անցած երեք տարվա համատեքստում:
Մինչ վերջին շրջանում մի շարք ձերբակալությունների, ընդդիմադիր գործիչներին, նաև նրանց հարազատներին քննչական և այլ մարմիններ կանչելու դեպքերին անդրադառնալը, «Փաստի» հետ զրույցում Լ. Ալավերդյանը շեշտեց.
«Ես նախ ուզում եմ հիշեցնել նաև դատավորների մասին խոսելիս օգտագործած այն գռեհիկ բառապաշարը, որով հանդես էր գալիս երկրի վարչապետի պաշտոնը զբաղեցնող անձը: Այս վարքագիծը պատմության մեջ նախադեպ չունի: Ես ուզում եմ առանձնացնել նաև հայատյացությունը, որը նա ցույց էր տալիս ամենատարբեր երկրներում: Ես թե՛ պատմության, թե՛ արդեն մեր ժամանակներում չեմ հիշում մի նախադեպ, որ երկրի վարչապետի պաշտոնը զբաղեցնող անձը գնա մեկ այլ երկիր և փնովի իր ժողովրդին ու երկրին: Այս իշխանական խումբը իշխանության է եկել կեղծ խոստումներով, ամբողջովին կեղծիքի վրա հիմնված քաղաքականության վրա, և պտուղներն ենք տեսնում: Քայքայիչ աղանդ հիշեցնող այս քաղաքականության վերջին արդյունքը, իմ համոզմամբ, պայմանավորված պատերազմի ավերիչ հետևանքներն են, որոնք սկիզբ ունեն, բայց վերջը դեռ չենք տեսնում»:
Անդրադառնալով ձերբակալություններին, մի շարք գործերի վերանայումներին ու քննչական մարմիններ կանչելու դեպքերին՝ Լ. Ալավերդյանը նշեց. «Ամբողջականության մեջ այս ամենը կոչվում է ռեպրեսիա: Ես և ամուսինս ևս ԱԱԾ-ից հրավեր ենք ստացել: Ապօրինի զենք-զինամթերք ձեռք բերելու, պահելու ինչ-որ գործով որպես վկաներ ենք կանչվել: Նշված չէ գործի համարը, նշված չէ նաև, թե ովքեր են մեղադրյալները, որ մենք էլ վկա ենք: Մենք կանչված ենք եղել ամսի 19-ին, բայց հրավերը ավելի ուշ՝ ամսի 23-ին ենք ստացել: Դրանից հետո ոչ մի կապ չի եղել, մենք էլ չենք զանգել: Գտնում եմ, որ սա իրապես անօրինականության շղթայի շարունակությունն է: Մենք իրականում գործ ունենք չափ ու սահման անցած մի գործընթացի հետ: Ստացվում է՝ ցանկացած մեկը, որն իր կարծիքն է արտահայտում, անպայման նման արձագանք է ստանում: Մենք մինչ օրս նման երևույթ չենք ունեցել: Անգամ կարծում եմ, որ հասարակությունը ևս պատրաստ չէր զանգվածային ռեպրեսիաների: Այդպիսի կառույցների կողմից յուրաքանչյուր կանչ, հրավեր քայքայում է մարդու նյարդային համակարգը և վրդովեցնում է նրան: Միևնույն ժամանակ, չենք կարող չնկատել իրավաբանների, դատապաշտպանների կայացած համայնքը: Հուսով եմ, որ, թեպետ ցավալի ճանապարհով, բայց դատական համակարգը կկայանա: Որքան էլ տարօրինակ է, բայց հնարավոր է, որ ի պատասխան այս ռեպրեսիաների, մենք վերջնականապես կունենանք կայացած ու գործադիր իշխանությունից անկախ և ամբողջական դատական համակարգ: Ես դեռ 2006-2007 թվականներից էի նշում, որ դատապաշտպանական լավ համայնք ունենք: Այդ ճյուղը, ավելի հստակ՝ դատական համակարգը, հիմա կայանում է»:
Նշենք, որ դատավորներն այս շրջանում հիմնականում ոչ իրավաչափ են համարում ձերբակալությունները, չեն բավարարում վերոնշյալ դեպքերով կալանավորման միջնորդությունները: Լարիսա Ալավերդյանը նշեց, որ հիմա դատավորների ուսերին այլ բեռ է դրված: «Հիմա մեծ թվով դատավորներ, կարծես թե, հասկանալով, որ երկրի համար օրհասական ժամ է, հստակ սկզբունքներով են առաջնորդվում: Հերթը հասել է մեր դատական իշխանություններին, որոնք պետք է հասկանան, որ ոչ թե ուղղակի օրենքի նորմ են պաշտպանում, այլ օրենքի նորմ պաշտպանելով՝ թույլ չեն տալիս, որ ամբողջովին տապալվի իշխանության առնվազն մեկ թևը՝ դատական իշխանությունը: Իսկ իրավապահ մարմինների մասին բոլորովին այլ բառապաշարով պետք է խոսել: Ես ապշում եմ իրավապահ մարմինների վերաբերմունքից, երբ տեսնում եմ ձերբակալության որոշ դրվագներ: Ավելի կոնկրետ՝ խայտառակ դրվագների ենք ականատես լինում, երբ որոշ «ընտրյալներ» կորցնում են սեփական արժանապատվությունը, մարդկային կերպարն ու անընդունելի վերաբերմունք դրսևորում անձանց նկատմամբ: Մասնավորապես, նաև այն անձանց, ովքեր պատերազմի են մասնակցել, ունեն առողջական խնդիրներ: Այս ամենը դեռ վերջնական գնահատականների է սպասում. խոսքը ոչ թե միայն քաղաքական կամ հասարակական, այլ իրավական գնահատականի մասին է»,-ասաց նա՝ շեշտելով, որ յուրաքանչյուր ոք, ով ոչ իրավաչափ վարքագիծ է դրսևորել ու չարաշահել է իր դիրքը, պետք է ստանա իր գնահատականը:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում