«Ժողովուրդը թքած ունի ամեն ինչի վրա» կամ տխուր թեմայով` ուրախ մարդու հետ. «Փաստ»
Interview«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Մեր հյուրն է դերասան Սերգեյ Դանիելյանը` Յոժը
– Պարոն Դանիելյան, ընտրություններն ինչպե՞ս անցան:
– Անցան շատ խաղաղ ու հանգիստ: Դուք ինքներդ էլ գիտեք` ինչպես անցան:
– Ե՞վ… ի՞նչ կատարվեց մեր երկրում:
– Կատարվեց այն, ինչ պետք է կատարվեր: Ժողովուրդն էլ ուրախ է ու երջանիկ` կաշառքը վերցրեց ու գնաց ընտրեց:
– Իսկ դրա հետևանքնե՞րը…
– Կտեսնենք մի քանի տարի հետո:
– Ժողովուրդը գիտակցո՞ւմ է, թե ինչ արեց:
– Չէ, ժողովուրդը չի գիտակցում: Եվ չի էլ կարող գիտակցել: Մենք այդ գիտակցող մասսան շատ քիչ ունենք:
– Բայց ժողովուրդն այլ կերպ կարո՞ղ էր վարվել, նա ունե՞ր ընտրության հնարավորություն:
– Իհարկե, կարող էր կաշառք չվերցնել:
– Իսկ դրա դիմաց ի՞նչ առաջարկվեց ժողովրդին: Կամ` ո՞ւմ առաջարկվեց: Ունե՞ր այլ ելք:
– Կային տարբեր կուսակցություններ: Կարելի էր նրանց ընտրել: Ասացիք` ելք. կարելի էր «Ելքին» ավելի շատ ձայն տալ: Որպեսզի ընդդիմությունը խորհրդարանում մի քիչ ավելին լիներ:
– Գուցե այս ուժերը հավատ, հույս չէի՞ն ներշնչում ժողովրդին: Ու մարդկանց այս քայլը հուսահատության քայլ էր:
– Ո՛չ, ո՛չ. հավատի ու հույսի խնդիր չէ: Ուղղակի ժողովուրդը թքած ունի ամեն ինչ վրա:
ժողովուրդը թքած ունի ամեն ինչ վրա:
– Բայց նույն այդ ժողովուրդը հինգ տարի առաջ էլի կաշառքը վերցրեց, բայց գնաց ընտրեց Րաֆֆի Հովհաննիսյանին: Իսկ այս դեպքում ինչո՞ւ այդքան ազնիվ գտնվեց. ումից կաշառք վերցրեց, նրան էլ ձայնը տվեց:
– Յեսի՞մ… Րաֆֆի Հովհաննիսյանի ֆենոմենը մի քիչ ուրիշ էր: Այն ժամանակ դեռ մի քիչ հույսեր կային, ըստ երևույթին: Հիմա հասկանում է, որ ինչ էլ անի` անիմաստ է:
– Այս պարագայում ժողովրդի ազնվությունը ո՞րն էր` ումից կաշառք վերցներ` նրա՞ն ձայն տար: Թե՞ մեկից կաշառք վերցներ` մյուսին ձայն տար:
– Ես չեմ հասկանում, որ ժողովրդին մտցնում են ազնիվ–անազնիվ ինչ–որ բաների մեջ: Ժողովուրդ է, իր համար կովի նման ապրում է: Այսօր այդ է պետք եղել, այդ է արել: Նրան այսօր պետք էր եղել այդ մի քանի կոպեկը` տասը հազարը, կամ իր աշխատատեղը չկորցնելը: Եվ դա էլ արել է: Վե՛րջ:
– Բայց ինչո՞ւ մեղադրենք ժողովրդին, գուցե նրան հենց նման վիճակի մեջ են դրել, որ գնա ու այդպե՞ս վարվի:
– Ես չեմ մեղադրում նրան, ժողովուրդն այն է, ինչ որ կա: Պարզապես մենք այսօր շատ «լավ» վիճակի մեջ ենք հայտնվել` տեսել ենք, որ ունենք նման ժողովուրդ: Հիմա ո՞վ է ուզում, որ նա այդպիսին լինի կամ այդպիսին չլինի: Ֆեյսբուքում նստած մի քանի հազար մա՞րդ: Եվ ընդհանրապես` ժողովուրդ ասելով ի՞նչը նկատի ունենք:
– Տվյալ դեպքում` էլեկտորատը:
– Եթե գյուղերի մասին խոսենք` նրանք իրենք էլ չգիտեն, թե դա ինչ բառ է: Հանգիստ իրենց համար ապրում են. գալիս են, այդ կաշառքը տալիս են` ասում են այսպես կանեք ու այդպես էլ անում են: Մեխանիկորեն ապրում են:
Մյուսները, ովքեր ինչ–որ բան են հասկանում կամ մի քիչ շատ բան են ուզում կյանքից, տեսնում են, որ իրենք փոքրամասնություն են և ոչինչ փոխել չեն կարող: Դե, դրանք էլ այն մի յոթ տոկոսն են, որ այլ կերպ քվեարկեցին: Վե՛րջ:
– Դուք Ձեր մեջ պարզե՞լ եք, կամ ինչ որ եզրակացության եկե՞լ եք` մենք ի՞նչ ժողովուրդ ունենք, ինչպիսի՞ն է մեր ժողովրդի տեսակը, նա ի՞նչ է ուզում…
– Վաղուց եմ եզրակացության հանգել: Բավականին իներտ մասսա է: Ապրում է իր ընտանիքի արժեքներով: Նա պաշտում է իր ընտանիքը և ցանկանում է միայն կերակրել նրան: Ընտանիքից դուրս` թքած ունի ամեն ինչի վրա:
Ի դեպ, այդ ժողովրդի մեջ մտնում է նաև իշխանությունը: Պարզապես իշխանությունը իր ձևով է ընտանիքը պահում, հասարակ մարդն իր ձևով է պահում:
– Մենք մշտապես սևեռվել ենք ընտանիքի գաղափարի վրա, այնքան ենք ասել, որ մեր ընտանիքը սրբություն է, այն պետության հիմքն է և այլն, և այլն: Եվ հիմա դուրս է գալիս, որ Դուք այդ պատկերացմանը դեմ եք գնում:
– Իհարկե, դեմ եմ գնում: Որովհետև քո ընտանիքն ապրում է ընդհանուր ընտանիքի մեջ: Իսկ մենք դա երբեք չենք հասկացել: Որովհետև այդ ընդհանուր ընտանիքը չենք պատկերացրել: Մենք ընտանիք ասելով հասկանում ենք միայն մեր սեփական ընտանիքը:
Ընդհանուր ընտանիքի գաղափարը մեզ համար խորթ է: Մենք այդ ընդհանուր ընտանիքի համակարգը չենք ստեղծել: Այդ է պատճառը, որ երբ հայերն ընկնում են մեկ այլ համակարգի մեջ, շատ լավ ապրում են: Ենթարկվում են համակարգին ու ապրում են:
Եվ քանի որ մենք ընդհանուր ընտանիքի այդ համակարգը չենք ստեղծել, մերը միան մեր ընտանիքն է, ապա դրա համար էլ չենք կարողանում լավ ապրել:
– Գուցե նորից անդրադառնանք հազար անգամ ասված թեմայի՞ն` պետականություն չենք ունեցել, դրանից է: Մեր ընտանիքն է մեզ համար եղել մեր պետությունը:
– Իհարկե, նաև դրանից է:
– Լավ, իսկ ապագան ինչպե՞ս եք տեսնում:
– Դե, ներսից կսկսվի քայքայվել համակարգը: Կարող են նաև առողջ մտածողության մարդիկ երևան գան: Գիտեք` ֆաշիստների մեջ էլ կային հակաֆաշիստներ: Մի փոքր այս կողմ, մի փոքր այն կողմ` կարող է ինչ–որ շարժ լինի: Բայց գլոբալ փոփոխություններ ես չեմ սպասում:
– Կարեն Կարապետյան վարչապե՞տն էլ Ձեզ հույս չի ներշնչում:
– Միայն Կարեն Կարապետյանով ոչինչ չի լինի: Նա թիմ չունի: Նա էլի շրջապատված է գողերով ու ավազակներով:
Շարունակությունը` «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում: