«Մեծ հույս ունեմ, որ լավ է լինելու, բայց ոչ սրանց հետ ու ոչ սրանց միջոցով». «Փաստ»
Interview«Փաստ» օրաթերթը գրում է
«Կարծես թե վերջից առաջ ամենասարսափելի փուլում ենք: Ադրբեջանն ու Թուրքիան պարզ հայտարարում են, որ Հայաստան չպետք է լինի, իսկ մեր իշխանությունները ոչ միայն դրան համաձայնում են, այլ տանում են դրան: Հիմա կասեք՝ ինչպե՞ս: Փաշինյանն, օրինակ` ասում է, որ միջանցք չի լինելու: Բայց քարոզում են պարտվողի հոգեբանություն, ամեն ինչ թողնում ժողովրդի վրա, որ նա ասի` ճար չունենք, պիտի տանք: Իսկ դա նշանակում է՝ ամբողջ Հայաստանը տալ»,-«Փաստի» հետ զրույցում այսպես է իմ` ո՞ւր ենք հասել հարցին արձագանքում բանաստեղծ Հուսիկ Արան:
Նշում է` հիմա Ադրբեջանի թիրախում Գեղարքունիքն ու Սյունիքն են, հաջորդը Երևանն է լինելու: «Նրանք չեն թաքցնում իրենց մտադրությունները: Փաշինյանն ու Միրզոյանն իբր հանդես են գալիս չզիջելու դիրքերից: Բայց վերջում կասի` Երևանը փրկեցի, ես փրկիչ եմ, ինչպես Ստեփանակերտի պարագայում եղավ: Իսկ մեր ժողովուրդն էլ ծափ է տալու Նիկոլ Փաշինյան «փրկչին»: Մինչև 2018 թվականը ո՞վ էր խոսում Հադրութի կամ Շուշիի, Սյունիքի կամ Գեղարքունիքի մասին: Հիմա այս վիճակում ենք հայտնվել: Իսկ եթե թուրքի ատամը բռնեց, մինչև վերջ է հոշոտելու»,-հավելում է մեր զրուցակիցը:
Ընդգծում է` մարդկանց ահ ու սարսափի մեջ են պահում, օրը 24 ժամ ասում են` թույլ ենք, պարտվել ենք, ոչինչ չունենք: «Եթե ժամ առաջ Հայաստանում իշխանություն փոխվի, թեկուզ լինի ժամանակավոր կառավարություն, մարդկանց մի փոքր ոգի տան, իրավիճակը կփոխվի: Նույնիսկ քիչ ռազմամթերքով զինվորը կարողանում է կանգնել թշնամուն դեմ հանդիման, իսկ եթե պաշտպանված լիներ, օդը «փակ» լիներ, լրիվ այլ պատկեր կունենայինք»,-ասում է բանաստեղծը: Արցախով է զրույցը շարունակվում: «Արցախից էլ, Հայաստանից էլ ձեռքերը լվացել են: Մեզանից խելացիներն են ասել` եթե Արցախը տվեցիր, վերջ: Բայց մեր ժողովուրդը չի հասկանում սա: Ադրբեջանն այսօր Արցախի խնդիր չունի, ավելի մեծ զորք է կուտակել Հայաստանի հետ սահմանին: Ավելի մեծ թվով զոհեր են տալիս Հայաստանի սահմանին, քան երբևէ Արցախում ենք տվել: Արցախը տվեցիք, հիմա էլ Սյունիքն ու Երևա՞նն եք տալու, որ լավ ապրեք: Այս հոգեբանությունը, մտածելակերպը ներշնչել են մարդկանց: Զենք չեն առել, դիրքերն ու խրամատները կարգի չեն բերել, մեր արյունն են խմում, մեր ժողովուրդն էլ կարծես մազոխիստ լինի, սիրում է, որ իր արյունը խմում են»,-հավելում է նա:
Բանաստեղծի խոսքով, ամեն օր իրավիճակն ավելի է վատանում: «Ո՞վ կցանկանա այս պարագայում իշխանության ղեկը ստանձնել, մահապարտ պիտի լինի: Գոնե 2021 թ.-ին կրկին չընտրեին այս մարդկանց, որոշ ժամանակ հետո դրական տեղաշարժ կլիներ կարևորագույն` սահմանների պաշտպանության հարցում: Այսօր գոնե այդ խնդիրը չէինք ունենա: Իսկ պատերազմի վտանգը հիմա էլ կա, ամեն րոպե կա, բայց սա ավելի մեծամասշտաբ պատերազմ կլինի` Իրանի, Ռուսաստանի ու մյուսների մասնակցությամբ, քաոսային վիճակ կստեղծվի:
Այս իրավիճակում ամեն մեկն իր շահն ունի` ԱՄՆ-ը, Ֆրանսիան, ցանկացած այլ երկիր: Հիմա նորից հարաբերությունների սրման է գնում Ռուսաստանի հետ, բայց ԱՄՆ-ն իր զորքը բերելո՞ւ է, որ Հայաստանը պաշտպանի: Մեզ համար նորմալ դաշնակից կարող է լինել Իրանը, ինչո՞ւ դաշնակցային հարաբերություններ չեն հաստատում նրա հետ: Մենք` որպես հասարակություն ու անհատներ, սա պետք է հասկանանք, գիտակցենք, կորացած մեջքներս ուղղենք, տղամարդու պես կանգնենք, մեր երկրին տեր լինենք, ոչ թե խոսենք թողնելու, հեռանալու, ամենավատը` փախչելու մասին: Այս մտածելակերպին են բերել մարդկանց:
Սա մեկ օրվա բան չէ, աստիճանաբար հասցրեցին սրան: Կաթիլ առ կաթիլ ամեն ինչ բերվեց, հասցվեց սրան: Ալիևն ասում է` միջանցք պիտի տաք, սա ասում է` ոչ, անցակետեր պիտի լինեն: Կհաջորդի պատերազմը: Իսկ հետո Ն. Փաշինյանը կհայտարարի` ես չէի տալիս, եկան, գրավեցին: Սա նիկոլիզմ է, պարզունակ, գավառական մեխանիզմ, բայց քանի որ իր առջև կանգնած ժողովուրդն ավելի պրիմիտիվ է, կարողանում է իր ծիծաղելի թեզն առաջ տանել: Եթե ընտրություն լինի, վաղը նորից նրան կընտրեն: Ժողովուրդը սիրում է նրանց, ովքեր ասում են` պետք է ստորագրենք Հայաստանի կործանման փաստաթուղթը, ատում է նրանց, ովքեր ասում են` Հայաստանը չպետք է կործանվի: Դե, արի ու հասկացիր մեր ժողովրդին»,-նշում է մեր զրուցակիցը: Ասում են` մեռնողը վերջին պահին պայծառանում է, լավ է զգում իրեն: «Անբացատրելի լավատես եմ: Մեծ հույս ունեմ, որ լավ է լինելու, բայց ոչ սրանց հետ ու սրանց միջոցով: Երբեք ուշ չէ ոտքի կանգնելու համար»,-եզրափակում է Հուսիկ Արան:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում