«Ուժեղ ու կայացած պետությունն է նպաստելու ինքնամաքրված ու առանց ատելության հասարակություն ունենալուն». «Փաստ»
Interview«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Մարդիկ փողոց են դուրս եկել մեկ պահանջով` գործող իշխանությունները պետք է հեռանան, մատնանշվում են պատճառները: Իշխանությունն էլ ներկայացնում է իր հակափաստարկները, թե ինչու պիտի մնա: Այս օրերին ու ընդհանրապես՝ արդեն մի քանի տարի հասարակությունն ապրում է համատարած ատելության մթնոլորտում: Դեռ պարզ էլ չէ՝ քաղաքական հնարավոր վերադասավորումներից հետո այդ ատելությունը վերջ կունենա՞, թե՞ ոչ:
Գրող, հրապարակախոս Դավիթ Վանյանը կարծում է, որ 2018 թ. «հեղափոխական» երևույթները պատճառներ ունեին, այնպես չէր, որ դրանք օդից եկան: «Այլ հարց է, որ այն վարչախումբը, որը եկավ իշխանության, չհամապատասխանեց փողոցներ ու հրապարակներ դուրս եկած հասարակության ցանկություններին, երազանքներին, այլ ընդամենը կարողացավ բավարարել այն խավին, որն ավելի կարճ է տեսնում, որը փորձում է խուսափել պատասխանատվությունից սեփական ապագայի նկատմամբ, և որի համար կարևոր է գուցե կենցաղային որոշ հարցերում դրական արդյունքի հասնելը: Բայց այնպիսի տարածաշրջանում ենք ապրում, երբ առանց յուրաքանչյուր անհատի և հասարակության կազմակերպվածության, որևէ բանի չենք կարող հասնել: Եթե ցանկանում ենք վերացնել ու բուժել ատելությունը, դա հենց այնպես քարոզելով չի լինելու: Երիտասարդները, որոնք այս օրերին փողոցում են, փորձում են ինքնամաքրվել, սա ատելությունն ախտահանելու միջոց է:
Չգիտենք, թե սա ինչով կվերջանա, չգիտենք՝ իշխանափոխություն կլինի, թե ոչ, բայց հասարակության այն հատվածը, որն իշխանության հենարանն է, շատ բան հասկացավ, առաջին հերթին այն, որ երկիրն իրենց գրպանում դրված չէ: Հասկացան, որ կա հայության մեկ ուրիշ տեսակ, որը պատվախնդիր է և ապագայի վերաբերյալ ավելի պատասխանատու վերաբերմունք ունի: Հակառակ կողմը ստիպված է լինելու վաղ թե ուշ խաղի կանոններն ընդունել, այն խաղի կանոնները, որոնց դեպքում մենք ազգային պատասխանատու երկիր պիտի կառուցենք, ազգային պետություն` եկեղեցու ու մշակույթի խորին հարգանքով: Սրանք մեկ ընդհանուր իմունիտետի բաղկացուցիչներն են»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Վանյանը:
Հավաստում է` պետք է լինի գիտակցությունը, որ առանց սրա մենք չենք կարող ընդհանրապես վաղվա օր ունենալ, եթե հաշվի առնենք, որ այսօր քննարկվում է վաղվա լինել-չլինելու հարցը: Կարծում է, որ ուժեղ պետության ստեղծումն է ելքը: «Այն խայտառակ իրավիճակը, որ ունենք, երբ ցանկացած մեկը կարող է տեսանկարահանել իր խոսքը և այն հայտնվի համացանցում, կարող է ամենասարսափելի հայհոյանքներով խոսք հնչեցնել, և այն կվերանա միայն այն ժամանակ, երբ ուժեղ պետություն ունենանք: Ապավինում ենք նրան, որ հայերը խելոք են, իմաստուն, մի օր ամեն ինչ կկարգավորվի, բայց այդպես չի լինում: Մենք ապրում ենք կիսաստվածների շրջանը, սա արդեն զզվեցրել է բոլորին: Ոչ ոք իր ներսում ներքին ոստիկան չունի, որ ինքն իրեն հարց տա` ի՞նչ եմ խոսում, ինչպե՞ս եմ խոսում: Այստեղ գալիս է երկրորդ հարցը` եթե պետություն լիներ, նա այդպես կխոսե՞ր: Պետությունն այնքան է բարոյազրկվել, որ ինքն իր ազգային շահերին տեր չի կանգնում: Մինչ այսօր նորմալ բանակ չի ստեղծում, չի ուզում հետ վերադարձնել Հայաստանի գրավված տարածքները, բանը հասել է նրան, որ պետության ղեկավարն ասում է` այո, կարող էինք նույն պատկերն ունենալ, բայց առանց զոհերի: Նա թքած ունի այն մարդկանց վրա, որոնք այլ կարծիք ունեն»,նշում է մեր զրուցակիցը:
Վերադառնալով հասարակական տրամադրություններին` վստահ է, որ ուժեղ ու կայացած պետությունն է նպաստելու առողջ, ինքնամաքրված, առանց ատելության հասարակություն ունենալուն: «Պետք է բահը վերցնենք ու հուն փորենք, հետո ջրերը մեկտեղ հավաքենք: Մինչև չհունավորենք ջուրը, այն ինքնաբերաբար չի հավաքվելու, ձգտելու է անընդհատ տարածվել: Իսկ դա խայտառակ երևույթ է, մենք կվերանանք որպես ազգ: Մենք այսօր հարվածում ենք եկեղեցուն, պատմությանը, լեզվին, գրականությանը: Մեր իսկ ձեռքով պայթեցնում ենք մեր արժեքները, սա մեզ պատիվ չի բերում: Ե՛վ որպես պետություն, և՛ որպես հասարակություն թուլացել ենք, բազմաթիվ հարվածներ ենք ընդունել: Մեզ բաժանել են մասերի ու պիտակավորել` ռուսամետների, արևմտամետների ու այլոց: Մեզ սկսել են ներսից քայքայել, հենց այստեղ է դավաճանությունը: Ի վերջո, մենք առաջին հերթին պետք է հայամետ ու պետականամետ լինենք»,-եզրափակում է Դավիթ Վանյանը:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում