ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (15 ԱՊՐԻԼԻ)․ Հրդեհ Փարիզի Աստվածամոր տաճարում․ «Փաստ»
Society
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
ՏՈՆԵՐ ԵՎ ՀԻՇԱՐԺԱՆ ՕՐԵՐ
Մշակույթի համաշխարհային օր, Բոսնիա և Հերցեգովինա՝ Բանակի օր, Վրաստան՝ Սիրո օր, Ղազախստան՝ Սիրահարների օր, Հյուսիսային Կորեա՝ Մայրաքաղաքի օր, Ռուսաստան՝ Ռադիոէլեկտրոնային պատերազմի մասնագետների օր։
ՀԱՅ-ՀԱՅԱՍՏԱՆ
1914-Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ կովկասյան ճակատում տեղի է ունեցել Դիլիմանյան ճակատամարտը, որի արդյունքում Նազարբեկովի, Անդրանիկի և Չերնոզուբովի ղեկավարած ռուսական բանակը թուրքերին դուրս է մղել Պարսկաստանից:
1725 - թուրքական զորքերը մոտեցել են Սիսիանի և Կապանի բարձունքներին։
1764 - Էջմիածնի միաբան և Իզմիրի նախկին առաջնորդ Աբրահամ Վարդապետի ծախսերով Կ. Պոլսում Աստվածատուրի տպարանում առաջին անգամ հրատարակվել է Եղիշեի աշխատությունը։
1840 – տեղի է ունեցել Հայկական մարզի վերացումը, կազմվել են Վրացա-իմերեթական նահանգը և Կասպիական մարզը։
1899 – ծնվել է արձակագիր, թարգմանիչ Վիվանը (Անուշավան Մարգարի Ջիդեջյան)։
1902 – հիմնադրվել է Թիֆլիսի հայոց դրամատիկական ընկերությունը։
1904 - օսմանյան հրամանատարությունը նախաձեռնել է նոր հարձակում Սասունում: Հայերը ստիպված դիմակայել են 20 անգամ գերազանցող ուժերին: Հակառակորդին հաջողվել է ծանր մարտերով մոտենալ Գելիեգուզանին: Սասունցիների ինքնապաշտպանության վերջին օջախը պաշտպանել են Անդրանիկի գլխավորած մարտիկները, բայց, ի վերջո, զգացվել է զինամթերքի պակաս, և ինքնապաշտպանները ստիպված են եղել տեղի տալ:
1904 – ծնվել է ամերիկահայ նշանավոր նկարիչ Արշիլ Գորկին (Ոստանիկ Ադոյան)։
1906 – ստեղծվել է հայկական ամենախոշոր բարեգործական հասարակական կազմակերպություններց մեկը՝ Հայկական բարեգործական ընդհանուր միությունը:
1908 – ծնվել է ֆրանսիացի հայագետ, Սուրբ Ղազարի ճեմարանի անդամ Ֆրեդերիկ Ֆեյդին։
1941 - ծնվել է հայազգի կինոռեժիսոր, սցենարիստ Ռոման Բաբայանը։
1957 – վախճանվել է թարգմանիչ Արշավիր Խոնդկարյանը։
1965 – տեղի է ունեցել Երևանի պետական համալսարանի գլխավոր մասնաշենքի հանդիսավոր բացումը։
1971 – վախճանվել է բանաստեղծ, դրամատուրգ, թարգմանիչ Գուրգեն Բորյանը։
1993 - Հայաստանը դիվանագիտական հարաբերություններ է հաստատել Չիլիի հետ։
2005 - Համաշխարհային բանկի կողմից Հայաստանի կառավարությանը տրամադրվել է 20 միլիոն դոլարի վարկ Երևանի ջրամատակարարման և ջրահեռացման ծրագրի համար։
2008 - Հայաստանի զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետ և պաշտպանության նախարարի առաջին տեղակալ է նշանակվել Յուրի Խաչատուրովը:
2010 - Երևան-Իջևան ավտոճանապարհի 118-րդ կիլոմետրի հատվածը փլուզվել է սողանքի պատճառով:
2015 - Եվրախորհրդարանն ընդունել է Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ բանաձև՝ կոչ անելով Թուրքիային ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը, առանց նախապայմանների վավերացնել հայ - թուրքական արձանագրությունները և բացել Հայաստանի հետ սահմանը:
2016 - Մոսկվայի դատարանը Լևոն Հայրապետյանին դատապարտել է 4 տարվա ազատազրկման 2018 - Նիկոլ Փաշինյանը հրապարակել է քաղաքացիական անհնազանդության զանգվածային գործողությունների ծրագիրը և կոչ արել քաղաքացիներին նախ արգելափակել Երևանի ծայրամասերը կենտրոնին կապող բոլոր կամուրջները։
2021- Բաքվում գտնվող Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն աղմկահարույց հայտարարություն է արել առ այն, որ Ադրբեջանի նախագահներ Հեյդար և Իլհամ Ալիևները պարբերաբար փող են առաջարկել Ղարաբաղի համար, բայց Հայաստանի նախկին ղեկավարները՝ մինչև Փաշինյանը, մերժել են առաջարկը։
ԱՇԽԱՐՀ
1450 - տեղի է ունեցել Ֆորմինիի ճակատամարտը, որի ժամանակ ֆրանսիական բանակը ջախջախել է անգլիական էքսպեդիցիոն կորպուսին։
1452– ծնվել է իտալացի աշխարհահռչակ նկարիչ, ճարտարապետ, քանդակագործ, նաև բժիշկ ու գյուտարար Լեոնարդո դա Վինչին:
1795 - Լիտվան մտցվել է Ռուսական Կայսրության կազմ։
1843 – ծնվել է ամերիկացի գրող Հենրի Ջեյմսը։
1874 - Փարիզում լուսանկարիչ Նադարի արվեստանոցում բացվել է իմպրեսիոնիստնկարիչների առաջին ցուցահանդեսը, որտեղ չճանաչված նկարիչներ Մոնեն, Ռենուարը, Պիսսարոն, Սեզանը և Դեգան ցուցադրել են իրենց աշխատանքները։
1877 - իտալացի գյուտարար Էնրիկո Ֆորլանինին օդ է բարձրացրել իր ստեղծած առաջին նախաուղղաթիռը։
1891– ամերիկացի գյուտարար Թոմաս Էդիսոնը ցուցադրել է իր ստեղծած կինետոսկոպը` շարժվող պատկերներ ցուցադրող սարքը:
1894– ծնվել է ԽՄԿԿ առաջին քարտուղար, ԽՍՀՄ մինիստրների խորհրդի նախագահ Նիկիտա Խրուշչովը:
1896 – կայացել է առաջին ժամանակակից Օլիմպիական խաղերի փակման հանդիսավոր արարողությունը Աթենքում։
1912 – ծնվել է Հյուսիսային Կորեայի նախկին առաջնորդ Կիմ Իր Սենը։
1924 - ԱՄՆ-ում հրատարակվել է ավտոճանապարհների՝ աշխարհում առաջին ատլասը։
1928 – Տաջիկստանը արաբական այբուբենից անցել է լատինական այբուբենի օգտագործման:
1929 - ԽՍՀՄ-ում մտցվել է տարիքային կենսաթոշակային համակարգ։
1942 – ծնվել է ամերիկացի գործարար Քենեթ Լեյը, որը առավել հայտնի է որպես «Էնրոն» կորպորացիայի հիմնադիր և գործադիր տնօրեն։
1949 – ծնվել է ռուս ճանաչված երգչուհի Ալլա Պուգաչովան։
1951 - Լոնդոնում Էրիկ Մորին անցկացրել է «Միսս աշխարհ» գեղեցկության առաջին մրցույթը։
1955 - ԱՄՆ-ի Իլինոյս նահանգի Դեզ-Պլենզ քաղաքում Ռեյ Կրոկը բացել է առաջին «Մակդոնալդս» ռեստորանը։
1989 – Անգլիայի Շեֆիլդ քաղաքի «Հիլզբորո» ֆուտբոլային մարզադաշտում տեղի են ունեցել ողբերգական դեպքեր, որոնց արդյունքում զոհվել է մոտ 100 մարդ, 700-ից ավելին ստացել է մարմնական վնասվածքներ:
1998 - Հյուսիսային Իռլանդիայի, Մեծ Բրիտանիայի Միացյալ Թագավորության և Իռլանդիայի Հանրապետության միջև ստորագրվել է «Ավագ ուրբաթի» պայմանագիրը:
1998 - վախճանվել է կամբոջացի քաղաքական գործիչ, «կարմիր կխմերների» առաջնորդ Պոլ Պոտը։
2019 - Փարիզի Աստվածամոր տաճարում բռնկվել է հրդեհ, որի արդյունքում փլվել է տանիքը։
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
