«Հետևանքները բավականին ծանր կլինեն, եթե չփորձեն շտկել իրենց մոտեցումները». «Փաստ»
Interview«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Օրեր առաջ Արցախում տեղի ունեցած հանդիպումը մի շարք հարցադրումներ առաջացրեց։
Խոսքը Նիկոլ Փաշինյանի՝ արցախյան այցի շրջանակներում տեղի ունեցած հանդիպման մասին է, որին մասնակցել են ԱՀ նախագահ Բակո Սահակյանը, Արցախում սպասվելիք նախագահական ընտրություններին իրենց թեկնածությունն առաջադրելու մասին հայտարարած կամ նման նպատակադրություն ունեցող գործիչները։
Նրանց թվում է եղել «Արցախի ժողովրդավարական կուսակցության» ղեկավար, ԱՀ Ազգային ժողովի գործող նախագահ Աշոտ Ղուլ յանը, «Ազատ Հայրենիք» կուսակցության նախագահ Արայիկ Հարությունյանը, ԱՀ ԱԳ նախարար Մասիս Մայիլ յանը, ինչպես նաև ՀՅԴ Արցախի ԿԿ-ի ներկայացուցիչ, ԱՀ Ազգային ժողովի «Դաշնակցություն» խմբակցության անդամ Դավիթ Իշխանյանը։
Հասարակական գործիչ Հայկ Նահապետյանի հետ զրույցում անդրադարձել ենք վերոնշյալ հանդիպմանը, Ադրբեջանի ռազմավարությանը, ինչպես նաև սահմանային լարվածությանը։ Անդրադառնալով վերոնշյալ հանդիպմանը՝ Հայկ Նահապետյանը նախ նշեց, որ հանդիպմանը ներկա չորս անձանցից երկուսն էին թեկնածու՝ Արայիկ Հարությունյանը և Աշոտ Ղուլյանը։ «ՀՅԴ-ն դեռ թեկնածու չի առաջադրել, իսկ Մասիս Մայիլյանը պաշտոնապես չի հայտարարել առաջադրվելու մասին։
Մինչդեռ նախագահի մեկ թեկնածու էլ կա, որը, փաստորեն, ներկա չի եղել հանդիպմանը (խոսքը Արցախի հերոս, ԱՀ անվտանգության խորհրդի նախկին քարտուղար Վիտալի Բալասանյանի մասին է-խմբ.)։
Ն. Փաշինյանն Արցախում ազատ, արդար ընտրություններից է խոսում, բայց, չհրավիրելով թեկնածուներից մեկին, անարդարության և կողմնակալության հիմքը հենց ինքն է դնում։
Կարծում եմ՝ իր մոտեցումը ինքնին հասկանալի է, քանզի ինքը և նրանք, ում հանձնարարականները նա կատարում է, ուզում են Արցախը տեսնել մարզի կարգավիճակում։ Այդուհանդերձ Արցախը պետություն է՝ երկրորդ հայկական պետությունը, և ընդամենը ժամանակի խնդիր է, որ Արցախը դառնա միջազգային իրավունքի սուբյեկտ»,-ասաց նա՝ շեշտելով, որ այդ առումով Վիտալի Բալասանյանի դիրքորոշումը ևս հայտնի է։
«Իսկ այս պարագայում վերոնշյալ վարքագիծը պարզապես նեղացկոտ պատանու կեցվածք է։ Երկրի գործադիր իշխանության գլուխը չի կարող երկիրը կառավարել նեղացկոտությամբ»,-նշեց մեր զրուցակիցը։
Ինչ վերաբերում է արցախյան հակամարտությանն ու այդ «դաշտում» հակառակորդի պահվածքին, ապա Հ. Նահապետյանը նշեց.
«Ակնհայտ է, որ Ադրբեջանը չի փոխել իր մարտավարությունը՝ Արցախի խնդրի լուծման ռազմավարության առումով։
Իսկ այդ ռազմավարությունը հիմնվում է երեք մոտեցումների վրա. առաջին՝ Արցախը չպետք է լինի միջազգային իրավունքի սուբյեկտ, երկրորդ՝ Արցախի տարածքը պետք է բռնակցվի Ադրբեջանին, երրորդ՝ այդ տարածքում ազգությամբ հայ բնակիչները պետք է ցեղասպանվեն և հայրենազրկվեն։
Իրենք հետևողականորեն հետամուտ են իրենց նպատակի իրագործմանը։ Եթե Հայաստանի իշխանությունները և Հայաստանը, որպես Արցախի բնակչության անվտանգության երաշխավոր, մտածում են, որ Ադրբեջանն այլևս փոխվել է, ապա բավականին սխալվում են նման գնահատականի մեջ։
Հետևանքները, կարծում եմ, բավականին ծանր կլինեն, եթե չփորձեն շտկել իրենց մոտեցումները։ Արցախը կայացած պետություն է իր բացթողումներով, թերություններով, Արցախի ժողովուրդը պատրաստակամ է իր տարածքը պաշտպանել այնպես, ինչպես 1988-1994-ին, երբ Ադրբեջանին պարտադրվեց խաղաղություն, ինչը դարձավ ընդամենը զինադադար՝ հրադադարի տեսքով»։
Նշենք, որ Ադրբեջանի կողմից զինադադարի խախտման հետևանքով ծանր վիրավորում էր ստացել Արցախի ՊԲ զինծառայող Ռաֆայել Ազիզյանը:
Այս առնչությամբ ՀՀ ԱԳՆ-ն հայտարարություն էր տարածել՝ մասնավորապես շեշտելով, որ նման միջադեպերը լրջորեն վնասում են խաղաղ գործընթացին և հակասում խաղաղության համար նպաստավոր միջավայր ձևավորելու շուրջ պայմանավորվածություններին, որոնք ձեռք են բերվել Մինսկի խմբի համանախագահների միջնորդությամբ:
Թեպետ հստակեցված չէ, թե ինչ պայմանավորվածությունների մասին է խոսքը, բայց փորձագիտական շրջանակների կողմից չբացառվեց հենց Վիեննայի և Սանկտ Պետերբուրգի պայմանավորվածությունների մատնանշման հանգամանքը։
Հայկ Նահապետյանը, կարևորելով նշված պայմանավորվածությունները, ընդգծեց, որ 2016թ. ապրիլյան լայնածավալ գործողություններից հետո երկարատև ու հարաբերական կայուն խաղաղություն հաստատելու հնարավորություն կար։
«Մշտադիտարկման սարքեր էին դրվելու, Վենետիկի և Սանկտ Պետերբուրգի պայմանավորվածությունների տրամաբանությամբ երկու երկրների ռազմաքաղաքական ղեկավարություններն անուղղակի ամրագրելու էին Արցախի Հանրապետության ներկայիս սահմանները. պաշտպանական շրջանի ամբողջ երկայնքով սարքավորումների տեղադրման հանգամանքն ինքնին ցույց էր տալիս, որ միջազգային հանրությունը, ի դեմս կառույցների, այսուհետ ճանաչում էր այդ սահմանները։
Այդուհանդերձ, այսպես կոչված, վերելակային դիվանագիտությունը, որը գնահատվել էր որպես դիվանագիտական փայլուն հաջողություն, ձախողեց վերոնշյալը։
Իրականությունը սա է, և այդ ձախողման մեջ անմասն չեն նրանք, ում ազգային, պետական շահերից է բխում այդ պայմանավորվածությունների ձախողումը»,ասաց նա՝ մատնանշելով Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական դաշնակից Թուրքիային։
Վերադառնալով ներքին դաշտին՝ Հ. Նահապետյանի հետ զրույցում անդրադարձանք նաև «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Հայկ Սարգսյանի օրենսդրական նախաձեռնությանը, ըստ որի՝ քաղաքացին կարող է պետական բյուջե վճարել 10 մլն դրամ և բանակում ծառայել ընդամենը 1 ամիս:
«Գաղտնիք բացահայտած չեմ լինին, եթե ասեմ, որ Հայաստանի ներկայիս կառավարության, «Իմ քայլը» խմբակցության շատ պատգամավորներ, ինչպես նաև Երևանի ավագանու «Իմ քայլը» դաշինքի մի շարք անդամներ, ՏԻՄ ներկայացուցիչներ բացահայտ կամ թաքուն դասալիքներ են։
Այսինքն, այսօր Հայաստանի իշխանության ղեկին դասալիքների խումբ է նստած, որոնք օրենքով թույլ տրված որոշակի հնարավորություններով գնացել, ուսանել են դրսերում, որպեսզի գան, դառնան գիտնական, իրենց ուսումը ծառայեցնեն հայրենիքին։ Արդյունքում դա պարզապես ծառայությունից խուսափելու միջոց է օգտագործվել։
Եվ այսօր այդ խմբի մարդիկ փորձում են հանդես գալ նման նախաձեռնություններով։
Պատերազմող երկրի համար առավել հիմար և դավաճանական քայլ հնարավոր չէր մտածել։
Ու սա այն պարագայում, երբ մեր հասարակությունում սոցիալական անարդարության մեծ դեֆիցիտ կա»,-ընդգծեց մեր զրուցակիցը՝ շեշտելով, որ երկիրը պաշտպանելու են բոլորը։ «Երկիրը չեն պաշտպանելու միայն սոցիալապես անապահով ընտանիքների զավակները, իսկ ունևորներն էլ վայելեն երկրի թալանը։
Այն ժամանակահատվածից, երբ Ն. Փաշինյանին բերեցին իշխանության ու նստեցրեցին վարչապետի աթոռին, այս ավելի քան մեկուկես տարվա ընթացքում բոլոր քայլերը մեր երկրի համար մարտահրավերներ ու սպառնալիքներ են դառնում։
Պղծությունների քարոզչություն, սևերի ու սպիտակների բաժանում, ապօրինի հետապնդումներ։ Այս շարքը կարող ենք շարունակել, պարզապես կասեմ հետևյալը, որ Ն. Փաշինյանը գնում է «վաբանկ», նա իրականությունից կտրված է։
Նա մտել է մի տեղ, որը հետադարձ չունի, նա բոլոր կամուրջներն այրել է»,-եզրափակեց Հ. Նահապետյանը։
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում