Այդքան սպասված հանդիպումը կայացավ, բայց...«Փաստ»
Аналитика«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորած պատվիրակությունը մասնակցեց Սանկտ Պետերբուրգում կայացած միջազգային տնտեսական համաժողովին։ Սակայն բոլորի ուշադրության կենտրոնում ոչ այնքան այս համաժողովն էր, որքան դրա շրջանակներում տեղի ունեցած Վլադիմիր Պուտին-Նիկոլ Փաշինյան հանդիպումը։
Այս հանդիպման շուրջ ինտրիգը, բնականաբար, հասկանալի է, եթե հաշվի առնենք այն հանգամանքը, որ հեղափոխության հաղթանակից նույնիսկ մեկ տարի հետո հայ-ռուսական հարաբերությունները չեն ադապտացվել նոր իրողություններին, եթե չասենք՝ դրանցում առկա է լուրջ ինստիտուցիոնալ ճգնաժամ։ Մյուս կողմից՝ հայ-ռուսական հարաբերություններում նկատվող ճգնաժամի մասին խոսակցություններն ավելի ակտիվ բնույթ ստացան օրերս, երբ, հակառակ նախատեսվածի, Նուր-Սուլթանում տեղի ունեցած ԵՏՄ հոբել յանական գագաթաժողովի շրջանակներում այդպես էլ տեղի չունեցավ Հայաստանի վարչապետի ու Ռուսաստանի նախագահի հանդիպումը։ Ի դեպ, տեղին է նշել, որ այդ հանդիպման հնարավորության մասին ոչ թե ԶԼՄ-ներն էին խոսել՝ հակառակ իշխանության պնդումների, այլ Ռուսաստանի Դաշնության խորհրդարանի Վերին պալատի խոսնակ Վալենտինա Մատվիենկոն, որին հետո երկրորդել էին Փաշինյանի թիմի ներկայացուցիչները։
Վարչապետի մամուլի քարտուղար Վլադիմիր Կարապետյանը մեկնաբանել է նախօրեին տեղի ունեցած Պուտին-Փաշինյան հանդիպումը՝ մասնավորապես նշելով. «Սա կանոնավոր հանդիպումների շարքում է։ Վերջերս նույնպես Նուր-Սուլթանում տեղի ունեցավ երկկողմ աշխատանքային հանդիպում Պուտինի հետ, և այսօր արդեն՝ պաշտոնական հանդիպում։ Անդրադարձան երկկողմ օրակարգի բոլոր հարցերին, մասնավորապես՝ տնտեսական համագործակցությանը։ Խոսք եղավ նաև ռազմատեխնիկական համագործակցության ծրագրերի վերաբերյալ, և կողմերն ընդգծեցին նախ դրա արդյունավետ շարունակությունը, նաև ամփոփեցին այն ձեռքբերումները, արդյունքները, որ վերջին հանդիպումների ժամանակ պայմանավորվածությունների արդյունքում իրականացվեցին»։
Նախ՝ Կարապետյանի պարզաբանման մեջ կա ակնհայտ տեղեկատվական մանիպուլ յացիա, որովհետև Նուր-Սուլթանից վերադառնալուց հետո Նիկոլ Փաշինյանն ասել էր, որ Ղազախստանի մայրաքաղաքում իր ու Պուտինի հանդիպում նախատեսված չի եղել, այլ խոսքով՝ հաստատել էր լրագրողների տեղեկությունները, որ ԵՏՄ գագաթաժողովի շրջանակներում Ռուսաստանի ու Հայաստանի առաջնորդների հանդիպում չի կայացել։ Հիմա վարչապետի խոսնակն, ըստ էության, հերքում կամ «սրբագրում» է իր ղեկավարի խոսքը։
Սակայն ավելի կարևոր է նախօրեին կայացած հանդիպման բովանդակությունը։ Համենայն դեպս, պաշտոնական լրատվությունը չի բացահայտում դրա բովանդակությունը, ավելին՝ որևէ տեղեկատվություն չկա, որ պաշտոնական հանդիպմանը հաջորդել է երկկողմ փաստաթղթերի ստորագրում։ Այնպիսի տպավորություն է, որ տեղի է ունեցել հերթական արարողակարգային հանդիպումը, որն ամենևին էլ չի խոսում այն փաստարկի օգտին, որ հայ-ռուսական հարաբերությունները վերադարձել են բնականոն հուն։
Նիկոլ Փաշինյանը սիրում է շարունակ կրկնել, որ իր պաշտոնավարման մեկ տարվա ընթացքում ամենից շատ հանդիպել է Ռուսաստանի նախագահի հետ, սակայն սա այն դեպքն է, որ քանակն ամենևին էլ չի խոսում որակի մասին։ Համենայն դեպս, աննախադեպ է, որ Հայաստանն արդեն մեկ տարի ունի նոր ղեկավար, սակայն նրա ռուսաստանյան այցերից որևէ մեկը պետական չի եղել, էլ չեմ ասում այն մասին, որ պարբերաբար հետաձգվել է Պուտինի այցը Հայաստան, ու դա տեղի է ունենալու միայն հոկտեմբերին, այն էլ՝ ԵՏՄ գագաթաժողովի առիթով։ Ավելին՝ ժամանակին Ռուսաստանը գործնականում չպաշտպանեց Հայաստանի դիրքորոշումը ՀԱՊԿ նոր գլխավոր քարտուղարի ընտրության հարցում։ Մյուս կողմից՝ ակնհայտ է, որ Պուտին-Փաշինյան հանդիպումները, որոնք իրոք պարբերական բնույթ են կրում, չեն նպաստում առկա կնճիռների հաղթահարմանը, ու նույնիսկ տպավորություն է ստեղծվում դրանց միօրինակության, բովանդակային բաղադրիչի բացակայության վերաբերյալ։ Կարծում եմ՝ Հայաստանի ռուսաստանյան քաղաքականությունն առնվազն լուրջ վերբեռնման անհրաժեշտություն ունի, ու դա կարծես ընդունում են անգամ իշխանության ներկայացուցիչները։
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում