«Փաս­տա­վա­վե­րագ­րա­յին մա­սով խնդիր չու­նենք.կա այդ ամե­նը շա­րու­նա­կա­բար աշ­խար­հին հասց­նե­լու խնդի­րը». «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Այսօր Ադրբեջանական ԽՍՀ-ում կազմակերպված ջարդերի զոհերի հիշատակի և բռնագաղթված հայ բնակչության իրավունքների պաշտպանության օրն է։ Հետհայացք նետելով անցած տարիների ընթացքում մեր կողմից իրականացվող քայլերին, իրականությունը ճիշտ տեղ հասցնելու ու ներկայացնելու քաղաքականությանը, ադրբեջանագետ Անժելա Էլիբեկովան այս առումով առանձին է դիտարկում Բաքվի և Սումգայիթի ջարդերը։

«Սումգայիթի հայերի ջարդերի դեպքում ապացուցողական բազան այլ էր։ Այս պարագայում շատ ավելի հեշտ էր ներկայացնել իրականությունը, քանի որ եղել են քրեական գործեր և դատավճիռներ։ Ճիշտ է, մի տեղում չկենտրոնացնելու նպատակով այդ դատական գործերը ցրել էին ամբողջ ԽՍՀՄ-ով մեկ, որ մարդկանց մոտ հուզմունք չառաջանա և հնարավոր չլինի հանրային մեծ արձագանք տալ։ 

Ամբողջ Խորհրդային Միության տարածքով այդ քրեական գործերը բաշխեցին, բայց, այնուամենայնիվ, կան դատավճիռներ, և մենք գիտենք, որ այս առումով իրավական տեսանկյունից փաստացի ինչ-որ պատասխան ստացել են։

 Իհարկե, դա չի եղել կազմակերպիչների մակարդակով ու ամբողջական մասշտաբով, բայց գոնե ինչ-որ չափով կարող ենք փաստել, որ այդ ամենը ֆիքսվել է իրավական համակարգի կողմից։ Ինչ վերաբերում է արդեն Բաքվի ջարդերին, ապա այդ դեպքում մենք գեթ մեկ պատժված չունենք։ 

Սումգայիթի մասով իրավական տեսանկյունից մեր դիրքերն ավելի հստակ ու ամուր են»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց ադրբեջանագետը։ Խոսելով քարոզչական տիրույթում մեր կողմից իրականությունը ներկայացնելուն ուղղված աշխատանքների ու դրանց արդյունավետության մասին՝ նա շեշտեց. «Կան ֆիլմեր, գրքեր, կա նաև ականատեսների հիշողությունների, տուժածների, վկաների, փախստական հայերի ֆոտո-վիդեո խրոնիկան։ 

Տարիների ընթացքում այդ «մոզայիկան» հնարավորինս հավաքվել է ու ամբողջական տեսք է ստացել, և այդ ամենը շատ նրբորեն զետեղվել ու տարածվել է տեղեկատվական դաշտում։ Կան նաև հատուկ կայքեր, որոնցում այդ ամենն իր տեղը գտել է։ Այսինքն, փաստավավերագրային մասով մենք խնդիր չունենք։ Այս պահի դրությամբ կա այդ ամենը շարունակաբար աշխարհին հասցնելու խնդիրը։ Ինչ վերաբերում է պետական կառույցներին, նախևառաջ իրենք պետք է համակարգված աշխատեն։ 

Պետք է ընդհանուր ռազմավարություն լինի, պետք է նոր պրոդուկտներ ստեղծվեն։ Հնարավոր չէ ամեն տարի օգտագործել նախկինում եղածը, միջազգային հանրությանն անընդհատ նույնը չի կարելի ներկայացնել։ Այս առումով պետք է հաշվի առնենք, որ տեղեկատվական պատերազմը մոդիֆիկացվում, տրանսֆորմացվում և փոխում է իր ձևերն ու ոճը, ինչին պետք է հարմարվել, պատրաստ լինել։ 

Պետք է պատրաստվել նախապես ու միշտ հարձակողական լինել»։ Մեր զրուցակիցը հավելեց, որ պատասխանատու բոլոր պետական կառույցները պետք է համակարգված իրականացնեն այդ աշխատանքը. 

«Նախկինում պրոդուկտը ստեղծվում էր, բաշխվում էր պետական կառույցների միջև, և պատասխանատուները տարածում էին այն. թե՛ ԱԳՆ-ն, թե՛ սփյուռքի նախարարությունը, թե՛ դեսպանատները և թե՛ համայնքները համատեղ աշխատում էին, կազմակերպվում էին միջոցառումներ, տապալվում էին ադրբեջանական միջոցառումներն ու ադրբեջանական ապատեղեկատվության դեմ գրոհ էր տարվում»։ 

Ա. Էլիբեկովայի հետ զրույցում անդրադարձանք նաև Խոջալուի վերաբերյալ ադրբեջանական հերթական հակահայ քարոզչությանը, որն այս տարի մի շարք փորձագետների կողմից առավել ակտիվ էր գնահատվել։ Ադրբեջանագետը շեշտեց, որ Խոջալուի թեմայով Ադրբեջանը միշտ է ակտիվ եղել։ «Այնպես չէ, որ իրենք տարիներ շարունակ ոչինչ չեն արել և այս տարի անսպասելիորեն գրոհ արեցին։ 

Այդ գրոհը միշտ կա, որին պետք է նախապես պատրաստվել։ Ոչ թե կանխագուշակել, թե ինչ են անելու, այլ պատրաստվել բոլոր հնարավոր սցենարներին։ Այս տարի, փաստորեն , կոնկրետ Խոջալուի թեմայով Ադրբեջանը պարզապես լրացրեց վակուումը։ 

Հասկացավ, որ հակազդեցություն չկա ու անպատիժ է մնում և իր թե՛ լոբբիստական, թե՛ ֆինանսական, թե՛ քարոզչական լծակներն սկսեց այդ ուղղությամբ օգտագործել՝ իր համար ավելի բարենպաստ պայմաններում։ 

Երբ զգում են, որ ձևավորվել է վակուում ու հզոր հակահարված չկա, դիտարկում են թույլ տեղերն ու խփում են ամենաթույլ տեղերին. սա հիբրիդային պատերազմում ընդունված գործելաոճ է հակառակորդի կողմից ։ Հիմա մեր խնդիրն է թույլ չտալ Ադրբեջանին բռնել մեր թույլ տեղը»,-ասաց նա՝ շեշտելով, որ Ադրբեջանը իր քարոզչության մեջ ճկուն է։ 

«Այս առումով իրավիճակն անընդհատ փոփոխվում է, և ձեռքը պետք է պահել զարկերակի վրա, որպեսզի հասկանանք, ինչ միտումներ են գերիշխում ադրբեջանական քարոզչության մեջ։

 Դրա համար անընդհատ պետք է մոնիթորինգ անել, վերլուծել ու հասկանալ, թե ադրբեջանական քարոզչությունը որ ուղղությամբ է հարձակվելու։ Տարվա ընթացքում կան ստաբիլ իրավիճակներ, ժամանակահատվածներ, որոնց պարագայում հստակ գիտենք, որ խնդիր է լինելու։ 

Բայց զուգահեռ՝ կան նաև սիտուատիվ իրավիճակներ, որոնք պետք է հաշվարկել։ Հիմա մեր քարոզչության պատասխանատուների խնդիրն է դա հաշվարկել, ու այդ դաշտում նախապես նախահարձակ լինել, բռնել ադրբեջանական հատվածի թույլ կողմերը և օգտագործել այն՝ հօգուտ մեր քարոզչական պատերազմի։ Այս մեխանիզմն իրականում շատ պարզ է»,-եզրափակեց Ա. Էլիբեկովան։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում