«Իրեն ասում էի՝ զգույշ եղիր, արձագանքում էր՝ եկել եմ՝ կռվե՞մ, թե՞ թաքնվեմ». սակրավոր Էդգար Գալստյանն անմահացել է սեպտեմբերի 29-ին Քարվաճառի «Աղդակ 4» դիրքում. «Փաստ»
Հարցազրույց
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
«Շատ աշխույժ, անհանգիստ երեխա էր։ Համառ էր։ Ինքնամփոփ էր, կարծես անընդհատ ինչ-որ բաների մասին էր մտածում դեռ փոքր տարիքից սկսած»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է տիկին Ռուզաննան՝ Էդգարի մայրիկը։
Էդգարն ու եղբայրը Երևանում են ծնվել, սակայն ինչ-որ պահի ընտանիքը որոշում է կայացնում տեղափոխվել Քարվաճառ։ «Այնտեղ բնակություն հաստատեցինք։ Ինքս ռուսաց լեզվի ուսուցչուհի եմ, դպրոցում էի աշխատում։ Այդ ընթացքում տղաներս մի տեսակ մեծացան։ Փայտ բերելու և տան ու կենցաղի հետ կապված մնացյալ բոլոր գործերն իրենք էին անում։ Մի անգամ դպրոցի տնօրենն էր տեսել, որ փայտի պարկը մեջքին՝ Էդգարը մեծ դժվարությամբ տուն է գալիս։ Տղաներս ամեն ինչ անում էին, որ իմ հոգսը թեթևացնեին։ Էդգարս դեռ փոքր տարիքից մի այլ տեսակի կապվածություն ուներ ինձ հետ։ Անգամ ոչ մեկի մոտ չէր գնում, ես պարտադիր իր հետ պետք է լինեի։ Մեծ եղբայրն անընդհատ Էդգարի հոգու հետ խաղում էր, կատակում, թե անընդհատ մամային «կպած» ես։ Երբ բանակ էր գնալու, ասում էր՝ մեր զորամասի մոտ քեզ համար բնակվելու մի փոքրիկ տեղ եմ սարքելու, որ այնտեղ մնաս, ինձ մոտ լինես։ Այդ կապվածությունը նաև բանակից հետո էր շարունակվում։ Զորացրվելուց և տուն վերադառնալուց հետո անընդհատ կողքիս էր, գնում-գալիս համբուրում էր, ավագ եղբայրն այդ առիթով էլ անընդհատ կատակներ էր անում։ Քնելուց առաջ պետք է գար մոտս, ասեր՝ մա՛մ, մազերիս հետ խաղա, որ քնեմ»։
Դպրոցական տարիները վերհիշելիս տիկին Ռուզաննան նշում է՝ որդին շատ լավ է սովորել, բայց անկարգ է եղել։ «Դպրոցում իրենից այդ պատճառով շատ էին բողոքում, բայց քանի որ լավ էր սովորում, առաջադիմության շնորհիվ անկարգությունների վրա աչք էին փակում։ Հետո սկսեց ֆուտբոլով զբաղվել։ Իր տարիքային խմբում ճանաչվել է Արցախի լավագույն դարպասապահ։ Երբ դպրոցն ավարտեց, ֆինանսական պայմաններից ելնելով՝ չկարողացավ ընդունվել համալսարան, բայց հստակ որոշեց. «Մա՛մ ջան, կգնամ բանակ, կգամ, կաշխատեմ, իմ ուսման գումարը կվճարեմ»։ Ցանկանում էր կրթությունը ֆուտբոլի ուղղությամբ շարունակել։ Տասներորդ դասարանում էր սովորում, երբ նկատեցին իր ֆուտբոլային կարողությունները և առաջարկեցին ընդունվել Ֆուտբոլի ակադեմիա։ Բայց չէի կարող տղաներիս թողնել Երևանում, իսկ ինքս վերադառնալ։ Ասացի՝ ավարտիր դպրոցը, հետո կմտածենք։ Երբեմն կատակում էր՝ իմ ֆուտբոլային կարիերայի վրա քար գցեցիր»։
Էդգարի ժամկետային զինծառայությունն անցել է «Մարտունի 2»-ում։ «Ծառայում էր որպես հետախույզ։ Շատ լավ էր տրամադրված ծառայությանը, հանգիստ էր ամեն ինչ անցնում։ Ընդհանրապես, մեր տարածքի երեխաները, կարծես, ավելի կոփված լինեին, ֆիզիկապես ավելի ուժեղ ու պատրաստված»։
Ժամկետային զինծառայությունն ավարտելուց հետո Էդգարն անցնում է պայմանագրային զինծառայության։ «Մեզ մոտ աշխատանքի տեղերը շատ չէին, կարող եմ ասել, որ համարյա 90 տոկոսն անցնում էր պայմանագրային զինծառայության։ Սկզբից ընդունվել էր որպես հետախույզ։ Հետո ֆուտբոլ էին խաղացել, ընկել էր, ոտքը վնասել։ Դրանից հետո արդեն դարձավ սակրավոր։ Պատերազմի ժամանակ սակրավոր էր։ Հոկտեմբերին պետք է գնայինք ծունկը վիրահատելու, բայց չհասցրեցինք»։ Դպրոցն ավարտելուց հետո, անգամ պայմանագրային զինծառայության ժամանակ, երբ հանգստի երկամսյա ժամանակ է ունեցել, Էդգարն աշխատել է, երբեք ձեռքերը ծալած չի նստել։ «Երկու տղաներս էլ աշխատասեր են եղել փոքր տարիքից։ Էդգարս ասում էր՝ թոշակի անցնես, էլ չես աշխատելու, նստելու ես տանը, ես քեզ թագուհու նման պահելու եմ»։
Սեպտեմբերի 27-ին սկսվում է պատերազմը։ Էդգարը դիրքերում էր սեպտեմբերի սկզբից։ «Իրենք տեխնիկական աշխատանքներ էին կատարում։ Սեպտեմբերի վերջին իր մեկ ամիսը պետք է լրանար, դիրքերից իջներ, բայց չհասցրեց...»։
Էդգարը զոհվել է սեպտեմբերի 29-ին Քարվաճառում՝ «Աղդակ 4» դիրքում։ «Սկզբի օրերին դրությունը Քարվաճառում շատ թեժ էր։ Հիմա արդեն ընկերներն են պատմում՝ այդ օրերին շատ անվախ էր։ Այդպիսին էր փոքր տարիքից։ Ֆիզիկապես ուժեղ էր, կռիվներում միշտ կար, անգամ եղբոր պաշտպանն էր։ Պատերազմի երրորդ օրն է զոհվել, արդեն երկրորդ օրը շրջափակման մեջ են ընկել, բայց կարողացել են տղաների օգնությամբ դուրս գալ։ Դեպքը լուսադեմին է եղել։ Բոլորը խրամատում են եղել, կանչել են անընդհատ՝ Էդգա՛ր, արի, արի։ Բայց նա դրսում կանգնած է եղել, ասել է՝ թուրքն ո՞ւմ շունն է, որ ինձ խփի։ Տղաներն են պատմում՝ մի քանի վայրկյան հետո ականանետը հարվածեց։
Էլի իր համառությունն էր։ Իրեն միշտ ասում էի՝ զգույշ եղիր։ Սեպտեմբերի 28-ին, երբ զրուցում էինք, ասաց՝ այսինչը փոս է փորում, որ մտնի մեջը։ Իրեն ասացի՝ դու էլ այդպես արա, արձագանքեց՝ եկել եմ՝ կռվե՞մ, թե՞ թաքնվեմ։ Դիրքեր բարձրանալիս երբեք տեսակապով չի զանգահարել։ Սեպտեմբերի 28-ի երեկոյան զանգահարեց, տեսանք իրեն, խոսելուց անընդհատ վերև էր նայում, ասացի՝ Էդգար ջան, անջատի, կարող է անօդաչուներ լինեն։ Բայց շարունակեց խոսել։ Եղբորս աղջիկն էլ կողքից ասաց՝ Էդգար ջան, աղոթում ենք քո համար։ «Ձեր աղոթքն է երևի, որ 8-9 անգամ ինձ մահից փրկել է»։ Բայց լուսադեմին արդեն զոհվել է։ Մեծ տղաս էլ է պատերազմի միջով անցել, հետո նաև Էդգարի դիրք էր գնացել։ Ասում է՝ խրամատ չկար, հավասարեցրած էր գետնին։ Թեժ մարտեր են եղել այդ դիրքում»։ Էդգարը շուտ է տուն «վերադարձել»։
Ապրելու ուժի մասին։ «Ես պետք է ապրեմ, որ իրեն ապրեցնեմ։ Դա է ինձ ուժ տալիս։ Որքան ես ապրեմ, Էդգարս էլ է ապրելու։ Եվ, իհարկե, մեծ որդիս է իր ընտանիքով ուժ տալիս ավելի ամուր լինելու։ Երբ թոռնիկներս ինձ հետ Եռաբլուր են գալիս, իրենց ներկայությամբ աշխատում եմ շատ չհուզվել, ամուր լինել, կարծես լիարժեք լաց էլ չլինեմ, որ երեխաներն էլ հանկարծ չնեղվեն»։
Հ. Գ. - Սակրավոր Էդգար Գալստյանը հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայություն» մեդալով։ Հուղարկավորված է Եռաբլուրում։
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
