«Տպավորություն է, թե մեր կառավարությունն ամեն ինչ անում է, որ անասնագլխաքանակը պակասի»․ «Փաստ»
Interview«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Պարենային և ոչ պարենային ապրանքների գնաճը տեսանելի է անզեն աչքով: Այն արագ տեմպերով առաջ է շարժվում, մինչդեռ գնանկում գրեթե չունենք: Տվյալների համաձայն՝ թռչնամիսը թանկացել է 17,8 տոկոսով, խոզի միսը՝ 25 տոկոսով: Իրականում այդ ցուցանիշներն արդեն իսկ շատ ավելի բարձր են: «Ագրարագյուղացիական միավորում» ՀԿ-ի նախագահ Հրաչ Բերբերյանը նշում է՝ նման գնաճը կապված է բացառապես արտադրության ծավալի պակասի հետ:
«Առաջարկն ավելի քիչ է, քան պահանջարկը: Սա պարզ տնտեսագիտական մոտեցում է, այստեղ բարդ բան չկա: Այն թվերը, որոնք հայտարարում են, ցավոք, իրականությանը չեն համապատասխանում»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Բերբերյանը:
Նոր կառավարությունը պարբերաբար նշում էր, որ անասնապահության ոլորտում մի շարք ծրագրեր է իրականացնում, մասնավորապես՝ ներմուծելու էին տոհմային կենդանիներ, որոնք սահմանված քանակով կաթնատվություն և մսատվություն պետք է ապահովեին, այս ծրագրերի արդյունքները պետք է այժմ արդեն տեսանելի լինեին: «Ովքեր զբաղվում են այդ ծրագրերով, ցավոք, գյուղատնտեսությունից այնքան հեռու են, որքան «խոզը տուռնիկից»: Բազմիցս բացատրել ենք, որ Հայաստանում կենսունակ են կոնկրետ ցեղեր, սորտեր, որոնք բնակլիմայական այս պայմաններում գոյատևում են, ապահովում են միջին կաթնատվություն, միջին մսատվություն, բայց և կենսունակ են, այսինքն՝ գոյատևում են մեր կլիմայում: Հիմնականում հիբրիդներն են, որոնք խաչասերվում են եվրոպական կոնկրետ ցեղատեսակի հետ, որի կաթնատվությունը երեք հազար լիտրից ավելանում է, և մսատվությունն էլ բարձրանում է մոտ երեսուն տոկոսով: Մենք պետք է գնայինք այդ ուղղությամբ, ոչ թե ներմուծեինք եվրոպական ցեղեր, որոնք այստեղ պետք է պահվեն մսուրային պահվածքում: Նրանց իմունիտետը մեր կլիմային չի համապատասխանում: Բնականաբար, ունենում ենք անկումներ, որի մասին էկոնոմիկայի նախարարությունը ձայն չի հանում: Ի վերջո, միայն ներկրելով չի: Կներեք, բայց այսօր կառավարությունում այնքան ներկրված կադրեր ունենք, խելքից դուրս, որևէ մեկից օգուտ կա՞»,-նշում է մեր զրուցակիցը:
Հատկապես Գեղարքունիքի և Սյունիքի մարզերից շատ են ահազանգերը, որ գյուղացիները ստիպված են վաճառել իրենց կենդանիներին: «Սրա մասին ահազանգել ենք: Փորձ է արվել հարևան Վրաստանից ներկրել անասնակեր: Խոսքը սիլոսի, սենաժի խոտի մասին է: Այսօր մեր մաքսայինները մեկ կիլոգրամ խոտի վրա կիրառում են 45 դրամ գործակից, դա ներառում են պետտուրքի մեջ: Փոխանակ ուրախ լինեն, որ մարդիկ անասնակեր են բերում: Տպավորություն է, թե մեր կառավարությունն ամեն ինչ անում է, որ անասնագլխաքանակը պակասի: Վերջերս Վրաստանից ներկրել են յոթ հազար կիլոգրամ խոտ, ի դեպ, այդ խոտը Թուրքիան էլ է Վրաստանից տանում, քանի որ այնտեղ էլ անասնակերի պակաս կա: Ֆերմերները պայմանավորվել են մինչև 50 հազար կգ ներկրելու մասին, Լոռու մաքսատունը մեկ կիլոգրամի համար պահանջել է 45 դրամ: Բացի դա, պահել են խոտը, որ կարողանան գնահատել, թե որքան գումար գանձեն որպես պետտուրք: Հանրապետությունում անասնակեր չկա, և մաքսայինը խոչընդոտում է խոտի ներկրմանը»,-ընդգծում է փորձագետը։
Հավելում է՝ նախարարը սրա մասին պետք է մտածի, որ այսօր անասնակերի կարիք կա, ոչ թե հովիվների գլխաքանակը հաշվի:«Լուրջ հարցերը թողած՝ ընկել են չգիտեմ ինչի հետևից: Մեկն ինչ-որ բան է ասում, դա դարձնում են դոգմա` մոռանալով լուրջ հարցերը: Այո, այսօր անասնակերի լուրջ կարիք կա, ինչի պատճառով անասնագլխաքանակի շեշտակի անկում ենք ունենալու: Մյուս կողմից էլ երաշտն է: Նախարարը խոսեց սակավաջրության մասին, չգիտեմ, թե նա դրա տակ ինչ է հասկանում: Բայց երաշտ է եղել, սակավաջուր եղել են ջրամբարները: Երաշտը երաշտ է մնում: Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարն էլ ոչ թե պետք է հանձնաժողով ստեղծեր, ստուգեր, թե ինչու է ջրամբարներում ջուրը պակասել, այլ ջրամբարների տնօրեններին բանտ ուղարկեր, որոնք ջուրը վաճառել են գյուղացուն»,-ասում է Բերբերյանը:
Քննարկումներ կազմակերպելու, դրանց փորձագետներին հրավիրելու մասով էլ գերատեսչությունը, կարծես թե, ոչինչ չի անում: Բերբերյանն էլ ասում է՝ գնամ, բայց ո՞ւմ հետ խոսեմ, բացի դա, կխուսափեն ինձ հետ հանդիպելուց: «Մի կողմից, կարծես թե, կառավարությունն ինչ-որ գումարներ է հայթայթում, գյուղատնտեսությունը ֆինանսավորում, մյուս կողմից գյուղացուն թալանում են, բացի դա, չեն թողնում, որ գոնե ունեցած անասնագլխաքանակը պահենք: Նման կառավարությո՞ւն է լինում: Մեկը մյուսից տեղյակ չեն, ջայլամի քաղաքականություն են վարում: Պապիկյանը չգիտի, որ ջրամբարներում ջուր չկա, ջուրը ծախել են: Ինչպե՞ս կարող է չիմանալ: Մաքսայինը չգիտի, որ անասնակերի պակաս կա, էկոնոմիկայի նախարարն էլ ամբողջը թողել, չոբանների գլխաքանակն է հաշվում: Նախ` քո մասնագետների գլխաքանակը հաշվի, տես՝ քանի մասնագետ ունես, նոր անցի չոբաններին»,-եզրափակում է Հրաչ Բերբերյանը:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում