ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (21 ՄԱՐՏԻ). Սաքսոֆոնի արտոնագրումը, «Թվիթթերի» ստեղծումը, գերձայնային արագության պայմաններում իրականացված առաջին կատապուլտացումը. «Փաստ»
Society«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
ՏՈՆԵՐ ԵՎ ՀԻՇԱՐԺԱՆ ՕՐԵՐ
Դաունի սինդրոմ ունեցողների համաշխարհային օր, Պոեզիայի համաշխարհային օր, Ռասայական խտրականության վերացման համաշխարհային օր, Տիկնիկային թատրոնի համաշխարհային օր, Անտառների համաշխարհային օր, Արաբական աշխարհ՝ Մայրերի օր, Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն՝ Մարդու իրավունքի օր, Վրաստան՝ Սահմանապահի օր, Նամիբիա՝ Անկախության օր, Իրաք՝ Գարնան օր, Ճապոնիա՝ Գարնանային գիշերահավասարի օր։
ՀԱՅ–ՀԱՅԱՍՏԱՆ
1763 –վախճանվել է Հայոց կաթողիկոս Հակոբ Ե Շամախեցին։
1828– Ռուսաստանի ցար Նիկոլայ Առաջինի հրամանագրով ստեղծվել է Հայկական մարզը Երևան կենտրոնով:
1878– ծնվել է թատրոնի դերասանուհի Հասմիկը։
1898 – ծնվել է հնագետ, պատմաբան, վիմագրագետ Սեդրակ Բարխուդարյանը։
1902 – ծնվել է հայ խորհրդային ֆիտոֆիզիոլոգ Միքայել Չայլախյանը։
1926 – ծնվել է վիրաբույժ–ուռուցքաբան Միքայել Հայրապետյանը։
1942 – վախճանվել է բանաստեղծ Վահան Միրաքյանը։
1981– գործարկվել է Արփա – Սևան ջրանցքը։
1988– տեղի է ունեցել ԽՄԿԿ ԿԿ Քաղբյուրոյի նիստ, որի ընթացքում քննարկվել է Հայաստանում աճող ազգային–ժողովրդական շարժումը և «Ղարաբաղ» կոմիտեի գործունեությունը։
1992–Ղարաբաղյան առաջին պատերազմի ժամանակ կողմերի միջև կնքվել է ժամանակավոր մեկշաբաթյա հրադադար, որի ավարտից անմիջապես հետո ադրբեջանական բանակը ձեռնարկել է լայնամասշտաբ հարձակում Ստեփանակերտի վրա։
2002–կառավարությունն իր համաձայնությունն է տվել Հայաստանի և Ռուսաստանի կառավարությունների միջև համաձայնագրի կնքման առաջարկությանը, որով մի շարք պետական ձեռնարկություններ փոխանցվել են Ռուսաստանին՝ այդ երկրին ունեցած 94 մլն դոլար պարտքի դիմաց: Դրանք են՝ Հրազդանի ՋԷԿ–ը, «Մարս» գործարանը և ռազմաարդյունաբերական համալիրի հետ կապված երեք գիտական հաստատություններ։
2006 – վախճանվել է դերասան Գևորգ Աշուղյանը։
2008 – Երևանում վերացվել է արտակարգ դրությունը։
2015–Հայաստանը թողարկել է 500 միլիոն դոլարի պարտատոմսեր՝ 10 տարի ժամկետով և 7,5 տոկոս եկամտաբերությամբ։
2016– Պոեզիայի համաշխարհային օրը Երևանում՝ Հայաստանի գրողների միության հարևանությամբ, բացվել է Լևոն Անանյանի անվան Պոեզիայի պուրակը:
2017–նախաստորագրվել է Հայաստան– ԵՄ Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագիրը։
2019– կառավարության որոշմամբ ապրիլի վերջին շաբաթ օրը համարվել է «Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացու օր»:
2021–վախճանվել է Հայաստանի կոմպոզիտորների միության անդամ, կոմպոզիտոր Սուրեն Զաքարյանը:
2022– Ադրբեջանի ուղիղ միջամտության հետևանքով Արցախում կրկին դադարեցվել է գազամատակարարումը:
ԱՇԽԱՐՀ
630 – Բյուզանդիայի կայսր Հերակլիոս Ա–ն պարսիկներից հետ է վերցրել Հիսուս Քրիստոսի խաչափայտը և վերադարձրել այն Երուսաղեմ։
1098 –Ռոբերտ Մոլեմսկին Սիտոյում հիմնադրել է Ցիստերցիանցիների օրդենը։
1413 – Հենրիխ 5–րդը դարձել է Անգլիայի թագավոր։
1556 –Օքսֆորդում այրել են եպիսկոպոս Թոմաս Կրանմերին, որը Ավետարանը թարգմանել էր անգլերեն։
1666 –Կանադայում տեղի է ունեցել առաջին մարդահամարը, որի ժամանակ արձանագրվել է, որ երկրի բնակիչների թիվը կազմում է 3000 մարդ։
1685– ծնվել է գերմանացի հռչակավոր երգահան Յոհան Սեբաստիան Բախը։
1768 –ծնվել է ֆրանսիացի մաթեմատիկոս և ֆիզիկոս Ժոզեֆ Ֆուրիեն։
1839 – ծնվել է ռուս կոմպոզիտոր Մոդեստ Մուսորգսկին։
1843 –ըստ Յոթերորդ օրվա ադվենտիստների, այդ օրը պետք է հայտնվեր Հիսուս Քրիստոսը։
1844 –համարվում է Բահայի օրացույցի սկզբի օր։
1846 –բելգիացի փողային երաժշտական գործիքների վարպետ Ադոլֆ Սաքսը արտոնագրել է սաքսոֆոնը։
1857– Ճապոնիայում տեղի է ունեցել երկրաշարժ, որի հետևանքով զոհվել է ավելի քան 100 000 մարդ:
1871 – Օտտո ֆոն Բիսմարկը նշանակվել է Գերմանիայի առաջին կանցլեր։
1917 –բոլ շևիկների կողմից ձերբակալվել են Ռոմանովների ընտանիքի անդամները, որոնք հետագայում գնդակահարվել են։
1921– հռչակվել է Վրաստանի Հանրապետությունը, որի մեջ, համաձայն Իոսիֆ Ստալինի հրամանի, մտել են Աջարիան, Աբխազիան և Հարավային Օսիան։
1923 – Փարիզում ոմն բժիշկ Ռոժեն հանդես է եկել հայտարարությամբ առ այն, որ ծխելը օգտակար է առողջության համար, քանի որ նիկոտինը ունի հակամանրէային ազդեցություն։
1925– ԱՄՆ–ի Թենեսի նահանգում ընդունվել է մի օրենք, որն արգելել է Չարլզ Դարվինի էվոլ յուցիոն տեսության դասավանդումը, քանի որ այն հակասում է Աստվածաշնչին։
1936 – վախճանվել է ռուս կոմպոզիտոր և դիրիժոր Ալեքսանդր Գլազունովը։
1946 –Նյու Յորքում ստեղծվել է ՄԱԿ–ի ժամանակավոր շտաբ–բնակարանը։
1962 –ըստ ամերիկացիների, գերձայնային արագության պայմաններում իրականացվել է առաջին կատապուլտացումը, որը իրականացրել է գորշ արջը՝ դուրս նետվելով 10 կմ բարձրությունից մոտ 1400 կմ/ժամ արագությամբ և հաջողությամբ հասել գետնին։
1963 –փակվել է ԱՄՆ–ի Սան Ֆրանցիսկոյի ծովածոցում գտնվող մաքսիմալ անվտանգության Ալկատրաս բանտը։
1981 –ԱՄՆ–ում արձանագրվել է Լինչի դատաստանի վերջին դեպքը, որի զոհ է դարձել աֆրոամերիկացի Մայքլ Դոնալդը։
1990 –Նամիբիան հայտարարել է իր անկախությունը ՀԱՀ–ից։
1998 – վախճանվել է բալետի ռուս պարուհի Գալինա Ուլանովան։
2000 – Հովհաննես Պողոս 2–րդը կատարել է այց Իսրայել, որը որևէ Հռոմի պապ չէր իրականացրել։
2006 –Ջեկ Դորսին ուղարկել է առաջին հաղորդագրությունը առ այն, որ ստեղծել է «Թվիթթեր» սոցիալական ցանցը։
2012– վախճանվել է իտալացի բանաստեղծ և սցենարիստ Տոնինո Գուերան։
2014– Ռուսաստանի Դաշնային խորհուրդը հաստատել է Ղրիմը Ռուսաստանին միացնելու պայմանագիրը։
2022– Չինաստանի Տենսյանե նահանգում ընկել է Բոինգ–737 մարդատար ինքնաթիռը, զոհվել է 132 մարդ:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում