«Մեր ամենաթանկին ենք կորցրել, բայց ուժ է տալիս այն, որ իր բոլոր զինվորները եկել ու իրենց ծնողներին են հասել». հրամանատար Արմեն Գրիգորյանն անմահացել է Ջրականում․ «Փաստ»
Հարցազրույց«Փաստ» օրաթերթը գրում է
«Երբեք որդուս որպես հերոս չեմ ներկայացնում, որովհետև ցանկացած մարդ կարող է հերոս դառնալ, իսկ գիտնական դառնալու համար մի ամբողջ կյանք է պետք: Արմենի գերնպատակը դա էր: 28 տարեկանում մագիստրատուրա ընդունվեց՝ իրավագիտության բաժին, լինելով տնտեսագետ, հրաշալի տիրապետելով լեզուներին: Անգլերենը գերազանց գիտեր, սիրում էր այդ լեզուն, հատկապես քերականությունը»,-ասում է Արմենի մայրիկը՝ տիկին Մարգարիտան:
Արմենի մասին զրույցն այսպես ենք սկսում: Ծնունդով Սիսիան քաղաքից է: 1999-2009 թթ. սովորել և գերազանց առաջադիմությամբ ավարտել է Սիսիանի թիվ 5 միջնակարգ դպրոցը: 2009-2014 թթ. սովորել է Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարանի տնտեսագիտության բաժնում, համալսարանը ևս ավարտել է գերազանց առաջադիմությամբ: Մայրիկն ասում է՝ այս մասին փաստող ցանկացած փաստաթուղթ՝ գովասանագիր, շնորհակալագիր ու դիպլոմ, որպես կարևոր ու թանկ մասունք, պահպանում է:
«Ամեն անգամ գովասանագիր ստանալիս ասում էր՝ մամա՛, գո՞հ ես: Իր պատկերացմամբ, այդ թուղթն ինձ էր պետք, որ հիանայի իր արդյունքներով: Իսկ նա թղթի համար չէր սովորում, այլ գիտելիքի: Երբ մանկապարտեզ էր հաճախում, դաստիարակներն ասում էին՝ քո երեխան տաղանդ է, զարմանում էի՝ տառերն անգամ չգիտի, ի՞նչ տաղանդ: Հակադարձում էին՝ մեր կյանքի փորձը դա է ապացուցում: Երբ բանաստեղծություն էին հանձնարարում, անմիջապես անգիր էր սովորում, ընդունակ երեխա էր, իրեն սովորաբար մեկից ավելի հանձնարարություն էին տալիս»,-որդու մանկության տարիներն է վերհիշում մայրիկը:
Ասում է՝ Արմենը շատ համեստ էր, հանդուրժող, անգամ փոքր տարիքում՝ պատասխանատվության մեծ զգացումով: «Չէր սիրում դրսում հաճախ խաղալ, իր հանգստությունը տանն էր գտնում, իր գրքերի մեջ: Սպորտի էր հաճախում, միշտ ձգտում էր իր ժամանակը խելացի ձևով անցկացնել: Սիրողական մակարդակով զբաղվում էր տարբեր սպորտաձևերով, որպեսզի առողջ մարմին ևս ունենա: Շախմատի է հաճախել, առաջնության մեդալակիր է, վոլեյբոլի առաջնությունից բրոնզե մեդալ ու պատվոգիր ունի»: Արմենի դեպքում միաձուլված էին իր բնածին տաղանդը, գեները, աշխատասիրությունը, դրանք մեկ ամբողջություն էին դարձել:
«Ու հիմա վառվում եմ, երբ մտածում եմ, թե մասնագիտական ինչ հաջողություններ կարող էր արդեն ունենալ նա... Արմենի հայրը լավ մաթեմատիկոս է: Ճիշտ է, որ շատ բաներ նաև գեներով են փոխանցվում: Մաթեմատիկական ցանկացած խնդիր հեշտությամբ լուծում էր: Երբ բակի երեխաները գալիս և խնդրում էին օգնել խնդիրները լուծելու հարցում, արագարագ լուծում էր, դեռ մի բան էլ զարմանում, թե ինչպես չեն կարողացել այդ առաջադրանքներն անել: Այնքան հեշտ էր ամեն ինչ բացատրում երեխաներին, որ նրանց անգամ թվում էր, թե հենց իրենք լուծեցին խնդիրը: Բարի էր, կամեցող, սիրում էր երեխաներին: Հիշում եմ՝ ութերորդ դասարանում ջոկատավար էր, երեխաների հետ Ջերմուկ էին գնացել: Ճիշտ է պնդումը, որ եթե մարդը դրական հատկանիշներով է օժտված, բոլոր բնագավառներում դրսևորում է դրանք»:
2014 թ.-ին Արմեն Գրիգորյանն ընդունվել է Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական ինստիտուտ, ավարտելուց հետո ծառայության է անցել Ջրականի զորամասում: 2016 թ.-ին, որպես Ջրականի զորամասի հրետանային դասակի հրամանատար, մասնակցել է Ապրիլ յան պատերազմին: 2018 թ.-ին տեղափոխվել է Սիսիանի զորամաս, զուգահեռ սովորել է Խ. Աբովյանի անվան մանկավարժական համալսարանի իրավագիտության ֆակուլտետի մագիստրատուրայում: Տիկին Մարգարիտայի խոսքով, Արմենն իր ապագան, մասնագիտության առումով, կապում էր տնտեսագիտության հետ. «Պրակտիկա էր անցել բանկերից մեկում, այնտեղ բավականին տպավորված էին իր մասնագիտական ունակություններով, պատասխանատվության զգացումով: Այսօր Արմենը և բազմաթիվ տղաներ իրենց տեղը պիտի գտնեին գիտության մեջ, հսկայական անելիք ունեին մեր պետության համար կարևորագույն տարբեր ոլորտներում»:
2020 թ. սեպտեմբերի 27-ին սկսվում է պատերազմը: Հենց հաջորդ օրը ավագ լեյտենանտ Արմեն Գրիգորյանն ու իր մարտկոցը մեկնում են Արցախ: Մայրիկն ասում է՝ որդու պայմանագրի ժամկետը լրացել էր պաշտպանության նախարարության հետ, բայց Արմենն իր տեսակով այնպիսին էր, որ չէր կարող չգնալ Արցախ: «Ջրականի ամենաթեժ մարտերի ժամանակ հենց ինքն է ստանձնել բարդ առաջադրանքի կատարումը: Սրանք մեր խոսքերը չեն, իր հետ կողք կողքի պայքարած տղաներն են այս մասին պատմում: Տեսանյութեր ևս կան, թե ինչպես է պրոֆեսիոնալ ձևով մարտ ղեկավարում, ինչպես է թշնամական շարասյուններ ոչնչացնում: Նրա զինվորը՝ ժամկետային զինծառայող, կրտսեր սերժանտ Գևորգ Խուրշուդյանն է պատմել. «Մեր մարտկոցը 17 հոգուց էր բաղկացած, և երևի բացառիկ երևույթ է, որ բոլորս ողջ ենք մնացել, միայն մեկ վիրավոր ենք ունեցել, սակայն ամենամեծ կորուստն ենք կրել՝ զոհվել է մեր հրամանատարը, ում բոլորս հիշելու ենք կարոտով, հպարտությամբ, ափսոսանքով ու երախտագիտությամբ»»:
2020 թ. հոկտեմբերի 14-ի գիշերը, չցանկանալով վտանգի ենթարկել իր զինվորների կյանքը, իմանալով, որ բեռնատարներն անօդաչուների նշանառության տակ են, ինքն է մոտենում զինամթերք բերած բեռնատարին՝ զինամթերք ընտրելու: Թշնամու անօդաչուի հարվածից ռազմամթերքով բեռնված մեքենան պայթում է, իսկ Արմենը՝ զոհվում: «Արմենը մեզ հետ անընդհատ կապի մեջ էր: Հոկտեմբերի 13-ին ժամը 5-ին մեզ հետ խոսել էր, գիշերը 12-ին եղբոր հետ էր զրուցում: Հոկտեմբերի 14-ին զանգերին չէր պատասխանում: Եղբայրը զանգահարել էր Սիսիան՝ որևէ տեղեկություն իմանալու: Սկզբում ասում էին՝ ընդմիջման է, հեռու է, հարմար չէ, բայց տղաս ասում է՝ հնարավոր չէ, ժամը հինգն է, Արմենը չի զանգել, այդ ժամանակ ասում են, որ Արմենին անօդաչուն հարվածել է:
Հոկտեմբերի 15ին թուրքերը գրավեցին Ջրականը, շատ թեժ մարտեր էին, Արմենին դուրս բերել չէին կարողացել: Նրանց նաև ասել էին, որ իրենց հրամանատարին դուրս բերելու համար այլ խումբ է գնալու այդ հատված, բայց չէին գնացել: Իմ մայրական սիրտը զգում էր, որ որդիս դեռ այնտեղ է: Մեզ, սակայն, ասում էին, որ Արմենի մարմինը դուրս են բերել Ջրականից: Սկսեցինք մեր փնտրտուքները, եղանք բոլոր դիահերձարաններում, հիվանդանոցներում: Դեկտեմբերին արդեն Կարմիր խաչը, պայմանավորվածությունների համաձայն, դուրս էր բերում տղաների մարմինները, նաև Արմենինը: Դեկտեմբերի 22-ին նրան հուղարկավորեցինք Եռաբլուրում»: Արմեն Գրիգորյանը հետմահու արժանացել է միայն «Մարտական գործողությունների մասնակցի» մեդալի, մայրիկը տարակուսում է՝ ինչ սկզբունքով է որդին այս մեդալին արժանացել, նա նաև Քառօրյայի մասնակից է, համապատասխան նշումը կա զինգրքույկում:
«Որևէ տեղ չենք դիմել այս առիթով: Մեր ամենաթանկին ենք կորցրել, ցավալի է, որ մեր պետությունը և համապատասխան գերատեսչությունն ըստ արժանվույն չեն գնահատում զինվորին»: Արմենը տիկին Մարգարիտայի երկու որդիներից կրտսերն է: Ամուսնացած չէր: «Մեծ տղաս ամուսնացած է, երկու տղա ունի: Մինչև Արմենի զոհվելն ունեինք Նարեկ, իսկ նրա զոհվելուց հետո ունենք Արմենչիկ: Կարելի է ասել, որ Արմենից հետո կյանքը կանգնել է, բայց ուժ է տալիս այն, որ իր բոլոր զինվորները եկել ու իրենց ծնողներին են հասել, ճիշտ է, իր արյան գնով: Նրանք հաճախ են իրենց հրամանատարի մոտ Եռաբլուր գնում, և հենց իրենք են ասում՝ իր կյանքի գնով մեր կյանքը փրկեց»:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում