Ռեկուլտիվացիայի պահանջներ ընդերքօգտագործման հետևանքով խախտված հողերին և թափոնների փակված օբյեկտներին․ «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Դեռ նախորդ ամիս «Փաստը» դիմել էր շրջակա միջավայրի նախարարությանը՝ անդրադառնալով հանքերի չգործող, փակված պոչամբարների ռեկուլտիվացիայի խնդրին: Ոչ մեկ անգամ բարձրացվել է այն հարցը, որ դրանց շրջակա տարածքների հողերը վերականգնման կարիք ունեն, քանի որ այդ թվում նաև հանքարդյունաբերությունը, ընդերքօգտագործումը մեծ վնաս են հասցնում հատկապես վարելահողերին:

Օրերս նախարարությունը հանրային քննարկման է ներկայացրել ընդերքօգտագործման հետևանքով խախտված հողերի, ընդերքօգտագործման թափոնների փակված օբյեկտների ռեկուլտիվացիոն աշխատանքների իրականացման, այդ թվում՝ կենսաբանական վերականգնման ուղեցույցը հաստատելու մասին նախագիծը, որի ընդունման արդյունքում ակնկալվում է ապահովել վերը նշված գործողությունների իրավական հիմքերը, բարձրացնել ռեկուլտիվացիայի արդյունավետությունը՝ աշխատանքները կատարել համաձայն հաստատված ուղեցույցի: Նախարարությունը նշում է, որ 2020 թ.-ի հուլիսի 16-ին ընդունվել է Հայաստանի Հանրապետության ընդերքի մասին օրենսգրքում լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին ՀՕ-397-Ն օրենքը:

Օրենսգրքի 17-րդ հոդվածի 2-րդ մասը լրացվել է 14.1 կետով, որի համաձայն ընդերքօգտագործման հետ կապված շրջակա միջավայրի ոլորտի պետական կառավարման լիազոր մարմինը պետք է մշակի ընդերքօգտագործման հետևանքով խախտված հողերի, ընդերքօգտագործման թափոնների փակված օբյեկտների ռեկուլտիվացիոն աշխատանքների իրականացման, այդ թվում՝ կենսաբանական վերականգնման ուղեցույցներ: Օրենսգրքով սահմանված է փակման ծրագրերի վերանայման պահանջ, օրինակ` 5 տարին մեկ թարմացվող բանկային երաշխիք խախտված հողերի վերականգնման նպատակով՝ դրամագլխին հատկացվող գումարների մասով, ընթացիկ ռեկուլտիվացիայի պահանջներ, փակման փուլում վերահսկողական ֆունկցիաների կիրառում և այլն։

Միևնույն ժամանակ մշակվում է կառավարության «Ռեկուլտիվացիոն աշխատանքների նախահաշվային արժեքների հաշվարկման և վերահաշվարկման կարգը սահմանելու մասին» որոշման նախագիծը, ինչը պայմանավորված է ընդերքօգտագործման արդյունքում խախտված հողերի վերականգնման նախահաշվային արժեքների հաշվարկման և վերահաշվարկման ժամանակ արդյունավետ մեխանիզմների ներդրման միջոցով շրջակա միջավայրի պահպանության դրամագլխի հատկացումների բազային չափի իրատեսական գումարների հաշվարկում և նրանց վերահաշվարկում: Արդյունքում կստեղծվի խախտված հողերի վերականգնման աշխատանքների ֆինանսական երաշխիքներ և կապահովվի այդ հողերի վերականգնման աշխատանքների իրականացումը: Նախարարությունը նշում է, որ այս համատեքստում ռեկուլտիվացիոն աշխատանքների իրականացման համար կարևոր է ունենալ միմյանց հետ փոխկապակցված գործողությունների ուղեցույց:

Առկա օրենսդրությամբ խախտված հողերի վերականգնման իրավակարգավորումներն ուղղված են տարբեր գործունեությունների հետևանքով խախտված հողերի ռեկուլտիվացիոն աշխատանքներին՝ նույն հասկացությունների տարատեսակ կիրառմամբ: Բացակայում է ընդերքօգտագործման հետևանքով խախտված հողերի, ընդերքօգտագործման թափոնների փակված օբյեկտների ռեկուլտիվացիոն աշխատանքների իրականացման, այդ թվում կենսաբանական վերականգնման ամբողջական մեթոդաբանությունը։ Մասնավորապես՝ հստակ բնորոշված չեն այն գործողությունները, որոնք անհրաժեշտ է ռեկուլտիվացիոն աշխատանքների իրականացման համար: Առաջարկվող նախագծի ընդունման նպատակն է ստեղծել իրավական հիմքեր՝ ուղղված օգտակար հանածոների երկրաբանական ուսումնասիրության և արդյունահանման, ընդերքօգտագործման թափոնների կառավարման և վերամշակման աշխատանքների ադյունքում խախտված հողերի տեխնիկական և կենսաբանական ռեկուլտիվացիոն աշխատանքների իրականացման համար:

Այսպիսով՝ առաջարկվում է մշակել և հաստատման ներկայացնել ուղեցույց՝ ընդերքօգտագործման հետևանքով խախտված հողերի, ընդերքօգտագործման թափոնների փակված օբյեկտների ռեկուլտիվացիոն աշխատանքների իրականացման, այդ թվում՝ կենսաբանական վերականգնման աշխատանքների ընթացակարգ, սահմանելով խախտված հողերի և հողամասերի ռեկուլտիվացման համար օգտագործվող դասակարգումները, ռեկուլտիվացիայի ուղղությունները, աշխատանքների մեթոդաբանությունը, նախատեսելով ռեկուլտիվացման նախագծերի մշակման, աշխատանքների ընդունման դրույթներ, հաշվի առնելով հողերի վերականգնման լավագույն տեխնոլոգիաները։

Նախագծում ներկայացվում են ՀՀում գործող ազգային ստանդարտներին հղումներ, որոնք կիրառվում են հողերի՝ այդ թվում ընդերքօգտագործման հետևանքով խախտված, ռեկուլտիվացման (տեխնիկական և կենսաբանական) աշխատանքների իրականացման ժամանակ։ Նախարարությունը նշում է նաև, որ նախագծի ընդունման դեպքում լրացուցիչ ֆինանսական միջոցների անհրաժեշտություն և պետբյուջեում ծախսերի և եկամուտների փոփոխություն չի առաջանում:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում