Մեզ ի՞նչ՝ ով կընտրվի, մենք նման հարցերի չենք խառնվում. շնողեցիները՝ ընտրությունների մասին
AnalysisԼոռու մարզի Շնող համայնքում նույնպես, ի թիվս այլ համայնքների, հոկտեմբերի 2-ին տեղի են ունենալու համայնքի ղեկավարի ընտրություններ: Թե ով կդառնա համայնքի հերթական ղեկավարը, այս պահին դեռևս դժվար է կանխատեսել, բայց այն, որ շնողեցիները մի տեսակ բաժան-բաժան են, շատերն էլ պարզապես խուսափում են միմյանց հետ շփվել, անզեն աչով էր տեսանելի:
Լոռու մարզպետարանի կայքում Շնողգյուղի մասին, ի թիվս պատմականի, կա նաև ներկայիս իրավիճակը նկարագրող տեղեկություն: Դրա համաձայն՝ գյուղնայսօրճանաչված, շենուբարեբերբնակավայրերիցէ. «Վերջինտարիներինայգեգործությունընորիցհամայնքումսկսել է զարգանալ: Հիմնվումեննորայգիներ, իսկ պտղաբուծությանառաջատարըհամարվումէդեդձը»,- ասված է կայքի տեղեկության մեջ:
Բայց, համացանցի տեղեկությունը սեփական աչքի տեսածի հետ համեմատելով, տպավորություն է ստեղծվում, որ մարզպետարանի կայքում գրվածն ամենևին էլ կապ չունի ռեալ իրականության հետ, իսկ այգեգործությունն այստեղ չի կարող զարգանալ, քանի որ բազմաթիվ գյուղացիներ հող չունեն և ինչպես հանրապետության շատ համայնքներում, Շնողում նույնպես, մարդկանց հիմնական խնդիրը զբաղվածություն և եկամուտ չունենալն է:
Անգործությունից հոգնած շատ երիտասարդներ արդեն լքել են իրենց գյուղը, իսկ ծերերն էլ ապրում են դրսից ուղարկած գումարներով կամ թոշակով:
Ու եթե գյուղում այգեգործությունն իսկապես ծաղկեր, ապա օրը ցերեկով գյուղամիջում ո՛չ միջին տարիքի տղամարդիկ անգործությունից նարդի ու թղթախաղ կխաղային, ո՛չ էլ երիտասարդները խումբ-խումբ հավաքված ու շիվարած կանգնած կլիներին, այսինքն՝ Շնողի մասին համացանցային տեղեկությունը բավական ուռճացված է, էլ չենք ասում, թե ինչպես կարող է գյուղում գյուղատնտեսություն զարգանալ, երբ գյուղի շատ բնակիչների հողակտորները վաղուց «գերակա շահ»-ի անվան տակ դարձել են «Թեղուտ» ՓԲԸ-ի սեփականությունը:
Ի դեպ, ընդամենը երկու օրն էլ բավարար էր զգալու և տեսնելու համար այն լարված մթնոլորտը, որն ընտրություններից առաջ կախված էր Շնողի «օդում»: Նախ՝ նշենք, որ գյուղում ոչ միայն համագյուղացիներն էին մի տեսակ բաժանված յուրայինների ու հակառակորդների, այլ թաղամասերը, իսկ առաջիկա ընտրությանը պատրաստվում էին մասնակցել Ռուսաստանից զանգահարած բարեկամի «խաթրը» չկոտրելու տրամաբանությամբ, որպեսզի վաղը-մյուս օրը իրենց պատճառով հանկարծ դրսում ապրողներն էլ խնդիրներ չունենան:
Ու զարմանալին այն է, որ 100 մլն դրամից ավելի համայնքային բյուջե ունեցող Շնողին այսքան ժամանակ այդպես էլ չի հաջողվել գյուղում մի ժամանակակից տրակտոր կամ կոմբայն ունենալ, և այդ պատճառով է, որ եղած հողերը մնացել են անմշակ, իսկ հող ունեցողները՝ առանց եկամտի:
Գյուղացիների հետ զրույցում տխրեցնողն այն էր նաև, որ մարդիկ չէին հավատում, որ Երևանից իրենց գյուղ կարող է որևէ մեկը գալ, էլ չենք ասում լրագրող, որպեսզի տեղեկանա թե շնողեցին այսօր ինչ երազանք կամ ինչ հոգս ու խնդիր ունի: «Դու դժվար թե Երևանից լինես: Մեզ մոտ նույնիսկ պաշտոնյաները չեն գալիս, լրագրողն ինչո՞ւ պետք է գար»,- զարմացած ասաց գյուղամիջում հավաքված տարեց շնողեցիներից մեկը:
Երբ սկսեցի հետաքրքրվել սպասվող ընտրությունների ու թեկնածուների հետ իրենց նախըտրական հանդիպումների մասին, այստեղ զրույցը գրեթե միակողմանի ստացվեց, քանի որ պարզ դարձավ, որ թե՛ նախընտրական քարոզարշավ, թե՛ թեկնածուի կողմից ներկայացվող ծրագիր ասվածը մի տեսակ խորթ բաներ են տեղի բնակիչների համար:
Բացի այդ, մարդիկ ակնհայտորեն չէին ցանկանում ընտրությունների մասին խոսել, իսկ նարդի խաղացող թոշակառուներից մեկն էլ ասաց, որ թեև մշտապես մասնակցել են ընտրություններին ու առաջիկա ընտրություներին էլ անպայման մասնակցելու են, բայց իրենց համար այդքան էլ նշանակություն չունի, թե ով կդառնա համայնքապետը:
«Էէէէ, առաջվա շեն գյուղն էլ չկա ու հույս էլ չկա, որ կարող ա առաջվա նման լավ լինել: Մի տրակտորն ի՞նչ ա, որ գյուղը չունի: Մի մասը հողից զրկվել ա, իսկ ով էլ հող ունի, չի կարողանում մշակել, քանի որ տեխնիկա չկա: Էէէէէ, աղջիկ ջան, վերևից պետք է ամեն ինչ փոխվի, որ մեզ համար էլ լավ լինի: Մեր տեղը նույնիսկ իշխանությունները չգիտեն, այսքան ժամանակ ո՛չ եկել են, ո՛չ էլ հույս կա, որ մի օր կգան: Ինչ վերաբերում է գյուղապետին, մեր համար ինչ կարևոր ա, թե ով կընտրվի, ով էլ եղել է, լավն է եղել, չգիտեմ, թե ով կդառնա հաջորդ գյուղապետը, բայց ով էլ լինի, էլի լավն է լինելու, մենք նման հարցերի չենք խառնվում: Մեզ ի՞նչ՝ ով կընտրվի: Ընտրության օրը գնալու ենք պատահական մեկին ընտրենք, գնանք տուն: Էդքան բան»,- ասում էին գյուղամիջում հավաքվածները:
Իհարկե, ակնհայտ էր, որ թե՛ տարեցների և թե՛ երիտասարդների «ատամի տակ» շատ ասելիք կա, բայց մարդիկ մի կողմից վախենում էին ազատորեն արտահայտվել, մյուս կողմից՝ չէին էլ հասկանում, թե լրագրողն ինչու է շնողեցու հոգսի մասին հետաքրքրվում:
Ամփոփելով ասվածը՝ ընդգծենք, որ մարդկանց իրական զարմանքի պատճառն ամենայն հավանականությամբ իրենց հոգսերի նկատմամբ երկար տարիներ տեղի իշխանությունների ցուցաբերած անտարբերությունն էր, որի հետևանքով էլ համայնքն ակամայից բաժանվել էր յուրայինների ու հակառակորդների, կամ այլ կերպ ասած՝ գյուղապետին ձայն տվողների և ձայն չտվողների:
Բայց վաղուց արդեն նման կարծրատիպերը փշրելու և գյուղերում չգիտես՝ որտեղից «աճած» «Բազազ Արտեմների» ձևավորած այսօրինակ ավանդույթները վերացնելու ժամանակն է, որպեսզի բոլորն էլ ոչ միայն կարողանան լիարժեք մասնակցել տեղական կամ համապետական ընտրություններին, այլև համարձակություն ունենան նաև քննադատել ու պահանջել սեփական իշխանություններից:
Գլուխդ բա՛րձր, Շնո՛ղ ու շնողեցի՛, դու միայնակ չես քո խնդիրների հետ ու վստա՛հ եղիր, որ կան մարդիկ, ովքեր ի սրտե ցանկանում են ոչ միայն սատարել, այլև օգնել, որ և՛ ձեր, և՛ մյուս բնակավայրերի բնակիչները նույնպես կարողանան շենացնել իրենց համայնքը ու մեր երկիրը:
Արմինե Գրիգորյան