Կինոռեժիսոր, դերասան, սցենարիստ Վիգեն ՉալդրանյանըՀայոց Ցեղասպանության 100-ամյա տարելիցին ընդառաջ նոր ֆիլմ է նկարահանում, որը նվիրված է Կոմիտասին: Առաջնորդվելով «Կոմիտասը հայ ժողովրդի խիղճն է» համոզմունքով՝ Չալդրանյանը վստահ է՝ ֆիլմը շ արքային կինոնկար պիտի չլինի: Կինոռեժիսորը հայկական դասական երաժշտության հիմնադրին և մեծ վարդապետին նվիրված ֆիլմի մասին պատմել է «Արմենպրես»-ի թղթակցին:
-Պարոն Չալդրանյան, խնդրում եմ մանրամասներ ներկայացնեք և պատմեք Ձեր նոր ֆիլմի մասին:
-Նախ պետք է ասեմ, որ ֆիլմի մասին չեն պատմում, այն տեսնել է պետք: Կփորձեմ խոսել ֆիլմի կարևորության մասին, իսկ նրա գեղարվեստական որակը և այն, թե ինչպիսին կլինի կինոնկարը, էկրանը պետք է ցույց տա: Կինոյի աշխատողները մի թևավոր խոսք ունեն՝ էկրանը ցույց կտա: Ամեն ինչ պարզ կլինի մոնտաժից հետո: Մի բան կարելի է ասել՝ առանց հանգստյան օրերի աշխատում ենք, եղանակներն են մի քիչ խանգարում. նախորդ տարիների փորձով գիտեինք, որ հոկտեմբեր-նոյեմբեր ամիսները նպաստավոր պետք է լինեին նկարահանումների համար, բայց այդպես չեղավ:
Նկարահանումներ ունեցանք Չինաստանում և Ֆրանսիայում: Չինաստան մեկնել էի մասնակցելու «Մետաքսի ճանապարհ» միջազգային կինոփառատոնին: Անսպասելի էր, որ նման փառատոնին երկու հայկական ֆիլմ մրցանակ ստացան: Նախադեպը չունեցող փառատոն էր, որը չունի ժյուրի դասական իմաստով. ժյուրին հանդիսատեսն է: Մեկ ամիս ֆիլմերը ցուցադրվում են էկրանին, և հանդիսատեսը քվեարկում է լավագույնների համար: Երեք հայկական ֆիլմից երկուսը՝ իմ «Ձայն լռության» ֆիլմը և Ջիվան Ավետիսյանի «Թևանիկը» ստացան «Հանդիսատեսի համակրանք» մրցանակը՝ մտնելով 20 լավագույն ֆիլմերի մեջ:
Շատ հաճելի էր, մենք այն տեղ զուգահեռ նկարահանումներ կատարեցինք Կոմիտասին նվիրված մեր նոր ֆիլմի համար: Եղել ենք նաև Փարիզում. դրա համար շնորհակալ եմ ՀՀ արտաքին գործերի նախարարությանը և Հայաստանի դեսպանությանը Ֆրանսիայում, որովհետև առաջին անգամ նկարահանումներ կատարեցինք Վիլժյուիվ քաղաքի հոգեբուժարանում, որտեղ Կոմիտաս վարդապետն անցկացրել է իր վերջին տարիները: Ֆիլմի համար շատ կարևոր դրվագներ նկարահանեցինք, բացվեցին արխիվներ , կարողացանք նաև որոշ դրվագներ նկարահանել Կոմիտասի հիվանդության պատմությունից, ինչպես նաև նամակներ: Այցելեցինք այն մասնաշենքը, որ տեղ Կոմիտասն անցկացրել է իր վերջին տարիները: Մի խոսքով՝ շատ հետաքրքիր նկարահանումներ կատարեցաինք: Այս տարիներին, ցավոք, հազարավոր հայտնի մարդիկ են իրենց վերջին հանգրվանը գտել այդ հոգեբուժարանում, սակայն միայն Կոմիտասի կիսանդրին է տեղադրված շենքի բակում :
Կարծում եմ, որ ֆիլմի մեծ մասը կնկարահանվի հաջորդ տարվա գարնանը, որովհետև ձմեռային տեսարաններ չունենք, և գարնանը կշարունակենք աշխատել: Ըստ ծրագրի՝ պրեմիերան նշանակված է 2015 թվականի աշնանը՝ հոկտեմբեր-նոյեմբեր ամիսներին: Նկարահանող խումբն աշխատում է մեծ ոգևորությամբ: Կարծես թե բոլորն էլ հասկանում են, որ սա հերթական, շարքային ֆիլմը չէ, ամեն մեկն այս ֆիլմին և Կոմիտասին իր պարտքն է մատուցում իր մասնագիտական շնորհի միջոցով:
Այն, ինչ չի կարող անել որևէ դիվանագետ, քաղաքական գործիչ, կարող է անել հրաշալի մշակույթը, որովհետև այն նույնպես «զենք է , որով մենք կարող ենք ներկայանալ աշխարհին: Իհարկե, Սթիվեն Սփիլբերգի «Շինդլերի ցուցակի» նման ֆիլմ հայերը չեն կարող անել, քանի որ նման ֆիլմ ստեղծելու համար վիթխարի գումարներ են անհրաժեշտ, և դրանից զատ մի բան էլ կա՝ ֆիլմն արտադրվել է կինոարտադրության երկրում՝ Հոլիվուդում, մասնագետների խնդիր էլ ունենք:
Իմ կադրում լինելու է մարդը՝ առանց համակարգչային քիմիկատային տեխնոլոգիաների: Ես փորձելու եմ հասկանալ, թե ով էր Կոմիտասը և պիտի փորձեմ նրան երևան բերել ֆիլմում՝ որպես հայ ազգի խղճի: Նա իմ ազգի խիղճն է:
-Չինաստան, Ֆրանսիա, Հայաստան... Կա՞ն այլ երկրներ, որտեղ ևս նախատեսում եք նկարահանումներ իրականացնել:
-Դեռևս այսքանով ենք սահմանափակվում: Նկարահանումներ ենք կատարել Հայաստանի տարածքում՝ և՛ Երևանում, և՛ Երևանից դուրս, ունենք գաղթի տեսարաններ, անապատային տեղանքներ ենք գտել, մասսայական տեսարաններ ենք նկարահանել: Մի խոսքով՝ այն ամենը, ինչ կապված է Կոմիտասի և տվյալ ժանակահատվածի հետ:
-Պարոն Չալդրանյան , խոսենք ֆիլմի սցենարի և գլխավոր կերպարների մասին: Տարբեր բաներ են խոսում կինոյին մոտ կանգնած մարդիկ: Ի վերջո, ինչպե՞ս եք ներկայացնում Կոմիտասի կերպարը:
-Կոմիտասը կլինի ֆիլմում, սակայն, քանի որ մարդիկ սցենարը չեն կարդացել, անընդհատ շփոթում են: Կոմիտասը չէ գլխավոր գործող անձը, գլխավոր գործող անձը Էդգար Նովենցն է` հայ գրող, ով վեպ է գրում «Վարդապետի լռությունը» վերնագրով, որը և գուցե դառնա իմ ֆիլմի վերնագիրը: Դժվար է ասել՝ վերջնակա՞նը կլինի այս վերնագիրը, քանի որ ես այն, հնարավոր է, փոխեմ:
Պրոֆեսոր Էդգար Նովենցը Կոմիտաս վարդապետի մասին վեպի ստեղծման ընթացքում հենվելով պատմական փաստերի, արխիվային նյութերի, հոգեբանական վարկածների վրա՝ փորձում է բացահայտել Կոմիտաս վարդապետի կենսագրության փարիզյան շրջանը, վեր հանել մեկուսարանում մեծ հայորդու կյանքի վերջին տարիների առեղծվածը, գեղարվեստական նրբին ու զուսպ միջոցներով լույս սփռել նրա մեծ լռության վրա: Տեսիլքների միջոցով նա անցնում է նաև Մեծ եղեռնի պատկերների ճանապարհով: Ուրեմն, ֆիլմի գլխավոր գործող անձը հայ գրողԷդգար Նովենցն է, նրա վեպի գլխավոր գործող անձը`Կոմիտասը:
-Իսկ գլխավոր դերերում ովքե՞ր են հանդես գալիս, ո՞վ է մարմնավորելու Կոմիտասին:
-Ֆիլմի հերոսին՝ Էդգար Նովենցին մարմնավորում է Համազգային թատրոնի դերասան Վարդան Մկրտչյանը, ով խաղացել է իմ բեմադրած «Համլետ»-ում: Մի նոր անուն կունենանք դերասանական առումով. դա բնորոշ է իմ բոլոր ֆիլմերին: Իսկ թե ով կմարմնավորի Կոմիտասին՝ դեռ հայտնի չէ: Մի քանի տարբերակներ կան: Մտածում եմ կոմպոզիտոր Վաչե Շարաֆյանի թեկնածության մասին, որը դեմքով նման է Կոմիտասին, ինչպես նաև տեր Շահեն քահանայի մասին: Նամակ ենք ուղղել Վեհափառ Հայրապետին, որպեսզի համաձայնություն տա, որ տեր Շահենը խաղա մեր ֆիլմում:
Չի բացառվում, որ այլ Կոմիտասներ ի հայտ գան: Շատ մանրակրկիտ ենք ընտրում Կոմիտասի կերպարը մարմնավորող դերասանին, որովհետև Կոմիտասի տարբեր տարիքներ էլ են հայտնվում ֆիլմում: Հնարավոր է, որ մի անհայտ դերասան հայտնվի ֆիլմում: Բնականաբար, առաջին պահանջն արտաքին նմանությունն է, որովհետև կողմ չեմ նմանությունը դիմահարդարի միջոցով ստանալուն: Չի բացառվում, որ մի քանի Կոմիտասներ լինեն: Հիմա նկարահանում ենք ֆիլմի ժամանակակից մասը:
-Մոնտաժը Հայաստանո՞ւմ եք անելու:
-Հուսամ՝ այո: Գումարը շատ քիչ է նման ֆիլմի համար, որովհետև բավական մասշտաբային տեսարաններ կան, այնուամենայնիվ, շնորհակալ եմ ՀՀ կառավարությանը, ազգային կինոկենտրոնին և բոլոր հովանավորներին: Գումարը թեկուզ և քիչ է, բայց կարողանում ենք հնարավորն անել: Խորը երախտագիտություն եմ հայտնում բոլորին:
-Ո՞վ է լինելու կինոնկարի կոմպոզիտորը, ֆիլմի համար երաժշտություն ո՞վ է գրելու:
-Վաչե Շարաֆյանը, մի քանի դրվագում նաև ինքն է նկարահանվել, կարծում եմ, որ նա լավագույնը կանի երաժշտության առումով ՝ որպես կոմպոզիտոր: Երաժշտությունը բացառիկ դեր ունի այս ֆիլմում:
Կինոռեժիսոր,պրոդյուսեր, դերասան,սցենարիստՎիգեն Չալդրանյանը ծնվել է 1955 թվականին Երևանում: Դպրոցական տարիներից հաճախել է «Հայֆիլմ» կինոստուդիային կից կինոդերասանի ստուդիա, ուր խաղացել է բազմաթիվ դերեր: Սովորել է Երևանի գեղարվեստաթատերական, այնուհետև Մոսկվայի կինեմատոգրաֆիայի պետական ինստիտուտներում: «Հայֆիլմ» կինոստուդիայում ստեղծել է բազմաթիվ ֆիլմեր: Հայտնի բեմադրությունների, կինոնկարների հեղինակ է: 2001 թվականին պարգևատրվել է ՀՀ «Մովսես Խորենացի» մեդալով:
Ռոզա Գրիգորյան
IDBank participated in the conference dedicated to the 10th anniversary of the Armenian Institute of Directors
AxelMondrian Wins Three Major International Awards for Branding, PR and Film Production in 2025
Ucom Promotes Space Engineering Education
Global Finance names AraratBank Best Sub-Custodian Bank 2025 in Armenia
AraratBank Participates in “Women’s Empowerment Principles in Armenia” Conference 
Unibank’s Perpetual Bonds Were Acquired in Nearly One Day
Acba bank and France’s Proparco to continue strengthening their long-term strategic partnership
Team Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia
Unibank Issues the First in Armenia Perpetual Bonds
Team Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia
AraratBank Joins Armenia's New Greening Initiative: 100 Hectares of New Forest within Three Years
Apply for a Unibank salary card and get a chance to win 1 000 000 AMD
Euromoney Names Ameriabank Armenia’s Best Bank for Real Estate for the Second Year in a Row
S&P Global Ratings has assigned IDBank CJSC a long-term rating of “BB-” and a short-term rating of “B” with a “stable” prospect
A Brand-New Section on Idram&IDBank
Several real and profitable offers ahead of Black Friday: IDBank and Idram
AraratBank Joins Social Impact Award 2025 Summit in Ljubljana
IDBank issued the 1st tranche of bonds of 2026
Ucom Supports the Development of Space Engineering in Armenia
Prioritizing Information Security: IDBank and Idram Support APOCALYPSE CTF 2025
IDBank's Representative, Innesa Amirbekyan Appointed Co-Chair of the ICC Banking Commission Task Force on Guarantees
Ucom General Director Ralph Yirikian Awards Certificates to Participants of Cybersecurity Training Course
Acba and Proparco mark one year of partnership, strengthening rural financing and Armenias’s economic resilience
AraratBank and Arca's joint campaign has ended
IDBank: A Pioneer of Digital Banking and Innovation in Armenia
GRAWE Group and C-Quadrat Investment Group have announced plans to acquire 100% of LIGA Insurance Company in Armenia
Ucom Supports the Annual “Capture the Flag 2025” Cybersecurity Competition
Financially Literate with Idram and IDBank: Next Stop – Nairi Camp
Idram received a permit to establish and operate the Armenian payment and settlement QR system IdramNet
Ucom Completes the Deployment of its 5G Network Across All Cities of Armenia
Firebird, Inc. Secures U.S. Export License and Announces Dell Technologies as a Technology Partner, Establishing Major Milestones in Armenia’s AI and Digital Future
IDBank Receives Permission to Open a Representative Office in the United States
RoboTon 2025 Competition Held with Idram’s Sponsorship
“Armenian potential in Spain: Arman Mayilyan as a guest on the ‘Armenian Diaspora Communities’ program.”
Final Results of the 20th Annual International Microelectronics Olympiad Announced
Unibank's VISA DIGITAL cards are now free
Arca National Payment System, Bank of Georgia and Ameriabank Signed a Memorandum of Understanding
Idram has been awarded the prestigious “Beyond Payments Awards” by Ant International
STEM Acceleration Award 2025 Held with Idram’s Support
Solar Power is Generated in Kechut Community Through the Efforts of
Ucom and SunChild
Idram Announces Partnership with WeChat Pay
AraratBank: Transfer Your Mortgage Loan and Repay It on Attractive Terms: JOIN US
“The Power of One Dram” as the Main Supporter of the National Hackathon AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature
Speed-Mentoring Event Accelerates Green Innovations within the Ucom Fellowship Program
Ucom Supports the Development of High-Tech Education in Armenia
Dalan Technopark announces its first bond issuance. Placement Partner is Cube Invest
Idram Junior Participants Receive Prizes: The First Junius Financial Literacy Competition Concludes
Lusine Yeghiazaryan joins the Board of Trustees of the Music for the Future Foundation
5,312,038 AMD for “Symphonic Forest”: the November beneficiary is AI4Biodiversity: AI Solutions for Nature, a national hackathon
Ucom’s Green Initiative Reaches Urtsadzor
ZCMC CJSC general director R.N. Khudoli on the օccation of Internatioanal Labour day
World Bank Armenia has organized discussion on facilitating women’s wider engagement in sectors that have been traditionally male dominated in the country
On the occasion of International Women's Day ZCMC employees were awarded
ZCMC declares, that the Russian company GeoProMining LLC has never been and is not currently a shareholder of the Company, nor does it have any stake in the Company's ownership structure
No international support and no organization to take real steps to prevent decades of cultural, ethnic and religious hostility towards Armenians and their heritage. Anna Kostanyan
AraratBank Joins Armenia's New Greening Initiative: 100 Hectares of New Forest within Three Years1
Global Finance names AraratBank Best Sub-Custodian Bank 2025 in Armenia2
Apply for a Unibank salary card and get a chance to win 1 000 000 AMD3
Euromoney Names Ameriabank Armenia’s Best Bank for Real Estate for the Second Year in a Row
4
Team Holding Announces the Launch of Bond Placement. Underwriter - Freedom Broker Armenia
5