«Արցախում վստահության հանրաքվեն է հենց վտանգներ պարունակում. դա որևէ կերպ թույլ տալ չի կարելի»․ «Փաստ»
Interview
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Արցախի իշխանությունները մշտապես ՀՀ իշխանությունների հետ համագործակցել ու աշխատել են: Կամակատարի կարգավիճակ երբևէ չի եղել: Եթե նախկինում ՀՀ իշխանությունները հանդես են եկել Արցախի անունից, ապա դա եղել է ԱՀ իշխանությունների համաձայնությամբ և ի նպաստ երկու հայկական պետությունների: Վերջին երեք տարվա ընթացքում մենք նշվածի հստակ ու ծրագրավորված խաթարումը տեսանք:
«Փաստի» հետ զրույցում նման տեսակետ հայտնեց Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանը, որի հետ խոսել ենք ՀՀ ԱԺ ընտրություններից հետո Արցախում առկա տրամադրությունների ու գործընթացների մասին: «Նիկոլ Փաշինյանն ինքն իրեն վերապահեց նոյեմբերի 9-ի փաստաթուղթը ստորագրելու իրավունքը, կայացրեց միանձնյա որոշում, որին համահունչ գործեցին ԱՀ իշխանությունները: Նոյեմբերի 10-ից հետո իրադարձությունները չզարգացան այնպես, ինչպես պետք է զարգանային. պարտված իշխանությունները չհեռացան, չունեցան հեռանալու թե՛ քաղաքական, թե՛ բարոյական կամք, ինչը սպասելի էր: Արդյունքում ՀՀ իշխանությունը վերարտադրվեց, ու Արցախում մարդիկ հասկացան, որ՝ վերջ: Վերջին մեկ տարվա ընթացքում առավել քան պարզ գիտակցում էինք, որ ՀՀ իշխանությունները հօգուտ ԱՀ-ի ոչինչ չեն անում:
Նույնը նաև ՀՀ-ի մասին է, երբ նրանց ամեն քայլը միայն կործանելու նպատակ ունի:Եթե Փաշինյանը կարծում է, որ Արցախի հարցն իր պատկերացումներով ու իր ունեցած տեսլականով կարգավորեց, ու մնում է 25 տոկոսի հարցը, ապա հիմա նույն տեմպով ու ավելի ինքնավստահ ՀՀ-ի մասով է իրագործում այն բոլոր նպատակները, որոնք պլանավորված են թշնամու հետ: Մենք հուսով էինք, որ ՀՀ մեր հայրենակիցները ևս կհասկանան այն վտանգը, որն այսօր կախված է արդեն ՀՀ-ի գլխին»,-ասաց նա՝ շեշտելով, որ այս իշխանության վերարտադրությունն այս առումով սառը ջրի էֆեկտ ունեցավ և այլ բան չէր մնում, քան ինքնակազմակերպվել ու պայքարը տեղափոխել Արցախ:
«Օրեր առաջ Արայիկ Հարությունյանի հրաժարականի պահանջով ինքնաբուխ հավաք եղավ: Իհարկե, պահն ամիսների ընթացքում էր հասունացել, բայց առիթներից մեկն էլ նրա այցն էր ՔՊ-ի շտաբ: Հավաքը սկզբում որևէ քաղաքական բնույթ չուներ: Մենք էլ որպես ժողովրդի մասնիկ էինք դուրս եկել, որ նաև սադրանքներ չլինեն: Իսկ երկրորդ հավաքի օրը, երբ Արայիկ Հարությունյանն արդեն Արցախում էր, հայտարարեց, որ նույն ժամին ուղերձ է ունենալու Վերածննդի հրապարակում: Թեպետ որոշել էինք նրա հետ այլևս աշխատասենյակային հանդիպումներ չունենալ, ստիպած էինք հանդիպել, որովհետև մինչ իր հայտարարությունը պետք է հավաք լիներ, ու նույն հավաքին, նույն վայրում զուգահեռ ուղերձ հղելու հայտարարություն անելով՝ բացահայտ բախման էր տանում:
Ընդդիմադիր երեք ներկայացուցիչներս ասացինք, որ ճիշտ չէ իր որոշումը թե՛ քաղաքականապես, թե՛ բարոյապես, ինչը չընդունեց՝ խոստանալով, որ իր խոսքը կարճ է տևելու: Ասաց՝ իր խոսքից հետո ժողովրդական շարժումը շատ արագ մարելու է: Նրան ճանաչելով՝ հասկացանք, որ խոսքի տակ գործողություններ են թաքնված, և մեր կանխատեսումներն իրականացան: Իր խոսքն ավարտելուց հետո հեռացավ, բայց մինչև մի քանի ակտիվիստ կհասցնեին բեմ բարձրանալ, ինչ-որ վայ քաղաքական գործիչներ խլեցին նրանց միկրոֆոնը ու հայտարարեցին, թե սա քաղաքական պայքար չէ: Արդյունքում ամբողջ հավաքը վերահսկողությունից դուրս եկավ: Բնականաբար, շատ կարճ ժամանակ անց մարդիկ, նաև մենք լքեցինք հրապարակը»,-ասաց նա:
Մետաքսե Հակոբյանը հավելեց. «Հիմա կան շահարկումներ, որ եթե Արցախում այսօր Արայիկ Հարությունյանի հրաժարականի պահանջը կատարվի, ապա Արցախի սուբյեկտայնությունն ամբողջովին վերանում է, այլևս հնարավոր չէ ոչինչ անել: Նման շահարկումներն ի շահ ՀՀ ներկայիս իշխանությունների և ի շահ Ադրբեջանի են, որովհետև նույն հայտարարություններն անում է նաև Ադրբեջանը: Այսօր հնարավոր է Արցախում հասնել ներկայիս իշխանությունների հրաժարականին, շատ արագ ձևավորել ճգնաժամային իշխանություն՝ կազմված այն ուժերից, որոնք առաջ կգան ժողովրդի ցասման արդյունքում ու կվերցնեն ողջ պատասխանատվությունը: Այնուհետև ԱԺ-ի վրա նոր ընտրություններ կազմակերպելու պահանջ կդրվի, որոնք միանշանակ հնարավոր է իրականացնել»:
Նրա խոսքով, վտանգը ոչ թե հրաժարականի պահանջի, այլ առաջ տարվող այլ թեզի մեջ է. «Այսօր Ա. Հարությունյանի համակիրները խոսում են վստահության հանրաքվե անցկացնելու մասին: Հենց սա է վտանգ պարունակում, հենց սա է վնաս Արցախի սուբյեկտայնությանը: Եթե նման վտանգ պարունակող հանգամանքն են առաջ քաշում, ինչո՞ւ չեն կարող ընտրություններ լինել: Եվ ի՞նչ է նշանակում գործող նախագահի լեգիտիմությունն ապացուցելու համար հանրաքվե անցկացնել: Օրենքի նման որևէ կետ գոյություն չունի: Ի՞նչ է՝ ինչ-որ բաներ են հորինվում, կեղծ օրակա՞րգ է ստեղծվում, ուզում ենք շարժվել այդ կեղծ օրակարգով ու ցույց տալ աշխարհին, որ ունենք ինստիտուտներ ու սուբյե՞կտ ենք: Առաջին հերթին սա ծիծաղ կառաջացնի, երկրորդ՝ իրականում վտանգներ է պարունակում, ինչը որևէ կերպ թույլ տալ չի կարելի:
Այլ ճանապարհով պետք է գնալ: Արցախում անելանելի վիճակում հայտնված մարդիկ այլ երկրներում լավ ապրելու ելքեր չեն փնտրում, գիտեն, որ Արցախն է հայրենիքը, որի յուրաքանչյուր պատառիկի համար պետք է պայքարեն: Նրանք գիտակցում են, որ կարող է ստեղծվել ճգնաժամային իշխանություն, որը կլինի լեգիտիմ, և արդյունքում կլինեն ընտրություններ, կընտրվի նախագահ, ու նոր իշխանություն կձևավորվի: Իսկ այն շահարկումները, թե սա վտանգավոր է, արդյունք չեն տալու: Մենք այսօր կորցրել ենք առավելագույնը, քան կարող էինք կորցրել: Մենք անծայրածիր Եռաբլուր, մեծ եղբայրական պանթեոն ունենք, չունենք Արցախի 75 տոկոսը, վտանգված են ՀՀ սահմաններն ու պետականությունը: Սրանից ավելի վատ կարգավիճակ հնարավոր չէ ունենալ: Վարանելու դեպքում որպես ազգ երկրի երեսից ջնջվելու ենք»:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
