«Մեր նորագույն պատմության մեջ երբևէ այսպիսի բարդ մարտահրավերների առջև կանգնած չենք եղել». «Փաստ»
Հարցազրույց«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Շատերի համոզմամբ, խորհրդարանական ընտրությունները ոչ միայն չլուծեցին երկրում առկա քաղաքական ճգնաժամը, այլ հակառակը՝ սրեցին հասարակական լարվածությունը: Հիմա արդեն քաղաքացիները մեղադրում են միմյանց կատարած ընտրության համար: Գրող, հրապարակախոս Դավիթ Վանյանը նշում է՝ մենք մի ժողովուրդ ենք, մի ազգ:
«Անկախ նրանից, թե քաղաքական ինչ կողմնորոշումներ ունենք, մեր բոլորի որդիներն են գնում բանակ, ծառայում, իրենց կյանքը տալիս: Կապ չունի՝ ինչ-որ մեկն ընտրել է Նիկոլին, թե չի ընտրել: Պետք է կարողանանք մեկս մյուսին սիրել ու հարգել: Պետք է սկսենք ամենապարզ բանից՝ մեկս մյուսին ձեռք մեկնելուց, իրար բարձրացնենք, իրար հասկանանք: Այս ճգնաժամը չպետք է երկար շարունակվի: Պետությունը, կարծես, լծված է օտար օրակարգերի, մյուս կողմից՝ ունենք մի ժողովուրդ, որը «հնի վերադառնալու» պատճառով, որը արհեստական օրակարգ եմ համարում, լծվել է այսօրվա իշխանությունների պաշտպանության գործին: Սրա պատճառով վտանգված է թե՛ մեր հայրենիքի անկախությունը, թե՛ տարածքային ամբողջականությունը: Այսօր արդեն երկիրն, ըստ էության, մասնատված է, այսօր արդեն մեր սահմանները դաշնակից, բայց օտար պետությունն է պահում»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Վանյանը:
Ընդգծում է՝ համահայկական ազդեցություն ունեցող բոլոր կառույցները, եկեղեցին, ՀՅԴ-ն, բարեգործական հիմնադրամները, բոլոր նրանք, ովքեր կկարողանան հայության վրա ազդեցություն ունենալ, պետք է միավորվեն և իրենց խոսքն ասեն: «Պետք է ձեռք մեկնեն այն ընտրազանգվածին, որը, ցավոք, ատելության մթնոլորտի մեջ չի կարողանում ընկալել նրանց, ովքեր ուզում էին փոփոխություններ տեսնել: Եվ հակառակ կողմից էլ պետք է առաջ գան նրանք, ովքեր իրենց ձեռքը կմեկնեն: Հին ու իմաստուն ազգ ենք, այս մեխանիզմը պետք է կարողանանք իրագործել: Մեր երկիրը փազլի նման բաժանվել է մանր մասերի կամ բեկորների, մինչև առաջ չգան ուժեր ու մարդիկ, ովքեր կսկսեն սոսնձել այդ եզրերը, գտնել համակեցության կանոնները, մոտեցնել իրար, այս վիճակից դուրս չենք գալու, իսկ արդյունքում դառնալու ենք քոչվոր մի ազգ:
Չեմ կարծում, թե, որպես ազգ, աշխարհում կվերանանք, բայց եթե որպես պետություն վերացանք, դառնալու ենք անցորդ, հյուր և երկու-երեք սերունդ անց դադարելու ենք գոյություն ունենալ: Որպեսզի ազգը գոյություն ունենա, պիտի հպարտության պատճառներ ունենա, պիտի հաղթանակների շուրջ կարողանանք միավորվել, այս պատերազմում մեր զոհվածներին որպես հաղթանակողների պետք է վերաբերվենք, պիտի դադարենք լացել, դադարենք նրանց ներկայացնել որպես ուղղակի անմեղ զոհեր, որովհետև այդ մարդիկ իրենց կյանքը տալով՝ ռեալիզացվել են կյանքում: Այդ մենք է, որ չենք ռեալիզացվել, քարշ ենք տալիս մեր գոյությունը: Նրանք սխրանք են գործել, հերոսների պաշտամունքի ինստիտուտը պետք է վերականգնվի: Չեմ հավատում, որ դա պետությունը կանի, բայց կարող են անել եկեղեցին ու իմ նշած համահայկական, ազգային, մշակութային ամենատարբեր կառույցները»,-նշում է մեր զրուցակիցը:
Հավելում է՝ մենք պետք է սովորենք օգտագործել ժամանակակից աշխարհի տված այլընտրանքային եղանակները, նոր հարթակներ փնտրենք իրար հասկանալու համար: «Ստեղծենք համահայկական ինչ- որ մի հարթակ, որտեղ բոլոր համայնքները ներկայացված կլինեն, մարդիկ կսկսեն իրար հետ խոսել. կապ չունի՝ Հայաստանից կլինեն, թե Հայաստանից դուրս: Սա է մեր ամենակարևոր հարցը, սա պետք է արագ անենք, և այն պետք է անջատված լինի քաղաքական պրոցեսներից: Նրանք, ովքեր ուզում են իշխանության գալ, փոխել իշխանությունը, թող անեն իրենց գործը: Մշակութային գործիչները պարտավոր են ժողովրդին բերել մեկ ընդհանուր՝ սիրո հայտարարի: Մտավորականությունն է հուսահատ: Այն մարդիկ, որոնք ընտրել են Նիկոլին, հուսահատ չեն, նրանք հաղթանակ են տոնում: Ես դրա մեջ իրենց չեմ մեղադրում, մեղավոր չեն, որ միայն Հ1 են «վայելում» իրենց տարածաշրջանում: Յուրաքանչյուր իշխանություն միշտ 20-30 տոկոս քնած պաշար ունի: Ինչ էլ ուզում է լինի, եթե փորձի վերընտրվել, այդ 20-30 տոկոս քնած մասսան ունի: Բայց մենք ոչ թե այդ քնած մասսայի համար պետք է կռիվ տանք, այլ նրանց, ովքեր ընտրությունը կատարել են ընդդեմ, ովքեր գնացել և ընտրել են միայն այն պատճառով, որ «հինը չվերադառնա»:
Նրանք, ովքեր երկրի համար ինչ-որ ապագա են տեսնում, այդ ապագայից են խոսում և ուզում են, որ ազգային արմատներին վերադառնանք, ըստ էության, այդ մարդիկ այդ ճնշումներն իրենց վրա չեն զգացել, որովհետև իրենք ինքնաբավ են եղել, կայացած, ունեցել են ինքնաբավության, ինքնապաշտպանության իրենց մեխանիզմները: Իսկ հասարակ, սովորական մարդը՝ գյուղացի, թե բանվոր, աշխատազուրկ, գործազուրկ մարդը այդ պատվախնդրության, պաշտպանության մեխանիզմները չունի և չի ունեցել: Եվ քաղաքական գործիչների մեղքն է, որ այդ մարդկանց չեն հասկանում ու չեն դառնում նրանց համար ընթեռնելի: Մի տեսակ ծծումբի նման են մնում, ջրոտվում են, բայց չեն թրջվում, ժողովրդահոտ չեն դառնում: Սա է մեր խնդիրը: Ռոբերտ Քոչարյանն իր միտինգներով, հանդիպումներով փորձեց դա անել, արդյունքում հասավ այդ 21 տոկոսին: Ավելին է պետք անել, հարկավոր է շատ աշխատել, սա բոլոր ուժերին է վերաբերում:
Հարկավոր է գնալ մարդու տուն, սահմանային գյուղ, այնտեղ, որտեղ խնդիր կա: Երբ խոսում են, որ այսինչ գյուղում ադրբեջանցին մատույցներում ամրապնդվում է, բավական չէ այդ մասին հայտարարություն տալը և այն օգտագործելը, հարկավոր է վեր կենալ և այնտեղ գնալ: Մեծ է նաև մեր սպայական կազմի պատասխանատվությունը, որոնք իրենց ճշմարիտ չդրսևորեցին, ովքեր չկարողացան այսպիսի պայմաններում նախաձեռնությամբ հանդես գալ և անմիջապես մեր հողը մտած մարդկանց դուրս հանել: Հիմա արդեն, կարծես թե, ավելի բարդ է դառնում պրոցեսը: Եթե մի օր էլ պարզվի, որ դա արվել է արդեն ստորագրված փաստաթղթերի հիման վրա, ավելի ու ավելի բարդ է լինելու: Մեր նորագույն պատմության մեջ երբևէ այսպիսի բարդ մարտահրավերների առջև կանգնած չենք եղել»,-ասում է հրապարակախոսն՝ ընդգծելով, որ որպես ազգ և ժողովուրդ մեր մեջ ուժ պետք է գտնենք և մեր մեջ այս հարցերի պատասխանները տանք:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում