«Որոշակի դրական տեղաշարժ ունենք, բայց դեռ կայուն վերականգնման փուլ չկա». «Փաստ»
Interview«Փաստ» օրաթերթը գրում է
2022 թվականի առաջին վեց ամիսներին Հայաստան ժամանած զբոսաշրջիկների թիվը շուրջ 50 տոկոսով գերազանցել է 2021 թվականի նույն ժամանակահատվածի ցուցանիշը: Եթե նախորդ տարի նշված ժամանակահատվածում 243 076, ապա այս տարի 588 731 ներգնա զբոսաշրջային այցելություն ենք ունեցել:
«Այս տարվա առաջին վեց ամսվա ցուցանիշն, իհարկե, գերազանցում է նախորդ տարվա տվյալները, բայց հեռու է 2019 թվականի նույն ժամանակահատվածի ցուցանիշից, երբ ունեցել էինք ավելի քան 770 հազար այցելություն: Բացի այդ, այս այցելությունները հիմնականում անհատական են: Ցավոք, կազմակերպված զբոսաշրջությունը դեռ կայուն վերականգնման գործընթացի փուլ չի մտել: Իհարկե, որոշակի դրական տեղաշարժ ունենք, բայց դեռ կայուն վերականգնման փուլ չկա, ինչի իրագործմանն անընդհատ ինչ-որ մի բան խանգարում է»,- «Փաստի» հետ զրույցում նշեց Տուրիզմի հայկական ֆեդերացիայի նախագահ Մեխակ Ապրեսյանը:
Զբոսաշրջային նման այցերը, նրա խոսքով, չեն կարող տնտեսության վրա դրական ազդեցություն չունենալ: «Այդուհանդերձ, ամբողջ հարցն այն է, որ պետք է օգտվենք այս ցուցանիշից և ինստիտուցիոնալացնենք այն: Եվ հենց այս համատեքստում շատ կարևոր է կազմակերպված զբոսաշրջությանն աջակցելու հանգամանքը, որը կօգնի ոլորտին վերականգնվել. խնդիրն այն է, որ կորոնավիրուսից, պատերազմից հետո մեզ համար կարևոր միջազգային շուկաներում դեռևս զգուշավորություն կա նաև անվտանգության հետ կապված: Սա է պատճառը, որ կազմակերպված զբոսաշրջությունը չի մտնում կայուն փուլ: Այստեղ տուրօպերատորների կողմից կան նաև պատասխանատվությանն առնչվող հարցեր, ինչի պատճառով կազմակերպված զբոսաշրջության վերականգնումը հապաղում է»,-ասաց մեր զրուցակիցը՝ շեշտելով, որ խնդիրներին գումարվել է ևս մեկ գործոն:
«Խոսքը եվրոյի, դոլարի նկատմամբ դրամի արժևորման մասին է: Տուրփաթեթները դոլարով ու եվրոյով ձեռք բերող օտարերկրացիների համար այս հանգամանքը այցելությունների տեսանկյունից զգալի խոչընդոտ է: Մեզ մոտ ընդհանուր գնաճ է արձանագրվել, բացի այդ, դրամը եվրոյի, դոլարի նկատմամբ առնվազն 20 տոկոսով արժևորվել է: Սա նշանակում է, որ մեր հայկական զբոսաշրջային արդյունքը դոլարով ու եվրոյով վճարող երկրների քաղաքացիների համար առնվազն 30 տոկոսով թանկացել է: Մյուս կողմից, այդ երկրներից կան քաղաքացիներ, որոնք չեն չեղարկել այցերը, և, այնուամենայնիվ, գալիս են մեր երկիր: Մեր տուրօպերատորները չեն կարող ու չեն ուզում չեղարկել այդ այցերը, ինչը երկրի և նաև իրենց իմիջի հարցն է. իրենք զբոսաշրջիկներին թեկուզև վնասով, բայց ընդունում են: Նրանք ընդունում են նրանց նախկինում հայտարարված գներով և ամեն զբոսաշրջիկի հաշվով մոտավորապես 50-100 դոլարի վնաս են կրում»,-ասաց նա՝ շեշտելով, որ լինում են նաև զբոսաշրջիկների կողմից այցերի չեղարկման դեպքեր, երբ առաջարկվում են նոր գներ:
«Եվ շատերն արդեն գալիք ժամանակահատվածների, հաջորդ տարիների համար խուսափում են ամրագրումներ անել, քանի որ անորոշ է, թե մենք տարադրամի ինչ կուրս կունենանք: Իսկ երբ արդեն այսօրվա կուրսով ենք առաջարկում, բնականաբար, գնային առումով այդքան էլ մրցունակ չենք: Եվ այս առումով Տուրիզմի հայկական ֆեդերացիան գրությամբ դիմել է կառավարությանը: Մենք իրավիճակը կարգավորելու վերաբերյալ առաջարկություններ ունենք: Առաջարկել ենք խնդրի շուրջ համատեղ քննարկումներ անցկացնել և լուծումներ գտնել: Առաջարկություններն ուղղված են նախկինում հայտարարված գների ու դրանց հետևանքով տուրօպերատորների կրած վնասներին: Առաջարկել ենք վնասների հատուցման հնարավորությունը քննարկել: Առաջարկել ենք նաև զբոսաշրջության ոլորտի վրա կորոնավիրուսի տնտեսական հետևանքների չեզոքացման միջոցառումները որոշակի ժամկետով երկարաձգել»,-ասաց մեր զրուցակիցը:
Մեխակ Ապրեսյանի խոսքով, հնարավոր է նաև հարկաբյուջետային քաղաքականությամբ ևս նպաստել ոլորտի կարգավորմանը, ինչի առնչությամբ ևս առաջարկություններ են ներկայացրել: «Հուսով ենք՝ մեր առաջարկները մեզ հետ համատեղ կքննարկվեն, ու մեր առջև ծառացած խնդիրներին լուծումներ կտրվեն: Հուսով ենք նաև, որ մեր թե՛ պետական, թե՛ մասնավոր հատվածի գործընկերները գիտակցում են զբոսաշրջության դերը տնտեսության վերականգնման առումով, և, ընդհանրապես, զբոսաշրջության թե՛ տնտեսական, թե՛ սոցիալական, թե՛ մշակութային կարևոր նշանակությունը»,- ասաց նա՝ ընդգծելով, որ իրենց առաջարկությունները քննարկելու վերաբերյալ
հանձնարարականներ են տրվել իրավասու պետական մարմիններին: Անդրադառնալով ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության նախագծին, որը վերաբերում է «Զբոսաշրջության մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություններ կատարելուն, և որի նպատակն է օրենսդրորեն կարգավորել զբոսաշրջության ոլորտը, Մեխակ Ապրեսյանը նշեց, որ կարևորում են այն, և, ընդհանուր առմամբ, այն նպաստելու է ինստիտուցիոնալ բարեփոխումներին, նաև ոլորտում կառավարման համակարգի բարելավմանը:
ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում