«Մենք այսօր ինքնիշխանության պահպանման շատ լրջագույն խնդրի առջև ենք»․ «Փաստ»
Interview
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Պատերազմից հետո իշխանությունը բոլոր լծակներն օգտագործեց կառավարման համակարգը ճգնաժամի տանելու և այդ ճգնաժամը խորացնելու համար: Այդ քաղաքականությունը տեղավորվում էր պլանավորված հակահայկական գործողությունների շրջանակում: Այս կարծիքին է հանրային կառավարման փորձագետ Սիրանուշ Սերոբյանը, որն այս համատեքստում է դիտարկում նաև այսօր առկա իրողությունը, որտեղ թիվ մեկ հիմնախնդիրը, նրա խոսքով, անվտանգությունն է:
«Պատերազմից հետո այս իշխանության մոտ զղջման և պատասխանատվության նշույլ անգամ չկար: Այս իշխանությունները կառավարման համակարգից հեռանալու պատրաստակամություն չունեն նաև այսօր:Մինչ օրս կառչում են աթոռներից ու չեն մտածում՝ եթե հող չկա, այդ աթոռները որտեղ են դնելու: Կառավարման համակարգը լծված է քարոզարշավի իրականացման գործընթացներով, և անգամ սահմանի միջադեպերը ոչինչ չեն փոխում: Այս իշխանությունները ցանկանում են ընտրական գործընթացով ևս մեկ անգամ վերարտադրվել, իսկ գործելաոճը հիմնականում ուղղված է սեփական իշխանության պահպանմանն ու մենիշխանության հաստատմանը: Պատրաստվում են ընտրությունների՝ առաջնորդվելով իրենց մեղքն այլոց, նաև նախկինների վրա բարդելու քաղաքականությամբ: Վերջին ժամանակահատվածում ակտիվացնում են նաև ստերի մեծ պաշարը»,-ասաց նա՝ «Փաստի» հետ զրույցում շեշտելով, որ այս իշխանությունը տապալել է կառավարման համակարգը:
«Իր վարքագծով իշխանությունն այսօր ևս մեկ անգամ ապացուցում է, որ ցանկությունը զուտ աթոռն է եղել, և այստեղ չկա ժողովուրդ, չկա իշխանություն, որը պատկանում է ժողովրդին: Չկա նաև կառավարման համակարգ, չկան կոմպետենտ մարդիկ, որոնք պետք է ծառայեն ոչ թե սեփական շահերին, այլ ժողովրդին: Մեծ հաշվով, մենք այսօր ինքնիշխանության պահպանման շատ լրջագույն խնդրի առջև ենք: Եթե իրադարձությունները զարգանան այնպես, որ ոչ միայն Արցախը, այլև ՀՀ մի մասը կորցնենք, ապա ոչ միայն տարածքային զիջումների կգնանք, այլ կկորցնենք ինքնիշխանությունը, պետությունը, պետականությունը: Եթե այս քաղաքականությունը շարունակվի, տապալվեն բոլոր ոլորտները և համաձայնության չգանք արտաքին աշխարհի հետ, մոտ ապագայում առանց Սյունիքի Հայաստան ենք ունենալու: Եթե հանդուրժենք նման իշխանության գործելաոճը, ոչ միայն կկորցնենք պետականությունն ու իշխանությունը, այլ նշվածներից կմնան միայն Բաղրամյան 18-ը և 26-ը, այն էլ՝ հասցեների տեսքով: Սա՞ է մեր վերջնանպատակը: Մեր ժողովուրդը պետք է դուրս գա պայքարելու իր գոյության համար: Այսօր գոյության խնդիր ունենք, յուրաքանչյուր քաղաքացու կյանքի ապահովման խնդիր ունենք, բայց պետությունն անտերության է մատնված»,-ասաց մեր զրուցակիցը՝ նշելով, որ աշխարհում չկա կառավարման մի մոդել, որի հետ կարող ենք համեմատել Հայաստանի այսօրվա կառավարումը:
«Ինչպես իրենք են ասում, գործ ունենք «սեփական փորձի», «սեփական կառավարաման» հետ, որը տապալված է և որևէ արդյունք չտվեց: Նման խայտառակ կառավարում մեր երկրում չի եղել: Առհասարակ, հիմնականում ճգնաժամային իրավիճակներում իշխանության ճիշտ կողմնորոշումը, բանակցությունների կառուցումը, ճիշտ գործելաոճը մեծ դերակատարություն են ունենում արդյունքի վրա: Ի՞նչ ունենք մենք: Կառավարման համակարգ, որտեղ պատահականության սկզբունքով հայտնված անձինք իրենց տեղում չեն, չեն տիրապետում լիազորությունների շրջանակներին: Տարբեր օղակներ նաև փոխկապակցված չեն միմյանց հետ, միմյանց ազդակներ չեն փոխանցում, չի գործում նաև զսպումների ու հակակշիռների սկզբունքը: Իսկ այս ամենից բխող համընդհանուր անգործությունը որպես «նախկինների սխալներ» է հրամցվում: Այստեղ իշխանություն չկա, կա միայն պոպուլիզմ: Անիշխանություն է, անարխիա»,-նշեց հանրային կառավարման փորձագետը:
Անիշխանության պարագայում, ըստ մեր զրուցակցի, այլ իրողություններ են նշմարվում, ինչն ակնհայտ դարձավ նաև վերջին օրերին՝ սահմանային միջադեպերին զուգահեռ: «Երբ պետական ապարատը որևէ գործառույթ չի իրականացնում, իրավիճակից ելնելով՝ ձևավորվում են նոր լիդերներ, նոր համակարգեր, կամ առկա համակարգերը սկսում են ավելի մեծ թափով աշխատել ու իրենց ուսերին ավելի մեծ պատասխանատվություն վերցնել, քան ինքը՝ պետական ապարատն է անում: Այս իրավիճակում, երբ պետական ապարատի գործառույթները ստվերվում են, այդ գործառույթներն իրենց վրա են վերցնում անգամ քաղաքացիները՝ գիտակցելով, որ իրենց կյանքը կախված է իրենց իսկ գործողություններից: Երբ պետությունն անտերության է մատնվում, իշխանության այդ բացթողման հիմքով նոր դերակատարներ են առաջ գալիս: Օրինակ՝ վերջին շրջանում վարչապետի գործառույթն իրականացնում է ՄԻՊ-ը, որն անընդհատ արձագանքում է իրավիճակներին, հստակ քայլեր է ձեռնարկում, դիմում նաև միջազգային ատյաններին: Մինչդեռ այդ խնդիրները պետք է նախևառաջ պետական ապարատի, առաջին հերթին՝ կառավարության, ԱԺ-ի առաջնահերթությունների մեջ լինեին, որովհետև այս ամենը հարված է նախ մեր պետականությանն ու պետությանը: Այսօր մեր քաղաքացին իրեն ապահով չի զգում մեր երկրում: Նա իրեն ապահով չի զգում ոչ միայն Սյունիքում, այլև Երևանում, Գյումրիում ու մնացած մարզերում: Մեր ամենակարևոր հիմնախնդիրն այսօր անվտանգությունն է: Երբ իշխանությունը չի կարգավորում այդ խնդիրը, համապատասխան մարմինները չեն գործում, այդ ամենն իրենց ուսերի վրա են վերցնում 4-րդ իշխանությունը, ՄԻՊ-ը, ՀԿ-ները, քաղաքացիները»,-եզրափակեց Ս. Սերոբյանը:
Աննա Բադալյան
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
