Թանկ ավիատոմսեր, ոչ բարվոք ճանապարհներ, թերի ճանաչելիություն...«Փաստ»
Interview«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Այս օրերին շատերն են նկատել, թե որքան շատ են զբոսաշրջիկները Հայաստանում: Մեր երկիրը շարունակում է հյուրընկալել զբոսաշրջիկների ամենատարբեր երկրներից: Հայաստանի տուրօպերատորների և տուրգործակալների ասոցիացիայի հիմնադիր նախագահ Կարինե Դավոյանը «Փաստի» հետ զրույցում նշում է, որ անցած տարի Հայաստանում տեղի ունեցած հեղափոխությունից հետո մեր երկրի հանդեպ հետաքրքրությունը մեծապես աճել է:
«Եթե երկիրը ժողովրդավարական է, այն ձգում է դրսի մարդկանց: Մարդը ցանկանում է լինել այնպիսի երկրներում, որտեղ անվտանգ է: Հեղափոխությունը օտարերկրացիների մոտ հետաքրքրություն է առաջացրել: Իմիջը շատ կարևոր է զբոսաշրջիկներին երկիր բերելու համար, և, այո՛, հեղափոխությունից հետո մեր երկրի իմիջը բարձրացավ՝ անկախ նրանից, թե մեր քաղաքացիներից ով ինչպես է վերաբերվում հեղափոխության գաղափարին», - ասում է Կարինե Դավոյանը: Մեր զրուցակիցը նշում է, որ զբոսաշրջիկներին հիմնականում առաջարկում են այցեր պատմամշակութային վայրեր: «Այս առումով Հայաստանը հարուստ երկիր է: Վերջին շրջանում զարգանում է նաև արկածային տուրիզմը: Ամբողջ աշխարհում գյուղական, էկոտուրիզմը մեծ թափ է առնում: Մարդիկ ավելի շատ են ձգտում բնական միջավայրին՝ բնական սնունդ, մաքուր օդ: Այս առումով բավական մեծ պոտենցիալ ունենք: Միջազգային շատ ծրագրեր հենց այս ուղղության վրա են շեշտը դնում և ծրագրեր իրականացնում՝ հատկապես գյուղական տուրիզմը զարգացնելու համար», - փաստում է Դավոյանը՝ ընդգծելով, որ այս կերպ փորձ է արվում լուծել նաև մարզերի բնակիչների զբաղվածության հարցը, և տուրիզմն ինչ-որ առումով նպաստում է ապակենտրոնացմանը:
Նա կարծում է, որ փառատոնները ևս զբոսաշրջիկներին գրավելու միջոց են, սակայն Հայաստանում դրանք ճիշտ չեն կազմակերպվում: «Կարևորը քանակը չէ: Ավելի լավ է լինի 1-2 փառատոն, բայց բարձր իմիջ ունենա, ինչպես, օրինակ, Բրազիլիայում կազմակերպվող դիմակահանդեսն է: Հայաստանում կազմակերպվում է թթի փառատոն: Գնում են, որևէ գյուղում թութ թափ տալիս, ասում են՝ թթի փառատոն է: Կամ մի գյուղում հավաքվում են, գինի խմում, վաճառում ու կոչում փառատոն: Բայց սրանք փառատոններ չեն: Մեզ մոտ փառատոնները պետք է ավելի բովանդակալից լինեն: Պետք է փորձեն մեկ փառատոնի շնորհիվ ցուցադրել երկրի մշակույթը, ուտելիքը և այլն: Եվ արդյունքում ստեղծեն այնպիսի իմիջ, որ տուրիստական ընկերություններն ամեն տարի ընդգրկեն դրանք իրենց տուրփաթեթներում», կարծում է ասոցիացիայի նախագահը:
Տիկին Դավոյանը նշում է, որ բավական դժվար է հասկանալ, թե ինչ տպավորություններով են զբոսաշրջիկները հեռանում Հայաստանից: «Չենք կարող ընդհանրացնել կարծիքները: Յուրաքանչյուր մարդ ունի իր անհատական պահանջները: Մեկը կարող է չհավանել մեր ուտելիքները, վերադառնալ իր երկիր և ասել, որ Հայաստանում սնունդը վատն է: Կամ մեկին դուր է գալիս հյուրանոցը, մյուսին՝ ոչ: Փաթեթները ձևավորելիս և սպասարկումն ապահովելիս պետք է առաջնորդվել անհատական մոտեցմամբ: Տուրիստական ընկերությունները պետք է հասկանան, որ առաջին տեղում փող աշխատելը չէ, այլ մարդու իրավունքների հարգումը և մեր երկրի իմիջի բարձրացումը: Ընդ որում՝ սա վերաբերում է ոչ միայն ներգնա տուրիզմին: Նույնպիսի վերաբերմունք տուրընկերությունները պետք է դրսևորեն նաև արտերկիր մեկնող մեր հայրենակիցների նկատմամբ: Շատ են լինում դեպքեր, երբ մարդիկ խաբվում են,ընդգծում է տիկին Դավոյանը և անդրադառնում նաև այլ խնդիրների.- Տարածաշրջանում շատ դժվար է մրցակցությանը դիմանալը: Բերեմ մեկ օրինակ: Ե՛վ մենք, և՛ Վրաստանը մասնակցում ենք միջազգային ցուցահանդեսների, որտեղ երկրները ներկայանում են տաղավարների միջոցով, որոնց համար պետք է վճարել: Վրաստանի դեպքում տաղավարի ֆինանսավորումն ապահովում է երկրի կառավարությունը, իսկ մեզ մոտ պետությունը չնչին գումարներ է կարողանում հատկացնել: Տուրիստական ընկերությունները, որոնք պետության հետ գնում են մասնակցելու նման ցուցահանդեսների, վճարում են ոչ միայն իրենց անձնական ծախսերի, այլ նաև տաղավարի համար, որը քիչ գումար չէ՝ միջինը մոտ մեկ ու կես մլն դրամ: Տուրիստական շատ ընկերություններ մեծ գումարներ չեն վաստակում՝ նման ցուցահանդեսների մասնակցելու համար: Բայց մասնակցությունը կարևոր է, քանի որ իրենք գործընկերներ են գտնում, իսկ Հայաստանն էլ ճանաչելի է դառնում: Փոքր ընկերությունները բավական դժվարությունների են հանդիպում: Իրենք աջակցության կարիք ունեն:
Հայաստանի տարածքում առաջնային խնդիրներից են ենթակառուցվածքները, մասնավորապես ճանապարհների ոչ բարվոք վիճակը: Տեղեր կան, որ մայրուղիները, ասենք, վերանորոգված են, բայց մայրուղուց թեքվում ենք դեպի գյուղեր և պատմամշակութային կոթողներ տանող ճանապարհները և բախվում խնդիրների: Պատմամշակութային հուշարձանների մեծ մասն անհասանելի է տրանսպորտի տեսակետից: Տուրիստները ստիպված են լինում ոտքով քայլել դեպի մշակութային կոթողները: Ունենք շատ հետաքրքիր քարանձավներ, որոնք միանշանակ կհետաքրքրեն զբոսաշրջիկներին, բայց նախ դրանք անհրաժեշտ է դարձնել տուր ապրանք:
Ամենակարևորը՝ ունենք ճանաչելիության հարց: Մեր մասին պետք է շատ իմանան դրսում: Այս հարցում մեզ պետք է աջակցեն նաև մեր դեսպանատները: Դրանք տարվա մեջ գոնե մեկ անգամ պետք է հավաքեն տուրիստական ասոցիացիաների ղեկավարներին, ներկայացնեն Հայաստանը: Պատկերացրեք՝ դա որքանով օգտակար կլինի մեր երկրի համար:
Հիմնական և ամենակարևոր խնդիրներից է ուղիղ չվերթների բացակայությունը: Տոմսերի գների պատճառով բավականին թանկանում է նաև տուրփաթեթի արժեքը: Շատ զբոսաշրջիկներ Հայաստան են ժամանում Վրաստանով: Այդ դեպքում հիմնական տուրօպերատորը դառնում է Վրաստանը: Մի քանի օրով խմբին բերում են Հայաստան, ցույց տալիս մեր երկիրը, գումար աշխատում և հեռանում: Իսկ եթե լինեն ուղիղ չվերթներ Հայաստանի և այլ երկրների միջև, ապա մարդիկ ուղիղ չվերթով կժամանեն մեր երկիր: Այս ոլորտում պետությունը շատ լուրջ անելիք ունի»:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
