Որակյալ կրթությունը պետք է ասոցացվի բարեկեցիկ կյանքի հետ. Արմեն Հարությունյան
InterviewORER.am–ի զրուցակիցն է Հայ-ռուսական համալսարանի քաղաքագիտության ամբիոնի ավագ դասախոս, իրավաբանության մագիստրոս, քաղաքական գիտությունների թեկնածու Արմեն Հարությունյանը:
- Պարոն Հարությունյան, չնայած երիտասարդ տարիքին՝ երկար տարիներ է, ինչ դասավանդում եք Հայ-ռուսական համալսարանում, վերջին շրջանում քննարկումների առարկա դարձած Բարձրագույն կրթության մասին ՀՀ օրենքի նախագծին ծանո՞թ եք:
- Այո, իհարկե, ծանոթ եմ, եթե ԲՈՒՀ-ում դասավանդում եմ, պարտավոր եմ առնվազն կրթությանը վերաբերող օրենսդրական նախաձեռնություններին ծանոթ լինել:
- Ի՞նչ եք կարծում՝ օրենքի նախագծում մատնանշված վարչական և գիտամանկավարժական աշխատակիցների տարիքային սահմանփակման կետը ճանապարհ կհարթի՞ երիտասարդ գիտնականների ներգրավածությունը ԲՈՒՀ-երում ապահովելու համար:
- Թույլ տվեք չանդրադառնալով մնացած ԲՈՒՀ-երի օրինակներին՝ ներկայացնեմ Հայ-ռուսական համալսարանի փորձը: Տեսե՛ք, ես դասավանդում եմ 22 տարեկանից, սա ոչ այլ ինչ է, քան համալսարանի ղեկավարության և, մասնավորապես, ռեկտորի որդեգրած քաղաքականության արդյունք: Իսկ իմ պես երիտասարդ դասախոսների պակաս Հայ-ռուսական համալսարանում, վստահեցնում եմ, չկա ու գնալով երիտասարդ գիտնականների թիվը դասախոսների շարքում մեծանում է:
Ինչ է մեր համալսարանի փորձը ցույց տալիս՝ եթե կա համալսարանի ղեկավարության հստակ դիրքորոշում և երիտասարդներին ճանապարհ հարթելու ցանկություն, ապա առանց օրենքի էլ դա հնարավոր է ապահովել: Սա մեկ, երկրորդը՝ եթե վարչական աշխատակիցների 70 տարին լրանալուն պես լիազորությունների դադարեցման պայմանը, որոշակի վերապահումներով, կարելի է տրամաբանական համարել, ապա գիտամանկավարժական գործունեությամբ զբաղվող գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսորների դեպքում, կարծում եմ, պետք է մտածել:
Նախ պրոֆեսորի համար 70 տարեկանը այդքան էլ մեծ թիվ չէ, և հետո նրանց արժեքը տարիքի մեջ էլ է չէ՞ կայանում:
- Խոսեցիք գիտությունների դոկտորների մասին, Բարձրագույն կրթության մասին ՀՀ օրենքի նախագծով, փաստորեն, բարձրագույն կրթության չորրորդ աստիճանը՝ ներկայիս գիտությունների դոկոտորի ինստիտուտը, դուրս է մղվում և գիտությունների թեկնածուները մեխանիկորեն համարվելու են մասնագիտության դոկտորներ, ինչպես ե՞ք վերաբերում այդ կետին:
- Գիտե՞ք, հաշվի առնելով այն փաստը, որ ներկայացնում եմ երիտասարդ գիտնականների թևը, կարող է կարծիք ձևավորվել, որ բոլորս անխտիր ուրախացել ենք այդ հանգամանքից: Ճիշտ է, դոկտորի աստիճանը պատիվ է գիտությամբ զբաղվող յուրաքանչյուրի համար, այդուհանդերձ, գտնում եմ, որ մեր և ավագ սերնդի գիտությունների դոկտորների միջև պետք է հստակ տարբերակում լինի: Այդպես և ճիշտ կլինի և արդար:
- Ի՞նչ եք կարծում՝ այս օրենքը կբարձրացնի՞ բարձրագույն կրթության որակը Հայաստանի Հանրապետությունում:
- Գիտեք, չնայած այն հանգամանքին, որ օրենքը ուղղված է կրթական համակարգի առողջացմանը, այդուհանդերձ, իմ կարծիքով, կրթության որակը օբյեկտիվորեն չի կարող բարձրանալ ցանկալի մակարդակի, քանի դեռ լավ, որակյալ կրթությունը լավ, բարեկեցիկ կյանքի հետ չի ասոցացվում: Այսինքն՝ եթե մենք կարողանանք հասնել այն մակարդակին, որ յուրաքանչյուր ուսանող գիտակցի, որ իր լավ սովորելը ուղիղ համեմատական է հետագայում իր լավ ապրելուն, մենք նոր օրենքներ ընդունելու կարիք անգամ չենք ունենալու, ամեն ինչ բնական ճանապարհով իր տեղն է ընկնելու:
- ԵՎ վերջին հարցը. Ձեր կարծիքով՝ ինչպե՞ս պետք է բարձրացնել բարձրագույն կրթություն ունեցող մասնագետների մասնագիտական ունակությունները, նրանց պահանջարկը աշխատաշուկայում:
- Այս հարցը, թերևս, նախորդ հարցի տրամաբանական շարունակությունն է: Արևմտյան կրթական համակարգերը վաղուց արդեն գնում են մասնագիտացումների նեղացման ճանապարհով, կարծում եմ՝ էլ ավելի մեծ պահանջարկ ունեն ոչ թե մեկ այլ մի քանի գիտաճյուղերի հիման վրա մասնագիտացումները:
Եթե ոչ բակալավրիատներում, ապա մագիստրատուրայում բակալավրիատի ծրագրերի կրկնության բացառմանը զուգահեռ՝ պետք է գնանք միջգիտաճյուղային մագիստրոսական ծրագրերի խրախուսման ճանապարհով: Այսինքն՝ մասնագիտացման նեղացումը մագիստրատուրայում պետք է հենվի երկու և ավելի մասնագիտությունների վրա:
