«Բացասական ազդակ՝ հատկապես լուրջ ներդրողների համար». «Փաստ»
Interview«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Ոչ թե ըստ հայտարարության կամ ըստ խոսքի, այլ ըստ գործի: Տնտեսական հեղափոխության մասին խոսելիս Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի փորձագետ, տնտեսագետ Աշոտ Խուրշուդյանը հենց նշված գործոնների պրիզմայով է գնահատականներ հնչեցնում: «Այսինքն, ի՞նչ է արվում և ի՞նչ եմ ես հասկանում այդ արածից: Մոտավորապես հետևյալ պատկերացումն եմ տեսնում. Հայաստանում կային տնտեսական լուրջ խնդիրներ, և առաջին տեղում կոռուպցիան էր, իսկ պետական ապարատը կամ այլ քաղաքական, կոռուպցիոն տարրեր չէին թողում, որ Հայաստանում բիզնեսն աշխատի: Եվ պատկերացումն այն է, որ եթե այդ խոչընդոտները վերացնենք, ապա Հայաստանի տնտեսությունը կզարգանա: Շատ հարցերում իսկապես խոչընդոտները վերացվել են, բայց ինձ համար մի տեսակ սա որպես 90-ականների ռոմանտիզմ է հնչում, այսինքն, թե տնտեսությունն ինքն իրեն կսկսի զարգանալ՝ եկե՛ք ուրիշ բան չանենք: Իհարկե, դրական է, որ կան խոչընդոտներ, որոնք վերացել են, բայց այդ հանգամանքը շատ քիչ է, որ Հայաստանում տնտեսությունը սկսի զարգանալ»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց տնտեսագետը:
Ա. Խուրշուդյանը շեշտեց, որ կա մի կարևոր հարց, որը տնտեսական ցանկացած գործունեություն իրականացնողի է հուզում: «Եթե ես խնդիր ունեմ՝ ինչպե՞ս պետք է իմ արդարությունը վերականգնեմ: Այստեղ է, որ գործադիրը միանձնյա չի զբաղվում այդ հարցով: Կա նաև դատական իրավունքի հարցը: Եվ հենց նախորդ շաբաթ դատական համակարգը խնդրահարույց հայտարարվեց, ինչը յուրաքանչյուր գործարարի, հատկապես լուրջ ներդրողների համար բացասական ազդակ է: «Մի րոպե, եթե այդ երկրում արդարադատություն չկա, ուրեմն ես այդ երկրում բիզնես չեմ անի, ինչպե՞ս ես վստահ լինեմ, որ իմ իրավունքներն այդ երկրում պաշտպանվելու են»,-կասի նա: Այս պահին այդ հանգամանքը բավականին բացասական ազդակ էր, այլ է ազդեցությունը երկարաժամկետ առումով»,-ասաց Ա. Խուրշուդյանը՝ հավելելով, որ եթե դատական համակարգն իսկապես շտկվի, կարգավորվի, ապա երկարաժամկետ առումով վերոնշյալ հանգամանքը նաև դրական հետևանքներ կունենա:
«Մի փոքր չարախոսական ցանկություն է, բայց կուզեմ, որ կառավարությունը դատարանում որոշ բիզնեսմենների պարտվի: Այնուամենայնիվ, դա մեծ ազդակ կլինի այն առումով, որ այս երկրում գործարարը կարող է իր շահերը պաշտպանել: Գիտեք՝ երբ ներդրողը գնում է որևէ երկիր, առաջին հերթին իրավիճակը չափում է հենց այդ հանգամանքով, այսինքն, կարո՞ղ է իր իրավունքները պաշտպանել առաջին հերթին կառավարությունից,-ընդգծեց մեր զրուցակիցն ու շարունակեց.- Դրանից ավելին ես չեմ տեսել: Օրինակ, հանրային ֆինանսների լուրջ քաղաքականություն չի իրականացվում, իսկ յուրաքանչյուր երկրի տնտեսական քաղաքականության ակունքը, հիմքը հարկաբյուջետային քաղաքականությունն է: Մեզ մոտ, ցավոք, իներցիան շարունակվում է այդ առումով: Այսինքն, հարկաբյուջետային քաղաքականության նկատմամբ ունեցած վերաբերմունքը ոչ թե տնտեսական քաղաքականության հիմնական գործիքի համատեքստում է, այլ վարչական գործընթացի: Բացի այդ, հարկային փոփոխությունները ֆիսկալից առանձին ու հատվածական է դիտարկվում: Մեծ հաշվով, ես ոչ մի տարբերություն չեմ տեսնում նախկինում և այսօր արված այն ուղերձների մեջ, որոնք հնչում են հենց հարկային քաղաքականության մասով: Նայում ես՝ չհիմնավորված խոսքով փորձում են քաղաքականություն առաջ տանել՝ հիմքում ունենալով հաշվապահականը, վարչականը: Սա ինձ համար անընդունելի է: Տնտեսական քաղաքականության պատասխանները, որոշում կայացնողը պետք է լինի այն մարդը, որը զգում է տնտեսությունը, և ոչ թե հաշվապահը, որը թեկուզև իր գործում անթերի մասնագետ է ու գիտի՝ որ հարկը ինչպես է ձևակերպվում»:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
