Երբ սեփական մաշկը Հայրենիքից կամ ճշմարտությունից թանկ է, կամ՝ «ստոկհոլմյան սինդրոմի» նոր դրսևորումներ. «Փաստ»
Հասարակություն
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Որոշ տարուբերումներից ու չեմուչումներից հետո նախօրեին ԱԺ քննիչ հանձնաժողովում, որն, ըստ անունի, իբր քննում է 2020 թ. պատերազմի հանգամանքները, հանդես գալու հնարավորություն ստացավ պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանը: Թե հանրության՝ Նիկոլ Փաշինյանի համար, մեղմ ասած, ուշագնաց չլինող մասն ինչպես է վերաբերվում այդ «քննիչ հանձնաժողովին», հանրահայտ է: Մի շարք մեկնաբաններ միանգամայն հիմնավորված նշում են, որ այդ «քննիչ հանձնաժողովը» իրականում հետապնդում է քաղաքական ու քարոզչական նպատակներ, որոնցից առաջինը պատերազմի ու դրա հետևանքների համար Նիկոլ Փաշինյանի ու նրա գլխավորած կառավարող թիմի պատասխանատվությունը լղոզելը, անգամ «ջրելն» է, ի լրումն՝ Նիկոլ Փաշինյանին որպես մի հզոր զորավար, Նապոլեոն կամ Մակեդոնացի ներկայացնելը, ամբողջ մեղքն ու պատասխանատվությունը «նախկինների», իրենց իսկ նշանակած նախարարների, զինվորականների, հանգամանքների վրա բարդելով: Մենք ևս առանձնակի պատրանքներ չունենք նման «քննիչ հանձնաժողովի» գործունեության հետ կապված: Բայց դա արդեն այլ թեմա է: Հիմա վերադառնանք Տոնոյանին:
Հիշեցնենք նաև, որ Նիկոլ Փաշինյանի նշանակած պաշտպանության նախկին նախարար Դավիթ Տոնոյանը մոտ 1 տարի 10 ամիս կալանավորված է: Նա պայմանավորվել էր, որ հանձնաժողովում հանդես կգա ուղիղ հեռարձակման պայմանով (ինչպես Նիկոլ Փաշինյանն էր ելույթ ունեցել վերջերս): Այդ պայմանն, ի վերջո, բավարարվեց: Հետաքրքիր է այն, որ քաղաքական կամ հասարակական ակտիվություն դրսևորող առանձին շրջանակներ ինչ-ինչ ակնկալիքներ ունեին Դավիթ Տոնոյանի հանձնաժողովային ելույթից: Քավ լիցի, ինքը՝ Դավիթ Տոնոյանը, ելույթի ու հարցուպատասխանի ընթացքում լիովին չեզոքացրեց այդ ակնկալիքները՝ միանգամայն հստակ ու բացահայտ ցուցադրելով, որ ինքն այդտեղ է եկել բացառապես 1 նպատակով՝ իրեն կալանավորած իշխանությանը, ի մասնավորի՝ Նիկոլ Փաշինյանին եթե ոչ գովաբանելու, ապա առնվազն ջրից չոր դուրս գալու նրանց մղումները սպասարկելու նպատակով: Ու նա իր հանձնառությունը, նկատենք, հիմնականում կատարեց: Ինչ կարելի է ասել այս առնչությամբ:
Առաջինը այն, որ միամտություն է կարծել, թե Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության կողմից կալանավորված իրենց իսկ թիմակիցը (չնայած ինքն իրեն թիմակից չի համարում, այլ կառավարության անդամ), գտնվելով կալանքի տակ, ինչ-որ բան կարող է բացահայտել:
Երկրորդը` կա այդպիսի հասկացություն՝ «ստոկհոլմյան սինդրոմ», դա այն է, օրինակ՝ երբ պատանդն սկսում է աջակցել իր պատանդառուին, գործել ու խոսել նրա օգտին: Եթե շատ չմանրամասնենք, ապա Դավիթ Տոնոյանի՝ ԱԺ «քննիչ հանձնաժողովում» ունեցած ելույթը ավելի շուտ հենց «ստոկհոլմյան սինդրոմի» ցուցադրություն էր՝ գործողության մեջ:
Երրորդը՝ իշխանությունից նման կախվածության մեջ գտնվող անձնավորությունը, ամենայն հավանականությամբ, ինչ-որ գործարք է կայացրել իշխանության հետ, ինչպես կարծում են շատերը: Օրինակ՝ այսպես. հանձնաժողովում արտասանում է այն, ինչ պետք է իշխանությանը և որոշ ժամանակ անց հայտնվում է ազատության մեջ: Ճիշտ է, հետաքրքիր զուգադիպությամբ հենց երեկ՝ «քննիչ հանձնաժողովի» փակ նիստին զուգահեռ «ճշտում» տարածվեց, որ Դավիթ Տոնոյանի խափանման միջոց կալանավորումը դատարանի կողմից չի փոփոխվել, բայց, ինչպես ասում են, ամեն ինչ՝ իր ժամանակին: Ուշադրություն դարձնենք, որ թեպետ խափանման միջոց ընտրված կալանքը թողնվել է անփոփոխ, սակայն Վերաքննիչ հակակոռուպցիոն դատարանի կողմից գործն ուղարկվել է նոր քննության։
Ինչևէ... Ի դեպ, մի առիթով նշել ենք, որ չարաչար սխալվում են բոլոր նրանք, ովքեր կարծում են, թե հնարավոր է համագործակցել կամ ինչ-որ բան պայմանավորվել Նիկոլ Փաշինյանի հետ: Այսօր իրեն պե՞տք է, որ իքս անձնավորությունը կալանավորվի, ուրեմն՝ կկալանավորեն նրան, պե՞տք է, որ բաց թողնեն, բաց կթողնեն, որպեսզի կարճ ժամանակ անց կալանավորեն: Հենց դրա «կարիքը» լինի: Ի դեպ, վերը ասվածի համատեքստում միանգամայն բնութագրական է, որ հենց այն ժամանակ, երբ կալանքի տակ գտնվող Դավիթ Տոնոյանը ինչ-որ բաներ էր պատմում Դավիթ Գալստյանի (մամուլում նա ավելի շատ հիշատակվում է որպես «Պատրոն Դավո») կողմից զենք հայթայթելու աներևակայելի ունակությունների մասին, լրահոսում տեղեկություն տարածվեց հիշյալ Դավիթ Գալստյանին նորից կալանավորելու մասին:
Մասնավորապես, հաղորդվեց, որ վերաքննիչ դատարանը օգոստոսի 1-ին բեկանել է Հակակոռուպցիոն դատարանի՝ Դավիթ Գալստյանին գրավի դիմաց ազատ արձակելու որոշումը: Իսկ դա նշանակում է, որ նա կրկին կկալանավորվի: Էլի հանգամանքներ կան, որ արժե առնվազն արձանագրել Դավիթ Տոնոյանի՝ հանձնաժողովային հայտնության առնչությամբ: Խոսքն այն մասին է, որ անձինք, որոնք ժամանակին առանցքային պետական պաշտոններ են զբաղեցրել, պարզվում է, առաջնորդվում են գերազանցապես սեփական մաշկի պահպանության մոտեցմամբ: Այսինքն, իրենց մաշկին բան չլինի, ինչ ուզում է՝ լինի: Եվ մեկ դիտարկում, որ արձանագրելի ու ցավալի է միաժամանակ: Այ, Դավիթ Տոնոյանը երկար-բարակ պատմում էր, թե ռազմատեխնիկական ինչ հարաբերակցություն կար պատերազմի նախաշեմին, ինչ հագեցվածություն ԱԹՍ-ներով կամ դրանց դեմ պայքարի միջոցներով, խոսում էր պատերազմին անպատրաստ լինելու, իր ռազմադիվանագիտական (պահ-պահ-պահ) գիտելիքներով պատերազմը կանխել չկարողանալու մասին:
Ու դա այն նույն Դավիթ Տոնոյանն է, որ պատերազմի սկզբում հայտարարում էր, թե՝ եթե պատերազմ, ապա նոր տարածքների դիմաց՝ ակնարկելով, որ Ադրբեջանը նոր տարածքներ կկորցնի: Դա ադեկվա՞տ պահվածք է: Դա, ուրիշ բան չասենք, ազնիվ մարդո՞ւ, պետական գործչի՞ պահվածք է: Լսում էի Դավիթ Տոնոյանի երկար-բարակ խոսքը ԱԺ քննիչ հանձնաժողովում ու այդ ամբողջ ընթացքում գիտակցությունս սղոցում էր հետևյալ միտքը. «Աստվա՜ծ իմ, ու սրանք այսպես, նման «մոտեցումներով» պետություն են ղեկավարել ու ղեկավարում...»: Ու խոսքը ամենևին միայն Տոնոյանի մասին չէ... Խոսքը բոլորի մասին է՝ հատկապես «գերագույն գլխավոր հրամանատարի», որին նույն Տոնոյանը այդպիսին ցանկանում է տեսնել նաև խաղաղ ժամանակ...
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
