Երևան, 07.Նոյեմբեր.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Ամերիկան կարող է նպաստել Ուկրաինայի խնդրի կարգավորմանը․ Պեսկով ՃՏՊ-ները նվազել են 9,8 տոկոսով Լիբանանից արձակված հրթիռն ընկել է Թել Ավիվի օդանավակայանի մոտ ՊԵԿ-ը բացահայտել է շուրջ 603 մլն դրամի ստվերային շրջանառության դեպք Լիահույս եմ, որ ՀՀ-ի և ԱՄՆ-ի միջև հարաբերություններում նոր հնարավորություններ կընձեռվեն, հատկապես՝ Հարավային Կովկասում տևական և կայուն խաղաղության հաստատման պարագայում. Փաշինյանը՝ Թրամփին 36 ժամ ջուր չի լինի Մեկ օրում հանրապետությունում արձանագրվել է 17 ավտովթար. 2 մարդ զրկվել է կյանքից, 23-ը՝ վիրավորվել ԵՄ-ի կողմից Հայաստանին 270 մլն եվրոյի աջակցության տրամադրման նախագիծը վերջնականացման փուլում է Երևանում 16-ամյա պատանին վիճաբանության ժամանակ դանակահարել էր 46-ամյա տղամարդուն. նա ձերբակալվել է Ռուսաստանը ոչ միայն պատրաստ է Ուկրաինայի հետ բանակցություններին, այլև վարել է դրանք. Պուտին


«Չեմ նախանձում հաջորդ իշխանություններին, որոնց վրա լուրջ բեռ է դրվելու». «Փաստ»

Հարցազրույց

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանը ԱԺ-ում 2025 թ.-ի բյուջեի նախագծի քննարկման ժամանակ, արձագանքելով «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Արմեն Ռուստամյանի հարցին, հայտարարել է, որ իրենց իշխանության օրակարգում ԼՂ հիմնահարցի և Հայոց ցեղասպանության ճանաչման հարցեր չկան: «Լույս» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոնի ղեկավար Հայկ Այվազյանը, թեմային անդրադառնալով, հիշեցնում է այս տարվա մարտի 1-ին Հարավային Կովկասում ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարի հնչեցրած միտքը:
 
«Նա ասել էր, որ տարածաշրջանային հաղորդակցությունների և, ընդհանրապես, տարածաշրջանի առումով, բացի ԵՄ-ից, իրենք տեսնում են նաև Թուրքիայի առաջնորդությունը: Ռուսաստանը՝ որպես միջնորդ, 2022 թ.-ի վերջերից, որպես այդպիսին, արդեն չկա: Միջնորդ է Եվրամիությունը: Դրա, այսպես կոչված, «քաղաքացիական» դիտորդները Հայաստանում են՝ ԱԺ-ի կողմից ընդունված բարձր կարգավիճակով: Ընդգրկված են երկրներ, որոնք ոչ միայն ԵՄ-ն են ներկայացնում, այլ նաև ՆԱՏՕ անդամ այլ պետություններ: Վաղը Թուրքիան կարող է ցանկանալ դիտորդ լինել, եթե Կանադան կա, ինչո՞ւ Թուրքիան չի կարող լինել: Հայաստանի իշխանությունները որդեգրել են Ռուսաստանի միջնորդությունից հրաժարվելու և Արևմուտքի, ԵՄ-ի միջնորդությամբ հարցերը լուծելու ճանապարհը, նրանք էլ տեսնում են Թուրքիայի առաջնորդությունը՝ որպես իրենց ներկայացուցիչ: Այս պարագայում չես կարող «վերադասին» հանցագործ հռչակել կամ քայլեր ձեռնարկել, որը կապացուցի քո «վերադասի» հանցագործ լինելու հանգամանքը: Ցեղասպանություն իրականացնելը միջազգային իրավունքով լուրջ մեղադրանք է, հանցագործություն: Եթե «վերադաս» են նշանակում Թուրքիային, ապա, բնականաբար, նրան չի կարելի նման կարգի մեղադրանքներ ներկայացնել»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Այվազյանը:
 
Իշխանությունների նման հայտարարությունների պատճառով Հայաստանի Հանրապետությունը չի հասնո՞ւմ անդառնալիության ինչ-որ կետի, երբ իշխանափոխության պարագայում որևէ մեկն այլևս որևէ բան փոխել չի կարողանալու: «Չեմ կարող ասել՝ հասել ենք արդեն, թե ոչ, բայց կարող ենք հասնել: Պատկերացնենք մի իրավիճակ, երբ Թուրքիայի հետ հարաբերություններն այս իշխանությունները սկսեն լավացնել, իսկ դրա հիմքում դրվի այն, ինչի մասին ասաց Միրզոյանը: Եվ դրա տակ Հայաստանը ստորագրի: Հաջորդ իշխանությունը սա ստանալու է հստակ պարտավորության տեսքով: Սա ուղղակի մի չինովնիկի հայտարարություն կամ ցանկություն չէ, այլ փաստաթուղթ է:
 
Դրանից հրաժարվելը կնշանակի փչացնել հարաբերությունները, ռիսկեր ստեղծել Հայաստանի համար: Չեմ նախանձում հաջորդ իշխանություններին, որոնց վրա լուրջ բեռ է դրվելու, ուզած, թե չուզած, պետք է հաշվի նստեն այն իրողությունների հետ, որոնք կլինեն: Նման իրավիճակում «հետ բերել» ինչ-որ բան կամ փոխել իրավիճակը հնարավոր կլինի միայն ուժերի բալանսի վերափոխման միջոցով: Ինչ-որ բան պետք է տեղի ունենա, որը կփոխի ուժերի բալանսը, մեր ուժն ավելի կմեծանա, և կկարողանանք այն, ինչ եղել է, ամբողջությամբ կամ մասնակի հետ շրջել: Եթե փաստաթղթեր ստորագրվեն, դա շատ դժվար է, պրակտիկորեն գրեթե անհնար, եթե ուժերի բալանսը չփոխվի: Արցախի հարցում արդեն հասել ենք անդառնալիության կետին: Տեսականորեն ինչ-որ բաներ պահպանվում են, բայց պատասխան չկա, թե ինչպիսին պետք է լինի պրոցեսը երևացող ապագայում»,-նշում է մեր զրուցակիցը:
 
«3+3» ձևաչափով հանդիպում, քննարկումներ ԲՐԻԿՍ-ի գագաթաժողովի շրջանակներում: Ի՞նչ արդյունքներ ակնկալել այս հանդիպումներից: Այվազյանը կարծում է՝ արդյունքներ ունենալը կախված է իշխանությունների ցանկությունից, ընդհանրապես, և կոնկրետ քայլեր իրականացնելու ցանկությունից՝ մասնավորապես: «Կարելի է գնալ, ինչ-որ գեղեցիկ բառեր արտասանել, բայց եթե դրանից հետո քայլեր չկան, ապա այն ոչ մի օգուտ չի տալու: Չափազանց մեծ է Արևմուտքի ճնշումը Հայաստանի վրա: ԲՐԻԿՍ-ը բազմաբևեռ աշխարհի կառուցման հիմքերից մեկն է, հարթակ, որտեղ պետությունները, որոնք ուզում են այդ բազմաբևեռ աշխարհում իրենց տեղն ունենալ, հավաքվում են, քննարկումներ իրականացնում: Այն առայժմ ընդհանուր սկզբունքների հիման վրա քննարկում է, այսինքն՝ կանոնադրական կազմակերպություն չէ, բայց ապագայում ինստիտուտներ են ստեղծվելու: Կարևոր է հասկանալ, որ տնտեսությունը չեն կարող առանձնացնել մնացյալից:
 
Պարզ ասած՝ եթե Հայաստանն ընտրի «հակառուսաստան» պրոյեկտ դառնալու հերթական ճանապարհը, եթե անցնի այդ սահմանը, Ռուսաստանի կողմից ի՞նչ տնտեսական առավելությունների մասին կարող է խոսք լինել: Մի քանի ամիս առաջ Ռուսաստանի փոխվարչապետ Օվերչուկն այդ մասին ասաց՝ առավելությունները, որոնք ստանում եք, նրա դիմաց է, որ Ռուսաստանը ստանում է ռազմավարական խորություն ձեր միջոցով: Եթե այդ խորությունը չի ապահովվում, ապա արտոնություններ տալու իմաստն էլ է կորում»,-շեշտում է նա: Իշխանությունները հաճախ են առաջարկում իրար հետ «չխառնել» անդամակցությունը ԵԱՏՄ-ին և ՀԱՊԿ-ին: «Իրենք մանևրելու հնարավորություն չունեն, դա իրենց թույլատրված չէ: Ինչո՞ւ հիմա Արևմուտքը չի ստիպում դիմել կտրուկ քայլերի: Պատկերացրեք՝ Հայաստանը ՀԱՊԿ-ից դուրս եկավ, նախ՝ չկա երաշխիք, որ չեն համոզի Ադրբեջանին՝ ՀԱՊԿ մտնել: Այդ դեպքում չստացվեց, որ ՀԱՊԿ-ը դուրս եկավ տարածաշրջանից, ուղղակի մի քանի հարյուր կիլոմետր շեղվեց Հայաստանից դեպի Ադրբեջան: Կամ՝ հիմա Ֆրանսիային կարգում են Հայաստանի բարեկամ: Եթե Հայաստանը ՀԱՊԿ-ից դուրս եկավ, և այդ անվտանգության համակարգը հիմնովին փլուզվեց, Ֆրանսիան չի կարողանալու այդ անվտանգության համակարգը փոխարինել: «Բարեկամ Ֆրանսիա» փուչիկը պայթելու է»,-հավելում է «Լույս» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոնի ղեկավարը:
 
Ընդգծում է՝ իրադարձությունների հետագա ընթացքը կախված է ուժերի հարաբերակցությունից: «Մի քանի ամիս առաջ խոսում էին, որ հեռահար հրթիռներով պետք է հարվածեն Ռուսաստանի խորքերին, բայց Ռուսաստանի կողմից միջուկային դոկտրինի փոփոխությունից հետո այդ մտքից հրաժարվեցին: Իհարկե, այդ փոփոխությունը հիմնականում Ուկրաինայի ճակատի համար էր նախատեսված, բայց այն ազդում է նաև այլ տարածաշրջաններում Միացյալ Նահանգների կողմից որոշակի կարմիր գծեր չանցնելու վրա, այսինքն՝ արձագանք է ստանում նաև այլ տեղերում: Հետո եղան ընտրություններ Վրաստանում, ուժը, որը «հակառուսաստան» պրոյեկտի կողմնակիցն էր, չընտրվեց: Այս ամենի համադրությունն առայժմ թույլ է տալիս Հայաստանին ինչ-որ ձևով վերջնական անկման փուլ չմտնել: Արևմուտքի կողմից կտրուկ ճնշում առայժմ չկա:
 
Ենթադրենք՝ Ռուսաստանն ինչ-որ պահի թեկուզ աննշան նահանջ կատարեց կամ զիջեց դիրքերը, Արևմուտքը միանգամից ասելու է Հայաստանին՝ հենց հիմա քայլեր ձեռնարկիր: Ամեն ինչ կախված է «մեծերի» միջև ուժերի հարաբերակցությունից:
 
Եթե Ռուսաստանը հասնի նրան, որ իր անվտանգության երաշխիքների պահանջները կատարվեն, որը երկու փաստաթղթի տեսքով 2021 թ.-ի դեկտեմբերին ներկայացրել էր, այն, ըստ էության, հետևյալի մասին է՝ ՆԱՏՕ-ն պետք է դադարեցնի իր գործունեությունը հետխորհրդային տարածքում, ապա այս դեպքում ինչ իշխանություն էլ Հայաստանում լինի, բնականաբար, սկսելու է թեքվել դեպի Ռուսաստան և ԲՐԻԿՍ: Եթե նման կտրուկ, պատմական փոփոխություն եղավ, Միացյալ Նահանգներն է ասելու՝ պայմանավորվել ենք, զիջում ենք այն տարածքը, որը 1965 թ.-ից հետո բաժին է հասել Խորհրդային Միությանը, իսկ Ռուսաստանը ԽՍՀՄ-ի իրավահաջորդն է: Զիջել չի նշանակում խզել հարաբերությունները: Սա, միևնույն ժամանակ, չի նշանակում, որ մեր դեպքում, եթե այս իշխանությունը մնա, նա կկարողանա լավագույնս, ի շահ մեր ժողովրդի օգտվել այն հնարավորություններից, որոնք նոր բազմաբևեռ աշխարհը կտա:
 
Հնարավոր է, որ չկարողանան օգտվել, այդ թվում՝ կորցրածը գոնե մասնակի հետ բերելու առումով, կամ չուզեն օգտվել: Այս իշխանությունների օրոք Հայաստանը դժվար թե լուրջ հաջողությունների հասնի, եթե չասեմ՝ հակառակը՝ կարող է հասնել նոր կորուստների: Կարծում եմ՝ Ռուսաստանը չի ստիպելու որևէ բան, կարևորը ռազմավարական առումով իր համար սպառնալիքներ չլինեն: Եթե վաղը մեր ժողովուրդը որոշի, որ, ի դեմս Ռուսաստանի, ուզում է լավ բարեկամ տեսնել, Ռուսաստանն իր օգնության ձեռքն ավելի շատ կմեկնի: Գիտակցված ընտրություն պետք է լինի: Հիմա գա, ուժով մի բան ստիպի, բայց ոչինչ չփոխվի, ժողովուրդն էլ կասի՝ եթե ինձ չստիպեիր, ավելի լավ կյանքով կապրեի: Այդ փորձը նա ունեցել է հետխորհրդային տարածքի օրինակով: Բոլորին ինչ ասես տվեց, ոտքի հանեց, հետո շրջվեցին իր դեմ»,-եզրափակում է Հայկ Այվազյանը:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Ամերիկան կարող է նպաստել Ուկրաինայի խնդրի կարգավորմանը․ Պեսկով Ցանկանում ենք՝ Ադրբեջանի «պատմական նվաճումները» ամրապնդվեն խաղաղության պայմանագրի ստորագրման միջոցով. Էրդողան Ով էլ ընտրվի Նահանգների նախագահ, մենք պետք է կարողանանք ձևավորել այնպիսի քաղաքական էլիտա, որը կարող է հստակ հաշվել Հայաստանի պետական շահն ու պաշտպանել այն․ Մհեր ԱվետիսյանՃՏՊ-ները նվազել են 9,8 տոկոսով «Միսս Ռուսաստան 2015»-ը ձերբակալվել է թանկարժեք զարդերի մաքսանենգության կասկածանքովՉինաստանը հայտարարել է, որ կաշխատի ԱՄՆ-ի կառավարության հետ՝ փոխադարձ հարգանքի հիման վրա Լիբանանից արձակված հրթիռն ընկել է Թել Ավիվի օդանավակայանի մոտ ՖԻՖԱ-ի նախագահը շնորհավորել է Թրամփին Եթե վարչապետն ու այլ պաշտոնյաներ հայկական արտադրանքը ժամանակ առ ժամանակ ծաղրեն չեն էլ կարող դիվերսիֆիկացնել․ Նաիրի Սարգսյան «Բախտի տերը» ֆիլմի նկարահանման հրապարակում Snoop Dogg-ի նմանակն է. Sharm Holding-ը լուսանկարներ է հրապարակել ՊԵԿ-ը բացահայտել է շուրջ 603 մլն դրամի ստվերային շրջանառության դեպք Վանում հայտնաբերվել է ուրարտական ապշեցուցիչ ​​արձան Լիահույս եմ, որ ՀՀ-ի և ԱՄՆ-ի միջև հարաբերություններում նոր հնարավորություններ կընձեռվեն, հատկապես՝ Հարավային Կովկասում տևական և կայուն խաղաղության հաստատման պարագայում. Փաշինյանը՝ ԹրամփինՄադրիդի «Ռեալ»-ը կրկնել է ակումբային հազվագյուտ հակառեկորդ. նման բան չէր եղել արդեն 15 տարի Փաշինյանը լավ գիտի՝ իշխանությունը կորցնելուց հետո հետն ինչ է կատարվելու․ Նաիրի ՍարգսյանՌԴ-ում բերման է ենթարկվել ՀՀ քաղաքացի, որն ըստ իրավապահների՝ Ուկրաինայի ԶՈւ կողմից մասնակցել է պատերազմին Երկրաշարժ՝ ԹուրքիայումԱդրբեջանի հորինած պահանջների զավեշտալի օրինակները ծայրահեղության են հասել․ «Գեղարդ» հիմնադրամ Դարձիր թվային կամ լռիր հավերժ․ Սերգեյ Առաքելյան «Հայաստանը ես եմ» նախաձեռնությունը ներկայացրել է ՀՀ պետական կառույցներից ստացած 3-րդ առաջարկ-պահանջի պատասխանըԱրևային էներգիայի ոլորտում գլոբալ ներդրումները կարող են հասնել 500 մլրդ դոլարի «‎Խաղաղության պայմանագրում» Արցախ չկա․ Մենուա ՍողոմոնյանԱշխարհին նոր փոփոխություններ է սպասվում. Թրամփի հաղթանակը խառնեց բոլորի խաղաքարտերը 36 ժամ ջուր չի լինի Գուրգեն Արսենյանը Մոսկվայում կապեր է հաստատում Հայ-վրացական նոր սկանդալ է հասունանում՝ Արևմուտքի քավորությամբ ՀԷՑ-ը վերազինման ու վերակառուցման 6,3 մլրդ դրամի ծրագիր է իրականացնում«Դոմուս»-ը կբացի նոր մասնաճյուղ Ընտրությունների նախնական արդյունքները․ ընտրատեղամասերն արդեն փակված են «Իհա՜րկե անկանխիկ». կրուիզներ և նվերներ ԱրարատԲանկ MC քարտապաններին Գյումրու մի դպրոցից 11-ամյա երեխան գլխուղեղային վնաuվածքով տեղափոխվել է «Սուրբ Աստվածամայր» ԲԿ«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի ներկայացուցիչները Վարդան Աճեմյանի անվան դրամատիկական թատրոնին փոխանցեցին սպասված նվերըՀայաշատ Կալիֆոռնիայում հաղթում է Հարրիսը Ամիօ բանկում արդեն հասանելի են կանադական դոլարով (CAD) անկանխիկ գործարքները Ո՞ր հասցեներում ջուր չի լինի․ մանրամասներ «Մանչեսթեր Սիթի»-ն 2018 թվականի ապրիլից ի վեր առաջին անգամ պարտվել է երեք խաղում անընդմեջ Brent նավթի գինը ICE-ում փոքր-ինչ նվազում է ԱՄՆ նախագահական ընտրությունների ֆոնին Հայաստանյան իշխանության անհամարժեք և տրամաբանություն չունեցող զիջումները նոր ճանապարհ են բացել ադրբեջանական ամբիցիաների և փառասիրության համար. Աբրահամյան ՀՀ տարածքում ավտոճանապարհներն անցանելի են. Լարսը փակ է բեռնատարների համար Առաջին ալիքի «Հատուկ գործ»-ի թիմը՝ ԶՊՄԿ-ում Ֆասթ Բանկի աջակցությամբ կայացել է «Բարդերի» ակումբի բարեգործական երեկոն Ռուբլին էժանացել է․ փոխարժեքն՝ այսօր Ցուրտ օդային հոսանքները Հայստանում են. ինչ եղանակ է կանխատեսում Գագիկ Սուրենյանը Մեկ օրում հանրապետությունում արձանագրվել է 17 ավտովթար. 2 մարդ զրկվել է կյանքից, 23-ը՝ վիրավորվել Մբապեն պետք է գոլեր խփի, քանի որ նրան բերել են Մադրիդի «Ռեալ» միայն գոլեր խփելու համար. Բենզեմա Թուրքիայում բողոքի ցույցեր են. 60 մարդ է ձերբակալվել ԵՄ-ի կողմից Հայաստանին 270 մլն եվրոյի աջակցության տրամադրման նախագիծը վերջնականացման փուլում է Էրդողանը Ղրղզստանի նախագահին մեքենա է նվիրել և նրանից որպես նվեր ձի ստացել Հայտնի էկոակտիվիստ Գրետա Թունբերգը հրաժարվել է մեկնել Բաքու՝ COP-29-ին, Արցախում էթնիկ զտումների պատճառովԱղոթք` հանուն ապօրինաբար պահվող հայ պատանդների ազատ արձակման