ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (5 ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ)․ Մեծ լոնդոնյան հրդեհը, Ռուս-ճապոնական պատերազմը, «կարմիր տեռորը». «Փաստ»
Հասարակություն«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
ՏՈՆԵՐ ԵՎ ՀԻՇԱՐԺԱՆ ՕՐԵՐ
Բարեգործության միջազգային օր, Հնդկաստան՝ Ուսուցչի օր:
ՀԱՅ - ՀԱՅԱՍՏԱՆ
1899 – ծնվել է թատերագետ, գրականագետ, արվեստաբան Սարգիս Մելիքսեթյանը:
1904 – ծնվել է գեղարվեստական խոսքի վարպետ Սուրեն Քոչարյանը:
1915 - Մուսա լեռան հերոսամարտում հ ո ր իզ ո նում ռազմ ա նավ է երևացել ։ Պարզվել է, որ դա ֆրանսիական «Գիշեն» հածանավն է, որ պարեկություն էր կատարում Միջերկրական ծովի այդ մասում։ Հայերը նա վ ա պ ե տից օգնություն են խնդրել։
1923 – ծնվել է արձանագործ, նկարիչ և մանկավարժ Սարգիս Բաղդասարյանը՝ «Ավետիք Իսահակյան» արձանի ստեղծողը:
1931 – ծնվել է դերասան Լեոնարդ Սարգսյանը:
1943 – ծնվել է ճարտարապետ, ծաղրանկարիչ Հարություն Չալիկյանը:
1948– ծնվել է կրկեսային ճանաչված գործիչ Սոս Պետրոսյանը։
1948- վախճանվել է հայազգի խորհրդային ֆիզիոլոգ, հոգեբան և բժիշկ Գրիգոր Կեկչեևը:
1963– ծնվել է թատրոնի և կինոյի դերասանուհի, թատերական ռեժիսոր Աննա Էլբակյանը։
1979- վախճանվել է դերասան և թատերական ռեժիսոր Էդուարդ Մուրադյանը:
1989- վախճանվել է արձակագիր, դրամատուրգ և երաժիշտ Պարույր Մասիկյանը:
1996-Հայաստանը դիվանագիտական հարաբերություններ է հաստատել Աֆղանստանի հետ:
2001-ԼՂՀ-ում կայացել են տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրություններ:
2004- Երևանում ստեղծվել է «Նարեկացի» արվեստի միությունը:
2006-ՀՀ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի հրամանագրով հայ-ամերիկյան բարեկամական հարաբերությունների ամրապնդման և զարգացման գործում ներդրած նշանակալի ավանդի համար Ջոն Էվանսը պարգևատրվել է «Մխիթար Գոշ» մեդալով:
2019-կառավարությունը որոշել է 720 մլն դրամ հատկացնել մարտի 1-ի դեպքերի ժամանակ տուժածներին աջակցություն տրամադրելու նպատակով։
ԱՇԽԱՐՀ
699-ծնվել է արաբ իրավագետ և աստվածաբան, հանաֆիականության հիմնադիր Աբու Հանիֆան:
1568 – ծնվել է իտալացի փիլիսոփա, աստվածաբան և բանաստեղծ Թոմազո Կամպանելլան:
1666 – մարել է երեք օր շարունակվող Մեծ լոնդոնյան հրդեհը, վառվել է ավելի քան 10 հազար շինություն, միաժամանակ հայտարարվել է ընդամենը 16 մահվան դեպքի մասին:
1698– Ռուսաստանի ցար Պետրոս 1-ինը մորուք կրելու հարկ է սահմանել։
1774 - Միխելսոնի ղեկավարած բանակը Սոլենիկյան բնակավայրի մոտ վճռական պարտության է մատնել Եմել յան Պուգաչովի բանակին:
1800 - Բրիտանիան զավթել է Մալթան:
1857– վախճանվել է ֆրանսիացի նշանավոր փիլիսոփա և սոցիոլոգ, պոզիտիվիզմի նախահայր համարվող Օգյուստ Կոնտը։
1862 - անգլիացի օդագնացներ Գլեյշերը և Կոքսվիլլը օդապարիկով բարձրացել են այդ ժամանակ ռեկորդային համարվող 9 կիլոմետր:
1885 - ԱՄՆ-ում Ջեկ Գամերի ավտոսպասարկման կետում առաջին անգամ տեղադրվել է բենզինի պոմպ:
1905 – կնքվել է Պորտսմուտյան պայմանագիրը, որով ավարտվել է Ռուս-ճապոնական պատերազմը։
1914 – Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Ֆրանսիայում Մառնա գետի մոտ սկսվել է 7 օր տևած՝ պատմության ամենամեծ ճակատամարտերից մեկը. երկու կողմերից ճակատամարտին մասնակցել է մոտ 2 միլիոն զինվոր։
1918 - Ռուսաստանի սովնարկոմի դեկրետով սկսվել է «կարմիր տեռորը»:
1941- նացիստական Գերմանիան ամբողջովին օկուպացրել է Էստոնիան:
1946 – ծնվել է տանզանա-բրիտանացի երգիչ, երգահան, Queen խմբի առաջատար երգիչ, պրոդյուսեր Ֆրեդի Մերկուրին (իրական անունը՝ Ֆարուխ Բուլսարա):
1972 - պաղեստինյան ահաբեկչական «Սև սեպտեմբեր» կազմակերպությունը պատանդ է վերցրել Մյունխենի օլիմպիական խաղերին մասնակցող իսրայելցի մարզիկներին, որի արդյունքում զոհվել է Իսրայելի հավաքականի 11 մարզիկ և մեկ գերմանացի ոստիկան։
1977– ՆԱՍՍԱ-ն տիեզերք է ուղարկել «Վոյաջեր-1» միջմոլորակային կայանը, որը մինչ օրս տիեզերքում է։
1981 - գրանցվել է առաջին ասիացու մահը ՄԻԱՎ -ից:
1997– վախճանվել է ալբանական ծագմամբ կաթոլիկ միանձնուհի, աշխարհահռչակ բարեգործ, Նոբել յան մրցանակի դափնեկիր Մայր Թերեզան։
2022 - Աֆղանստանի մայրաքաղաք Քաբուլում՝ Ռուսաստանի դեսպանատան մոտ, տեղի է ունեցել պայթյուն, զոհվել է ավելի քան 10 մարդ, այդ թվում՝ դեսպանատան աշխատակիցներ:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում