Տնտեսության փոփոխությունը մասնագիտական որակական փոփոխություններ է բերելու հասարակության մեջ»․ «Փաստ»
Interview«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Մեր տնտեսությունն ինչպես զարգանում էր, այդ նույն տրամաբանությամբ էլ դեռ կշարունակի զարգանալ: «Փաստի» հետ զրույցում նման տեսակետ է հայտնել տնտեսագետ Կարեն Ադոնցը, որի կարծիքով, տնտեսության կառուցվածքը պետք է փոխվի: Ներկայի տրամաբանությունը, ըստ նրա, հետևյալն է.
«Սպասարկման, ծառայությունների ոլորտը դեռ ակտիվ վիճակում կմնա, ներկայիս փոխարժեքը կպահպանվի, շինարարության ոլորտի որոշակի ակտիվությունը՝ ևս: Նշվածները տնտեսական ակտիվություն կբերեն: Ինչ վերաբերում է զարգացմանը, տնտեսության կառուցվածքի վերափոխմանը, որակական փոփոխություններին, դրանք, մեծ հաշվով, չեն եղել: Այս պահին էլ ունենք մեծ հնարավորություններ, ինչը տալիս են արտարժույթի մուտքերը, նոր մասնագետների ներհոսքը: Մենք արտադրական, տեխնոլոգիական ոլորտներ զարգացնելու հնարավորութոյւն ունենք, ինչը չի արվում, փոխարենը հենվել ենք սպասարկման, ծառայությունների, շինարարության ակտիվ վիճակի վրա»:
Տնտեսագետի խոսքով, սակայն, այլ առաջնահերթություններ կան, որոնք պետք է հաշվի առնել: «Պատերազմական իրավիճակները ցույց են տալիս, որ ռազմական գործը, պաշտպանությունն այսօր փոխել են սկզբունքները: Ավելի տեխնոլոգիական աշխատանք են ենթադրում պատերազմները՝ հենված, օրինակ՝ ճշգրտության վրա: Մենք առնչվել ենք պատերազմի ու առնվազն այս 2 տարվա ընթացքում պետք է հասկանայինք, որ էլի ենք առնչվելու: Խոսում ենք խաղաղությունից, բայց պետք է հասկանալ, որ երկիրը նոր որակի պաշտպանության կարիք ունի: Այսօր մենք խոսում ենք ռազմամթերքի մասին՝ մոռանալով, որ մենք ինքներս պետք է կարողանանք այդ ռազմամթերքի գոնե հիմնական մասն արտադրել, որը կապ ունի մասնավորապես ԱԹՍ-ների հետ: Հակառակ դեպքում մեզ համար ամեն ինչ ծախսատար կլինի, ու դժվար կլինի այդ ապրանքները գնել արտաքին շուկաներից: Որպեսզի ռազմական ԱԹՍ արտադրես, պետք է զարգացնես առնվազն 5 տեխնոլոգիական ոլորտ, որոնց թվում ճշգրիտ մեքենաշինության, ռադիոէլեկտրոնիկայի, օպտիկայի ոլորտներն են: Բայց զարգացնել՝ չի նշանակում ստեղծել արտադրություններ, որոնք իրենք իրենցով կսկսեն արտադրել»,-ասաց մեր զրուցակիցը:
Կարեն Ադոնցի խոսքով, պետք է փոխել տնտեսության կառուցվածքը, որպեսզի այդ ոլորտների համար պահանջարկ ձևավորվի: «Պետք է սկսել արդյունաբերական գոտիներից, պետական աջակցություն տրամադրել այդ ոլորտներին: Նշվածից բխող առնվազն տասը հարց կա, որոնցով պետք է զբաղվեինք այս 2 տարում, որպեսզի արտադրական հնարավորությունները հասցնեինք արտադրության կետի: Ես վստահ եմ, որ արտադրությունը հնարավոր կլիներ, իսկ մեծ քանակի դեպքում հնարավոր կլիներ կազմակերպել պաշտպանությունը: Տնտեսությունն իր պահանջարկով պետք է ձևավորի նաև անհրաժեշտ ինժեներական մասնագիտական համախումբը, բայց ոչինչ չի արվում՝ փոխարենը փորձում են զարգացնել տուրիզմը: Մինչդեռ ռազմական գործը, պաշտպանությունն ապահովում են արդյունաբերական հասարակությունները:
Որպեսզի այդ հասարակությունն ունենանք, պետք է ձևավորենք կառուցվածք, որն աշխատուժի փոփոխություն կպարտադրի: Ներքևից պետք է սկսել գործընթացը. տնտեսության փոփոխությունը մասնագիտական որակական փոփոխություններ է բերելու հասարակության մեջ: Բանակը կազմակերպվածություն, ճշգրիտ կառավարում, ճշգրիտ ռազմամթերք, գրագետ պլանավորում է ենթադրում, որտեղ մասնագետներ պետք է լինեն: Ուկրաինական բանակում նիհար, ակնոցներով խելացի երեխքը խաղում են կոմպյուտերային համակարգերի վրա՝ էկրանի վրա պատերազմ տանելով»,-նշեց նա՝ շեշտելով, որ մեր զինվորները ևս պետք է հանգիստ կռվեն: «Նրանք պետք է իրենց ուղեղով, գիտելիքով, տեխնոլոգիաներով կռվեն, ժամանակակից բանակն այդպիսին է, թեպետ մեր տղաները պատրաստ են իրենց մարմնով ու կյանքով պահել հայրենիքը:
2 տարվա մեջ տնտեսության նման վերափոխում կարող ենք ունենալ, բայց եթե շարունակենք այնպես, ինչպես հիմա, ընդհանուր տնտեսական ակտիվություն կլինի, բայց կառուցվածքը չի փոխվի. էլի տուրիզմ, շինարարություն, որի վրա հիմնված է մեր տնտեսությունը: Եթե այդ ուղղությունները շարունակեն ուռճացնել, մասնագիտական ներուժը հարմարվելու է դրան»,-ասաց մեր զրուցակիցը:
ԱՆՆԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում