«Գյուղացուն ապահովագրությունը հետաքրքիր չէ». դու իմ դարմանը մի տար, քո բերածը քեզ լինի. «Փաստ»
Интервью«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Էկոնոմիկայի նախարարությունը շրջանառության մեջ է դրել «Գյուղատնտեսության ոլորտում ապահովագրական համակարգի ներդրման փորձնական ծրագրի իրականացման համար պետական աջակցության ծրագիրը հաստատելու մասին» կառավարության որոշման նախագիծը, որի կյանքի կոչմամբ ակնկալվում է, որ 6 մարզում կարկուտի և հրդեհի, ինչպես նաև գարնանային ցրտահարության ռիսկերից կապահովագրվի ավելի քան 30 հազար հեկտար հողատարածք:
Բացի դա, նախադրյալներ կստեղծվեն ՀՀ-ում գյուղատնտեսության ապահովագրության ամբողջական ներդրման համար:
Նշվում է, որ գյուղատնտեսական արտադրությունը հիմնականում բաց երկնքի տակ իրականացվող գործունեություն է, որն անմիջականորեն կախված է բնակլիմայական, մարդածին և տնտեսական գործոններից:
Աշխարհում հայտնի թվով 350 բնական աղետներից Հայաստանի տարածքին առանձնահատուկ է 110-ը։
Ապահովագրության ներդրման անհրաժեշտությունը պայմանավորված է նրանով, որ Հայաստանում վերջին 6 տարվա ընթացքում բնական աղետների հետևանքով գյուղատնտեսությանը հասցվել է ավելի քան 110 մլրդ դրամ վնաս:
2014 թվականին KfW-ի (Գերմանական զարգացման բանկ-խմբ.) աջակցությամբ և ֆինանսավորմամբ «Բիզնես և ֆինանսական խորհրդատվություն» (BFC consulting) շվեյցարական կազմակերպությունն իրականացրել է ապահովագրական համակարգի ներդրման համապարփակ ուսումնասիրություն:
Որոշ ժամանակ անց՝ KfW-ի տնօրենի՝ Հայաստան կատարած այցի շրջանակներում գյուղատնտեսական ապահովագրության սխեմայի աջակցման ծրագրի համար մոտ 5,3 մլն եվրոյի չափով դրամաշնորհային համաձայնագիր է ստորագրվել՝ ՀՀ ֆինանսների նախարարության և KfW-ի միջև: Վերջինս անցկացրել է միջազգային մրցույթ, որի հաղթող է ճանաչվել միջազգային ընկերությունների կոնսորցիումը:
Գյուղատնտեսության ապահովագրության ներդրման համար ստեղծվել է հատուկ պատասխանատու կենտրոն՝ «Գյուղատնտեսությունը ապահովագրողների ազգային գործակալություն» ՀԿ-ն, որն իրականացնելու է գյուղատնտեսության ապահովագրության հատվածի ընթացիկ ղեկավարումը և զարգացումը:
Ներկայումս Հայաստանում գյուղատնտեսությունն ամենախնդրահարույց ոլորտներից մեկն է:
Այդ մասին են վկայում «Փաստի» պարբերական հրապարակումները, և թվում է՝ ապահովագրությունը կարող է որոշակիորեն թեթևացնել գյուղացիների հոգսը:
«Ֆերմերային շարժում» ՀԿ-ի նախագահ Սարգիս Սեդրակյանը «Փաստի» հետ զրույցում ասում է՝ գյուղատնտեսության ոլորտում ապահովագրությունը կարևոր և լավ նախաձեռնություն է:
«Բայց գյուղացին մոտիկ չի գնա դրան: Կազմակերպությունները կգնան, գյուղացիներին կներկայացնեն իրենց ծրագիրը, բայց զուր:
Վերջին մի քանի տարիներին գյուղացիներն այնքան են խաբվել, որ համարում են՝ իրենց այն վերջին կոպեկը, որ պետք է մուծեն ապահովագրության համար, ավելի լավ է մնա իրենց, քան թե աղետ լինի, նստեն ու սպասեն, որ իրենց 20-50 հազար դրամ փոխհատուցում տան:
Ժողովրդական մի ասացվածք կա. քամին ասում է՝ մարագ, դուռդ բաց, դարման բերեմ լցնեմ: Մարագն ասում է՝ դու իմ դարմանը մի տար, քո բերածը քեզ լինի: Քանի դեռ երկիրը կայուն չէ, գյուղական աղքատությունը և արտագաղթը չի նվազել, ապահովագրության համակարգը չի աշխատի:
Հարկավոր է գյուղերում ստեղծել գյուղացիների համար ապրելու և աշխատելու նորմալ պայմաններ, որպեսզի նրանք չարտագաղթեն գյուղից:
Մի քանի կարկատաններ անում են, բայց դա փրկություն չէ: Ոչխարաբուծության ծրագիր են ստեղծում օլիգարխների համար, որպեսզի փող պտտեցնեն, նրանք գնան, ոչխար բերեն, վաճառեն:
Դա գյուղատնտեսության զարգացում չէ: 3-5 միլիոն վարկ են տալիս գյուղացուն: Այսօր գյուղացիների հիմնական մասն աղքատ է, նրանք ասում են՝ մեզ երեք միլիոն պետք չէ, վարկերի, հարկերի, տոկոսների մեջ խրված ենք:
Օրինակ՝ մարդուն կես միլիոն է հարկավոր, երեք միլիոնը վերցնի, ի՞նչ անի:
Բայց կես միլիոն չեն տալիս: Մեկ էլ այլ խնդիր է գյուղնախարարության միավորումը: Նախկինում այս սեզոնին գյուղնախարարությունը բավականին ակտիվ աշխատում էր գյուղացիներին օգնելու համար:
Վերջերս էկոնոմիկայի նախարարի՝ գյուղատնտեսության գծով տեղակալը՝ արձակուրդի, իսկ անասնապահության գծով տեղակալը՝ գործուղման մեջ էին: Թե ո՞ւմ էին ոլորտը թողել ու գնացել, չես հասկանում»,-ասում է Սեդրակյանը:
Նա նշում է՝ գյուղատնտեսական ապահովագրությունը ներառում է երեք կողմերին՝ ապահովագրական ընկերությանը, Հայաստանի կառավարությանը և գյուղացիությանը:
«Ապահովագրական ընկերությունը մտավախություններ ունի Հայաստանի հարցում, որովհետև այն ռիսկային երկիր է, մտածում է՝ կարո՞ղ է ներդրած գումարները հետ բերել, թե՞ ոչ: Կառավարությունը մտածում է՝ ինչպե՞ս անի, որ քիչ փող ներդնի այս գործում:
Իսկ գյուղացիները ռիսկի չեն դիմում, չեն վստահում ապահովագրությանը: Նրանց սերմեր, պարարտանյութ, տեխնիկա գնելու համար փող է պետք, չգիտեն, թե ինչպես այդ հարցերը լուծեն:
Այսօր Հայաստանում գյուղատնտեսությամբ զբաղվում է երկու խավ՝ օլիգարխիան և գյուղացիությունը, որն այնքան աղքատ է, որ գնում է, դրսում աշխատում, բերում, այստեղի պարտքերը փակում: Նրանց ապահովագրությունը հետաքրքիր չէ»,-եզրափակում է մեր զրուցակիցը:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում