«Հայը զարթնելու է և մի խայտառակ ձևով վռնդելու է սրանց, կարևորը՝ ուշ չլինի». «Փաստ»
Interview«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Մի օր ժողովրդի համբերության բաժակը կլցվի: Այս միտքը հաճախ է հնչում վերջին շրջանում, բայց էլ ի՞նչ աղետի պետք է ականատես լինենք, եթե ամենակարևորը՝ պետությունն ու անկախությունն ենք կորցնում, բայց էլի չենք սթափվում: «Երեսուն տարի առաջ հոգեբանորեն պատրաստ չէինք անկախությանը: Ընտրողների 90 տոկոսից ավելին «այո» քվեարկեց, ոգին էր բարձր, Արցախյան զարթոնքն էր: Բայց անկախությունից հետո՝ 1990-91 թթ., իշխանությունը չստեղծեց այն պետությունը, որ մարդիկ հասկանային՝ անկախություն են ձեռք բերել, կայուն, ուժեղ վիճակում են, և դրանից հետո եկող երկու սերունդ չգիտակցեց անկախության արժեքը: Պատահական չէր, որ երեք նախագահներին էլ մերժեց ժողովուրդը՝ պատճառաբանելով, որ «զբաղվեցիք ցինիզմով, թալանով, ավերով և այլն»: Իսկ սա եկավ ու հերն անիծեց երկրի:
Ստացանք բարոյալքված մի ժողովուրդ, հիմա էլ կարող ենք ասել՝ ոչ թե ժողովրդին ոտքի հանեք, որ փրկի Հայաստանը, այլ Հայաստանը փրկեք հայ ժողովրդից՝ նվաստ, անգրագետ, անհույս մասսայից: Էլ ի՞նչ պիտի լիներ, որ ժողովուրդը կանգներ ոտքի: Այն, ինչ անում է Փաշինյան Նիկոլը, եթե դրա 0,1 տոկոսն անեին նախկին իշխանությունները, հերները կանիծեին: Բացի դրանից, ի սկզբանե Հայաստանում ատելություն կար Արցախի ու արցախցու նկատմամբ, դա ակնհայտ էր: Սերժ Սարգսյանին ու Ռոբերտ Քոչարյանին ատողներին հարցնում ես՝ ինչո՞ւ ես ատում, ասում են՝ չգիտենք, թվում է՝ արցախցի լինելու համար: Պետք է ազնվորեն ասենք, որ նախկին իշխանությունները հասցրեցին այն վիճակին, որ ժողովուրդը փողոցից Նիկոլին իշխանության բերեց»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է բանաստեղծ Հուսիկ Արան:
Կարծում է, որ երեսուն տարի պետություն սարքելու փոխարեն քանդել են այն՝ թե՛ վերևից, թե՛ ներքևից: «Հիմա փչացած հեռախոսի պես 10 հոգի 15 բան է խոսում, իրար չեն հասկանում, իսկ արանքում պետություն, պետականություն ենք կորցնում: Արդեն կորցրել ենք: Բայց սա այն ժողովուրդն է, որ հազար տարի առաջ Անի է հանձնել՝ ստորաբար, լկտիաբար, հարյուր տարի առաջ Կարսն է հանձնել: Դա աշխարհի ռազմական պատմության մեջ ամենաքստմնելի, նսեմ էջն է: Կարսի հանձնումը խայտառակություն է: Մեկ տարի առաջ Արցախ ենք հանձնել, ինչից հետո ժողովուրդը գնաց և սրան ընտրեց: Նա էլ ասում է՝ դուք ինձ մանդատ եք տվել, ասել եք՝ գործի, ես էլ գործում եմ, դուք ասել էիք՝ հանձնի, ես էլ հանձնում եմ»,-նշում է մեր զրուցակիցը: Հավելում է՝ հիմա առաջ են գալիս նաև սոցիալական հարցեր:
«Մարդը բերել է՝ խաղող մթերի, չեն ընդունում, հայհոյում է: Բայց չէ՞ որ մենք ասում էինք, որ այդպես է լինելու: Հիմա ժողովուրդը բարոյալքված վիճակում է, և հենց նման պայմաններում են պետություն կորցնում: Այսօր բոլոր պայմանները ստեղծված են պետությունը կորցնելու համար՝ բարոյալքված հասարակություն, միմյանց չհասկացող, չգնահատող, առանց միասնականության»,-նշում է մեր զրուցակիցը:
Օրերս կայացած ՏԻՄ ընտրությունների ժամանակ մի շարք համայնքներում իշխող ուժը պարտվեց: «Սյունիքում Առուշ Առուշանյանը հաղթեց, քանի որ սյունեցին հասկացավ, որ իրեն պետք է մեկը, ով կապահովի իր ֆիզիկական անվտանգությունը, սյունեցին անմիջական վտանգի տակ է: Թուրքը, որ հասնի Հյուսիսային պողոտա, չգիտեմ՝ երևանցու հոգեբանությունը վեցերորդ հարկից կիջնի՞, թե՞ ոչ: Ինքը չի գիտակցում, որ Սյունիքը Հյուսիսային պողոտան է: Սա ահավոր է: Չենք հասկանում, որ մեր տունը սահմանից է սկսվում: Հավելեմ՝ Ադրբեջանն ավելի սիրեց Արցախը, քան մենք, թուրքն ավելի սիրեց Արևմտյան Հայաստանը, քան մենք, և հիմա մեկը Արցախում է, մյուսը՝ Արևմտյան Հայաստանում: Իրականությունը սա է:Գյումրիի մասին: Տասը տարի Գյումրիում ահագին գործ արեց Ռոբերտ Քոչարյանը, գոյություն ունի ժամանակագրություն, անկախ իմ կամ մեկ ուրիշի վերաբերմունքից: Իսկ գյումրեցին ընտրության ժամանակ դա մոռացավ:
Դա չի սազում ոչ միայն գյումրեցուն, այլ ընդհանրապես մարդ արարածին: Այ, սա է հասարակության բարոյալքվածությունը: Քո տունը սարքողին դու մերժում ես: Այս փաստը, օրինակը կարելի է տարածել ամբողջ հասարակության վրա: Ասում ենք՝ բարոյալքվել ենք: Միշտ ենք բարոյալքված եղել: Սթափ աչքերով, էմոցիաները մի կողմ դնելով՝ սկսել եմ նայել պատմությանը, մեր անցած ճանապարհին: Սիրում ենք ստրուկ լինել: Մեկն ասում է՝ ռուսի թևի տակ մտնենք, մեկը՝ ֆրանսիացու և այլն, ոչ ոք չի ասում՝ մեր ոտքերի վրա կանգնենք, պետություն լինենք: Դրա համար էլ ծովից ծով Հայաստանից այս է մնացել, սա էլ ենք կորցնում: Ցավով եմ ասում՝ չենք կարող պետություն ունենալ, ցավով եմ ասում, քանի որ անկախությունն ինձ համար բարձրագույն արժեք է. վերև՝ Աստված, ներքև՝ հայրենիք:
Բայց ես հավատում եմ հայի ուժին, այդքան փնովելուց հետո ես ճանաչում եմ հային: Ինչո՞ւ է թուրքը ոտքը դրել «պեդալին» ու սեղմում: Նա գիտի, որ մի հայն էլ կարող է ամեն բան փոխել: Նա մեզ լավ է ճանաչում ու հիմա մտածում է՝ քանի թույլ են, սեղմենք, վերջացնենք: Բայց գիտե՞ս՝ երբ է հայը զարթնում. երբ կորցնում է, հետո սկսում է փշուրներից փազլ հավաքել: Հայը զարթնելու է և մի խայտառակ ձևով վռնդելու է սրանց, կարևորը՝ ուշ չլինի»,-եզրափակում է Հուսիկ Արան:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում