Անկասկած, առաջիկա բավական երկար ժամանակաշրջան ներքաղաքական գլխավոր ինտրիգը մնալու է սահմանադրական փոփոխությունների հարցն ու ի մասնավորի համամասնական-մեծամասնական ընտրակարգերի շուրջ բանավեճերը: Վերջիններս, իմ խորին համոզմամբ, բացարձակ անպտուղ են լինելու մի քանի պատճառներով: Նախ, աշխարհում շատ երկրներ կան, որտեղ հաջողությամբ գործում է խառը ձևը, և ընդհակառակը՝ այն իրեն չի արդարացնում: Նույնը՝ նաև 100 տոկոս մեծամասնականի պարագայում:
Սակայն պակաս կարևոր չէ՝ հաշվի առնել մեր երկրի առանձնահատկությունները: Ի մասնավորի, մեծամասնականի վերացմամբ հատկապես շրջանների բնակչությունն ըստ էության ամբողջովին է զրկվում որևէ կապող օղակ ունենալու կամ իր հարցերը ինչ-որ մեկին հասցնելու հնարավորությունից: Հասկանում եմ, որ մեծամասնականից ընտրված պատգամավորների մեջ, մեղմ ասած, քիչ չեն նրանք, ովքեր ընտրությունից ընտրություն են հիշում ընտրողներին, բայց քիչ նաև նրանք, ովքեր պարբերաբար կապի մեջ են իրենց ընտրողների հետ, բարձրացնում են նրանց հարցերը, փորձում լուծումներ գտնել կամ ուղղակի օգնել: Առավել ևս, որ նույն հաջողությամբ համամասնական ընտրակարգով ընտրվածները փաստացի որևէ պարտավորություն չեն զգում ընտրողների կոնկրետ խմբի կամ տարածքի հանդեպ: Իսկ ընդհանուր պատասխանատվությունը պատասխանատվություն է առ ոչինչ: Բնականաբար, մեծամասնությունն օգտվում է այդ պատասխանատու-անպատասխանատվությունից և պատասխանատվության իր չափերը սահմանափակում բարձրագոչ հայտարարություններով՝ հաճախ իրականությունից կտրված:
Զուտ համամասնական ընտրակարգը փաստացի, կրկնում եմ՝ փաստացի, հակասում է յուրաքանչյուր քաղաքացու ընտրվելու իրավունքին: Ես անկուսակցական եմ, չեմ ուզում լինել որևէ կուսակցության ցուցակում, բայց իրավունք ունեմ առաջադրվել: Թե որքան է ընտրվելուս հավանականությունը, դա արդեն հարցի մյուս կողմն է: Խոսքն այս պահին իրավունքի մասին է:
Շատ առավելություններ կարելի է նշել համամասնականի առնչությամբ, սակայն բոլորիս է հայտնի, թե մեր կուսակցությունները ինչպես են կազմում իրենց ցուցակներն ու ինչ «չափանիշներից», ավելի ստույգ այդ «չափանիշների» մեծությունից ելնելով: Իսկ ցուցակային-անհատական քվեարկությունը, ինչպես եվրոպական շատ երկրներում է, հազիվ թե Հայաստանում արդարացված լինի, քանզի ինքս ոչ մի կերպ չեմ պատկերացնում, հատկապես գյուղական բնակավայրերում, ինչպես է ընտրողը գլուխ հանելու մոտ 1000-1500 անուններից...
Այսուամենայնիվ, թե՛ մեծամասնականի պահպանման կողմնակիցները, թե 100 տոկոս համամասնականի անցնելու կողմնակիցները իրենց փաստարկներում իրենց տեսակետից իրավացի են: Իմ կարծքով, միջին լուծումը կլիներ երկպալատ խորհրդարանի մոդելը: Միանգամից նշեմ՝ շատ լավ գիտակցում եմ, որ մենք միատարր երկիր ենք: Բայց... Դրանով լուծած կլինենք թե քաղաքական կուսակցությունների դերի բարձրացման, թե տարածքների բնակիչների անհատական ընտրության և «միայնակ չմնալու» և թե անձի ընտրվելու իրավունքի խնդիրները: Ըստ այդմ, Վերին պալատում կընտրվեն համամասնական ընտրակարգով (ասենք, 91 պատգամավոր), իսկ Ստորին պալատում՝ համամասնական ընտրակարգով (ասենք՝ 41 պատգամավոր): Արդյունքում քանակի և ըստ այդմ հավելյալ ֆինանսների խնդիր չի լինի, յուրաքանչյուր պալատ կունենա իր գործառույթները, իսկ բանավեճը վերջնականապես կստանա իր լուծումը:
Սարգիս Առաքելյան
По просьбе Армении саммит ЕАЭС пройдет 25 декабря в Санкт-Петербурге: Юрий Ушаков
Самый старый мужчина в мире родился в год, когда затонул «Титаник» и умер в возрасте 112 лет
ВТБ (Армения) снижает ставки по кредитам для малого бизнеса
Цена нефти Brent стабилизировалась у $72,9 за баррель
Иран приветствует соглашение о прекращении огня между Ливаном и Израилем
«Аэрофлот» начал увольнения из-за проблем с обслуживанием самолетов
Сколько граждан РА, обучающихся за рубежом в последние годы, получили отсрочку от призыва на обязательную военную службу? «Паст»
Почему вся система международного права оказалась в крайне уязвимом и нестабильном состоянии? «Паст»
Между Николом Пашиняном и Араратом Мирзояном «пробежала черная кошка»? «Паст»
Своеобразная «концепция» «борьбы» с преступностью: «Паст»
Ucom и Sunchild установили солнечную электростанцию в селе Малишка
Молодежные организации IUSY и YES потребовали от Азербайджана освободить армянских пленных
Армения не примет участия в саммите ОДКБ в Астане
Расплачивайтесь по Idram в Ереван Мол и выигрывайте подарки!
Юные армянские гимнастки из Серпухова завоевали золото на первенстве городского округа
Дудукист Виталий Погосян выступит в симфоническом шоу Hans Zimmer’s Universe
Праздничный концерт в честь Дня матери от АНО «Евразия» собрал в Кремле больше 2 тысяч многодетных семей
Рекордный долгожитель Олимпийских игр: Хэйг Прист
Покорение арктической сцены Степанакертским русским драматическим театром
«Единственный Западный Азербайджан находится на территории Ирана»: посол Франции
Показом фильма «Месье Азнавур» открылся 27-й Пражский кинофестиваль французских фильмов
Изделия армянских мастеров представлены на Рождественской ярмарке Шпиттельберга в Вене
Генрих Мхитарян начал писать автобиографию
Фонд «Музыка во имя будущего» предлагает талантливым молодым музыкантам стать участниками программы «Образовательная поездка в Дубай»
Министр окружающей среды Канады Стивен Гилбо призвал к освобождению армянских заключенных, незаконно удерживаемых в Азербайджане
Кто станет депутатом? «Паст»
Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст»
Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст»
В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст»
Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст»
Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации
Как не разориться в Черную пятницу: 5 полезных советов
Ожидать эскалации нужно всегда: Алексей Анпилогов
Армения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепита
МИД Армении прокомментировал заявление посла США в Баку об управлении трансграничными водными ресурсами
Бельгийские политики и парламентарии направили заявление правительствам Азербайджана и Бельгии
Мы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан Фидан
Армянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди военнослужащих
Россия впервые нанесла удар по военному объекту Украины новейшей баллистической ракетой «Орешник» с гиперзвуковой боевой частью
Дети Фонда «Музыка во имя будущего» посетили IDBank
Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации
В Армении сократят помощь для арцахских беженцев
Армянский предприниматель строит новую канатную дорогу на горной вершине Крыма
Ованес Чрагян из города Армавир стал победителем Первенства мира по универсальному бою
Примечательное предложение: физические лица могут получить грант в размере 1 миллиона, а общественные организации – в размере 3 миллионов российских рублей: «Паст»
Авантюризм кадровых движений: «Паст»
Нынешняя власть Армении - факелоносец антиармянской повестки дня: «Паст»
Палата депутатов Люксембурга потребовала от Баку немедленного освобождения незаконно заключенных лиц
Как собираются лишить эту власть возможности получить мандат в будущем? «Паст»
«В стране существует большая коррупция, во главе которой стоит Никол Пашинян»: «Паст»
«Армянские Орлы» приветствует решение Национального Трибунала: Хачик Асрян
Миф о либерализации визового режима ЕС представляет новую опасность для Армении. «Паст»
Армению в финале мирового конкурса представит красавица и умница Ирина Захарова.
Важные процессы вокруг Диаспоры: генерал-майор Аршак Карапетян раскрывает скобки
Какова единственная формула счастья армянского народа? Арман Варданян (видео)
Своеобразная «концепция» «борьбы» с преступностью: «Паст»1
Между Николом Пашиняном и Араратом Мирзояном «пробежала черная кошка»? «Паст»2
Армянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди ...3
Кто станет депутатом? «Паст»4
Почему вся система международного права оказалась в крайне уязвимом и нестабильном состоянии? «Паст»5