«Հինգ ցենտանոց» գաղտնազերծված ըմպելիք, որ գրավեց ամբողջ աշխարհը. «Փաստ»
Lifestyle«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
«Պեպսի-Կոլան» կամ կարճ՝ «Պեպսին» հանրաճանաչ ոչ ալկոհոլային զովացուցիչ ըմպելիք է, որը հայտնի է ամբողջ աշխարհում: Վաճառքի առումով այն երկար տարիներ եղել է «Կոկա-Կոլայի» հիմնական մրցակիցը: Pepsi ապրանքանիշի նկատմամբ բոլոր իրավունքների տերը ամերիկյան PepsiCo ընկերությունն է: «Պեպսի-Կոլայի» պատմությունը սկիզբ է առել ԱՄՆ-ի Հյուսիսային Կարոլինայի Նյու Բեռն քաղաքում, որտեղ էլ այն առաջին անգամ արտադրվել է: Դա կարողացել է անել դեղագործ Քալեբ Բրադհեմը 1890 թվականին: Քալեբն իր ըմպելիքը անվանել է «Brads drink»՝ «Բրեդի խմիչք», իսկ հետո՝ 1898 թվականի օգոստոսին այն վերանվանվել է «Պեպսի-Կոլա»:
1903 թվականի հունիսի 16-ը հանդիսանում է Pepsi-Cola նոր ապրանքանիշի գրանցման ամսաթիվը: Կա վարկած, որ Pepsi խմիչքի անունը Քալեբ Բրադհեմը ձևավորել է «դիսպեպսիա» բառից: Առաջին աշխարհամարտի հետևանքով 1923 թվականի շաքարավազի գների բարձրացումը PepsiCo ընկերության սնանկացման պատճառ է դարձել: Ընկերության ակտիվները ստիպված վաճառվել են: Երկրորդ անգամ ընկերությունը սնանկացել է ութ տարի անց: Սակայն հետագայում՝ 1930-ական թվականների ճգնաժամի ժամանակ, PepsiCo- ն կարողացել է շուկաներում հաջողությամբ մրցակցել «Կոկա-Կոլայի» հետ: «Պեպսիի» 12 ունցիանոց շշերը վաճառվել են յուրաքանչյուրը 5 ցենտով, իսկ «ԿոկաԿոլայի» 6 ունցիանոց շիշը, այսինքն՝ 2 անգամ փոքրը, վաճառվել է նույն 5 ցենտով:
Coca-Cola ընկերությունը հնարավորություն չի ունեցել արտադրել ըմպելիք այլ տարողության շշով, քանի որ ըմպելիքներ վաճառող ավտոմատները ընդունել են միայն հինգ ցենտանոց մետաղադրամ: 1939 թվականին «Պեպսի-Կոլան» հայտնի է դարձել հատկապես երեխաների շրջանում: Երկրորդ աշխարհամարտի տարիներին «Պեպսիին» հաջողվել է վաճառքի ծավալներով բարձրանալ երկրորդ հորիզոնական, իսկ առաջինը եղել է «Կոկա-Կոլան»: 1950-ականների սկզբին «Պեպսի-Կոլան» 5 անգամ հետ էր մնում առաջատարից, 1960-ականներին արդեն այդ ցուցանիշը դարձել է 2,5, իսկ 1985 թվականին՝ 1,5 անգամ: Ի տարբերություն «Կոկա-Կոլայի», «Պեպսի-Կոլայի» բաղադրությունը հայտնի է դարձել, որն էլ ամենակարևոր իրադարձություններից մեկն է դարձել այդ ըմպելիքի պատմության մեջ: Այն բանից հետո, երբ 1923 թվականին ընկերությունը սնանկացել էր, ըմպելիքի բաղադրությունը կորցրել է իր գաղտնիությունը:
Սնանկության հարցով դատարան դիմելու անհրաժեշտությունը ստիպել է ընկերության հիմնադիր Բրադհեմին նահանգային դատավորին տրամադրել ըմպելիքի օշարակի բաղադրատոմսը և նաև երդման տակ հաստատել, որ այն ճիշտ է: Այս ըմպելիքի արտադրության և արտահանման ծավալների աճի առումով կարևոր նշանակություն ունի մուտքը ամենամեծ շուկաներից մեկը՝ ԽՍՀՄ: 1971 թվականին է հիմք դրվել «Պեպսի-Կոլայի»՝ ԽՍՀՄ մտնելու համար, որին նպաստել է ԽՍՀՄ նախարարների խորհրդի նախագահ Ալեքսեյ Կոսիգինի հանդիպումը PepsiCo ընկերության ղեկավար Դոնալդ Քենդալի հետ: Այս հանդիպումը վերաբերել է տնտեսական համագործակցության հնարավորությանը: Պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել 1972 թվականից ԽՍՀՄ-ի և ԱՄՆ-ի միջև առևտրային համաձայնագրի շրջանակներում «Պեպսի-Կոլա» ներկրել ԽՍՀՄ: Արդյունքում արդեն 1973 թվականին ԽՍՀՄ-ում սկսել է վաճառվել այդ ըմպելիքի առաջին խմբաքանակը, իսկ 1974 թվականին էլ սկսել է գործել «Պեպսի-Կոլայի» առաջին գործարանը ԽՍՀՄ-ում, որը կառուցվել է Նովոռոսիյսկում:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում