Արթուր Հակոբյան. «Նախ պետք է մտածես մարդու ապրելու մասին, որ հացին կարոտ չմնա, չթողնի երկիրն ու գնա». «Փաստ»
Interview«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
«Փաստի» հյուրը դերասան Արթուր Հակոբյանն է, ում հետ զրուցել ենք մշակույթին առնչվող մի շարք թեմաների, ինչպես նաև ոլորտին անհրաժեշտ քաղաքականության մասին:
Այդ որոշումն անպայման պետք է օգուտ բերի
Մեզ հետ զրույցն Արթուր Հակոբյանը սկսում է կառավարության կառուցվածքային փոփոխությունների նախագծից: Ընդգծում է՝ թեև երբեք նման հարցերն իրեն չեն հետաքրքրել, բայց այս դեպքում խնդիր է տեսնում: «Իմ կարծիքով, ավելի լավ է մշակույթի նախարարությունն ու ԿԳՆ-ն մեկ նախարարության մեջ մտնեն, քան մշակույթն ու սպորտը՝ ԿԳՆ-ի հետ մեկ նախարարության մեջ: Ես, իհարկե, սպորտին դեմ չեմ, բայց մշակույթն ու սպորտը տարբեր բևեռներ են, իսկ մշակույթն ու կրթությունը, բնականաբար, իրար հետ սերտ կապված են»,-ասաց նա:
Շարունակելով նախարարությունների միավորման թեման ու խոսելով աշխատողների հնարավոր օպտիմալացման մասին՝ դերասանը շեշտեց. «Առհասարակ, եթե ինչ-որ որոշում ժողովրդին ինչ-որ մի բանով պետք է օգուտ բերի, այն կարելի է իրագործել: Բայց այդ որոշումն անպայման պետք է օգուտ բերի: Այդ առումով կարծում եմ, որ նախ պետք է մտածես, թե մարդը ոնց պետք է ապրի, հետո նոր մտածես մշակույթն ու կրթությունը իրար միացնելու մասին, թատրոն բացել-փակելու կամ չգիտեմ ինչ անելու մասին: Իհարկե, պետական ապարատը ծանրաբեռնված է, բայց նախ պետք է մտածել մարդու ապրելու մասին, որ հացին կարոտ չմնա, չթողնի երկիրն ու գնա: Միայն դրանից հետո կարող ես մտածել՝ ինչ անես, որ տարբերակն է ավելի ցիվիլ և վերցված աշխարհի օրինակից»:
Ազգային դեմքը կկորի…
Իսկ թատրոնների հնարավոր լուծարման ու միավորումների վերաբերյալ տեղեկատվությանն Արթուր Հակոբյանն այսպես է արձագանքում. «Թող կրճատեն հյուրանոցները, սնկի պես աճող ռեստորանները և ոչ թե փակեն թատրոնները: Թատրոն չի կարելի փակել: Չի կարելի ձեռք տալ այն հիմնարկին, որտեղ մարդը կրթվում ու դաստիարակվում է: Ուրիշ բան, որ 2-5 հոգանոց կոլեկտիվով մի քանի փոքր թատրոններ միացնեն իրար, նրանց տրամադրեն մեկ դահլիճ փորձերի և ներկայացումների համար»:
Ա. Հակոբյանը շեշտեց, որ անընդունելի է նաև այն, որ ոլորտի ներկայացուցիչներն այդ ամենի մասին լրատվամիջոցներից են իմանում. «Մի քիչ ավելի կիրթ ձևեր կան: Եթե նախարարության ներկայացուցիչները չեն գնացել նրանց մոտ, ապա գոնե կարող էին կանչել նախարարություն, ասել, որ նման մտադրություն ունեն, և ոչ թե տնօրենը կամ գեղարվեստական ղեկավարը միացնի հեռուստացույցն ու մեկ էլ իմանա, որ իր թատրոնը լուծարման եզրին է: Այս ձևը քաղաքակիրթ չէ: Պետք է նախ մարդուն տեղյակ պահես, հետո նոր անակնկալի բերես: Իսկ առհասարակ, թատրոն մի փակե՛ք, ազգային դեմքը կկորի, մեղք ենք»:
Պետք է երկար մտածել
Թատրոնների մասին օրենք ունենալը դերասանն անհրաժեշտ է համարում:
«Նման օրենք հաստատ պետք է: Օրենքի կետերով կխոսեն մարդկանց հետ: Իսկ որպեսզի չասեմ՝ իրենք շատ սխալ են, էս ի՞նչ են անում, ուղղակի կասեմ, որ նախարարության այս մոտեցումը, բոլոր դեպքերում, հապճեպ է: Նման մոտեցում որդեգրելուց առաջ երկար ժամանակ պետք է մտածել: Թատրոն բացելու համար մարդկանցից ավելի քան 5-10 տարի պահանջվեց, իսկ 10 րոպեում թատրոնը լուծարելն ինձ համար անհասկանալի է: Օրինակ, Երգի պետական թատրոնն իր տեսակով միակն է: Կիրթ երաժիշտներ են այնտեղից դուրս եկել, լուծարելու որոշում էին կայացրել, որ ի՞նչ անեին: Տեղը ի՞նչ ենք ստեղծելու, ես դա եմ ուզում հասկանալ: Ընդհանրապես դեմ եմ որևէ մշակութային օջախի փակմանը: Փակեցինք: Հետո՞: Տեղն ի՞նչ ենք ստեղծում: Ախր տեղը բաց է մնում: Դա ասեք, հետո նոր փակեք»,-նշեց նա:
Առաջին հերթին բարձրացրեք մակարդակը
Ինչ վերաբերում է առհասարակ մշակույթի ուղղություններում որակյալը դոմինանտ դարձնելու քաղաքականությանը, դերասանը նկատում է. «Իմ սուբյեկտիվ կարծիքը հետևյալն է. լինի կինո, երգարվեստ, թե ընդհանրապես արվեստի մեկ այլ ուղղություն, մեր գործիքը մենք ենք՝ մարդը: Մերը ցուցադրական արվեստ է: Ես ներկ չեմ, որ ինձ վերցնեն ու քսեն պատին, ինձ պետք է ցույց տան: Եթե իմ որակն ու տեսակը վատն է, եթե Աստծո տված շնորհը չկա, ինչ ֆիլմ ու ներկայացում ուզում է լինի, վատն է լինելու: Եթե մեր գործում Աստծո ձեռքը գլխիդ չէ, ուզում ես 100 հատ համալսարան ավարտիր, չես կարող անել: Վայ այն օրվան, երբ այս վայ դերասանիկները հանկարծ կկարողանան մտնել թատրոն: Այդ օրը կարելի է փոխել մասնագիտությունը: Պետք է պրոֆեսիոնալ մարդիկ լինեն: Ձեր գործի մեջ էլ, չէ՞, կան մարդիկ, որ գործի նրբությունները չգիտեն: Նույնն էլ մեր գործի մեջ է: Կինոյում էլ է այդպես: Անընդհատ ասում են, չէ՞, մի իջեք հանդիսատեսի մակարդակին, դուք նրա համար եք, որ բարձրացնեք այդ մակարդակը: Սա շատ կարևոր է»:
Դերասանի խնդրի, հացի ու թատրոնի տոմսի մասին
Արթուր Հակոբյանը նշում է՝ պրոֆեսիոնալ խաղընկերներ ունենալը պարտադիր է:
«Մինչև նկարահանվում եմ ոչ պրոֆեսիոնալ մարդկանց հետ, կես մարդ եմ դառնում: Մի գուցե շատերը նույնը կմտածեն, բայց չեն ասում զուտ իրենց գործից չզրկվելու համար…
Ես հինգ տարի չնկարահանվեցի միայն իմ խոսելու համար: Իսկ «ինչ պահանջում են, դա էլ ներկայացնում ենք» ասվածը սրտի սփոփանք է: Եթե բոլորը պրոֆեսիոնալ լինեն, էլ չեն լինի «ժողովուրդն ինչ պահանջում է, դա ենք տալիս» ասողները»,-ասում է դերասանն ու միաժամանակ շեշտում, որ երբեմն ինքն է ստիպված եղել մասնակցել այնպիսի նախագծերի, որոնք այդքան էլ իր սրտով չեն եղել:
«Հո սոված չէի թողնելու ընտանիքիս… Բայց եթե 100 հոգի հավաքվենք, կռիվ տանք, շատ բան կփոխվի: Իսկ ինչ վերաբերում է «պահանջողներին», կարծում եմ, որ նրանք փող ունեցողներն են: Բավականին կիրթ մարդկանց գիտեմ, որ չեն կարողանում թատրոնի տոմս գնել, որովհետև հաց պետք է առնեն»,-ասաց նա:
Արթուր Հակոբյանը շեշտեց՝ պետությունը պարտադիր պետք է խառնվի այս հարցերին. «Թե ինչ պետք է անի, իմ մտքի թռիչքն այդքան էլ չի հերիքի խոսել պետության բեռի մասին: Բայց որ պետականորեն մի բան պետք է անի, անկասկած է: Բոլոր ժամանակներում բոլոր նորմալ դերասանները վատ են ապրել, ինչո՞ւ: Ուրեմն՝ դա ոչ թե դերասանի, այլ պետության խնդիրն է»:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
