Ո՞վ և ինչո՞ւ վրեժ լուծեց Սասուն Միքայելյանից. ներկուսակցական «վեթթինգ». «Փաստ»
Analysis«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Սասուն Միքայելյանը, ով 2018-ի խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքներով ռեյտինգային թեկնածուների առաջատարն է հավաքած ձայների առումով, իշխող ՔՊ-ում չընտրվեց վարչության կազմում։ Սա արտառոց երևույթ է հայկական քաղաքական իրականության մեջ, ու շատ դժվար է մարդկանց համոզել, որ դա հնարավոր էր՝ առանց ուղղորդվող քվեարկության, մանավանդ, որ ՔՊ-ում վարչության անդամների քարոզաշավը մեկ ամսից ավելի է տևել, ու այդ ընթացքում կուսակցության փաստացի առաջնորդը կամ նրա մերձավոր շրջապատը կարող էին թեկուզև անուղղակիորեն ցույց տալ իրենց կադրային նախապատվությունները ու նաև վերաբերմունք ձևավորել «անցանկալիների» հանդեպ։
Տարածված կարծիքի համաձայն՝ Սասուն Միքայելյանին չի ներվել Աբովյանի ընտրությունների «պարտությունը», այլ խոսքով՝ այն հանգամանքը, որ նա չի սատարել ՔՊ թեկնածուին, ինչն էլ իբրև թե դարձել է վերջինիս պարտության պատճառը։ ՔՊ-ում այս վարկածը կատեգորիկ հերքում են։
ԱԺ նախագահ Արարատ Միրզոյանն այս առիթով նախօրեին ասել է. «Ինչի՞ համար եք ամեն ինչի մեջ 7 հարկանի պատճառների ու կոնսպիրալոգիաների մեջ մտնում: Բոլորս սովոր ենք պատճառներ տեսնել։
Բայց եղել է ընտրություն, 51 թեկնածու դրել են իրենց թեկնածությունը, մարդիկ մտել են գաղտնի քվեարկության, նախապես եղել է քարոզարշավ։ Հետո հաշվարկել են քվեաթերթիկները, պարզվել է, որ 21 մարդ է ավելի շատ ձայն ստացել։
Այստեղ վիրավորական բան կա այն առումով, որ երբ ասում եք՝ «չեք կարծո՞ւմ, որ Աբովյանն էր պատճառը», դա նշանակում է, որ այս ընտրության արդյունքը կանխորոշված է ինչ-որ իքս մարդու կողմից, օրինակ՝ Նիկոլ Փաշինյանի կողմից: Եվ քանի որ ինչոր պահի չի գոհացրել Նիկոլ Փաշինյանի կամ այլ խմբի, ինչպես ասում են «особо приближенный к императору», որոշել ենք՝ Սասուն Միքայելյանը չպիտի լինի ու ասել ենք, որ սենց պիտի քվեարկեք»։
ԱԺ նախագահը հորդորեց վերջ դնել նման խոսակցություններին և փոխարենն իրենց մի քիչ օգնել նոր Հայաստանի մշակույթը ձևավորելու հարցում։
Անկեղծ լինեմ՝ Միրզոյանի փաստարկները համոզիչ չեն, որովհետև ՔՊ-ում խարիզմատիկ գործիչների առատություն չկա, որը բնական կդարձներ կուսակցությունում հեղինակություն ունեցող Միքայելյանի պարտությունը։
Հետո՝ էլի եմ կրկնում, կուսակցության ներսում մշակվել է վարչության անդամների ընտրության բազմաշերտ ընթացակարգ, որն արտաքուստ ժողովրդավարական է, սակայն միջամտության սողանցքներ է ստեղծում կուսակցության առաջնորդի ու նրա շրջապատի համար։ Այս ամենը հուշում է, որ ՔՊ-ում տեղի է ունեցել ներկուսակցական «վեթթինգ», որի զոհերից մեկը հենց Սասուն Միքայելյանն է, իհարկե՝ չենք բացառում, որ եղել են ավելի խորքային պատճառներ, ու Աբովյանը միայն առիթն է։
Մենք շատ ենք ուզում, որ Հայաստանում ձևավորվի քաղաքական նոր մշակույթ ու այդ հարցում, անշուշտ, կօգնենք իշխանություններին, ինչպես հորդորել է Արարատ Միրզոյանը, եթե գոնե տեսնենք այդ «նորի» սաղմերը։
ՔՊ-ի համաժողովը դրա հնարավորությունն ամենևին էլ չի տվել, հակառակը՝ ձևավորվել է մի վարչություն, որն, ըստ էության, գործադիր իշխանության կցորդն է կամ դրա քաղաքական քողածածկույթը։ Ու այս իրավիճակում զարմանալի է, որ Նիկոլ Փաշինյանը տուրք է տալիս ժողովրդավարության ֆորմալիստական կողմին ու հրաժարվում է կուսակցության վարչության ղեկավարի պաշտոնից։ Եվրոպական խորհրդարանական համակարգերում հենց կուսակցության ղեկավարն է վարչապետի թեկնածուն կամ գործող վարչապետը նաև կուսակցության առաջնորդն է, ինչն, ի դեպ, հենց դասական քաղաքական մշակույթի դրսևորում է։ Եթե ՔՊ-ն շեղվում է դասական քաղաքականությունից ու հավակնում է «նոր հեծանիվ» հայտնագործել, ապա, մեղմ ասած, հիասթափեցնեմ՝ հեղափոխության թիմը նման քաղաքական ու մտավոր պոտենցիալ ամենևին էլ չունի ու նրա «առանձնահատկությունը» հերիքեց, որպեսզի մերժվեն «իզմերը» կամ գաղափարախոսությունը, ինչը հակաքաղաքական մոտեցումների դրսևորում է։ Սակայն վերադառնանք «քաղաքական նոր մշակույթի» մյուս աբսուրդին։
Արևմտյան դեմոկրատիան հենվում է հասարակության տրամադրությունների և քաղաքական պատասխանատվության ինստիտուտի վրա։ Եթե ՔՊ-ն այդ արժեքների կրողը լիներ, ապա Սասուն Միքայել յանը կընտրվեր վարչության անդամ, որովհետև իրենց գովերգած իդեալական ընտրություններում ամենապոպուլ յար թեկնածուն է եղել։
Մյուս կողմից՝ Աբովյանի պարտության համար քաղաքական պատասխանատվությունը կստանձներ ոչ թե Սասուն Միքայել յանը, ով առհասարակ չի միջամտել գործընթացին՝ գոնե հրապարակային մակարդակում, այլ վարչության անդամ ընտրված Կոտայքի մարզպետ Ռոմանոս Պետրոսյանը, որը «քաղաքական դայակություն» էր անում Աբովյանի քաղաքապետի ՔՊ-ական պարտված թեկնածուի համար։
Մնում է ենթադրել, որ ՔՊ-ում նույնիսկ բացակայում է ժողովրդավարությունը, ու դրա քողածածկույթի կամ ձևական ընթացակարգի ներքո Նիկոլ Փաշինյանը ճանապարհ է բացում կամ փակում ցանկալի կամ ոչ ցանկալի թեկնածուների համար։
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում