Ереван, 25.Ноябрь.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Приказ не сопротивляться поступил из Армении в Арцах: Карапетян «Подарок» власти Аршаку Карапетяну Отношения Армении с Россией должны быть на самом важном месте, а у Запада нет того продукта безопасности, который он может предоставить Армении: Аршак Карапетян Процветание нашей страны зависит от каждого из нас: Аршак Карапетян О чем говорит нахождение банков в числе лидеров в списке налогоплательщиков? «Паст» Кто на самом деле является владельцем «Спайки»? «Паст» Важно, что отношения между Ираном и Арменией дружественные и конструктивные: Канани Акция протеста у офиса ООН: требуют возвращения пленных ВИДЕО: Ситуация в Армении и вокруг Армении остается стабильно тяжелой: Карапетян У берегов Сицилии затонул парусник с туристами: один человек погиб, пропали без вести 6 человек


«Եթե գի­տու­թյու­նը մեր պե­տու­թյան հա­մար կա­րև­որ լի­ներ, վե­րա­բեր­մունքն այլ կլի­ներ». «Փաստ»

Интервью

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

2020 թվականի ՀՀ պետական բյուջեով գիտության ֆինանսավորումը նախատեսվում է ավելացնել 0 դրամով: Գիտության փառատոն անցկացնող, բարձր տեխնոլոգիաների զարգացման անհրաժեշտության մասին խոսող կառավարությունը հենց այսպիսի վերաբերմունք ունի գիտության նկատմամբ: Կենսաբանական գիտությունների թեկնածու, ՀՀ ԳԱԱ Մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտի գիտաշխատող Հովակիմ Զաքարյանը «Փաստի» հետ զրույցում ասում է՝ վերը նշվածի համատեքստում գիտության ֆինանսավորումը չավելացնելը խոսում է այն մասին, որ մարդիկ իրականում չեն կարողանում գնահատել առաջնահերթությունները և երկրորդական բաների հետևից են գնում՝ փոխանակ բուն խնդիրներին անդրադառնան: 

«Եթե ոլորտի ֆինանսավորումը չի ավելացվում, ապա դրանից ավելի վառ, ակնհայտ վերաբերմունք դժվար է գտնել: Այս քայլով ցույց են տալիս իրենց վերաբերմունքը գիտության նկատմամբ: Եթե պետությունը կարևորում է մի ոլորտ, հետևաբար այդ ոլորտի զարգացման համար ֆինանսական հոսք է ապահովում, ներդրումներ անում, պետբյուջեից ավելի գումար հատկացնում, քան նախկինում: 

Ի դեպ, այստեղ շատ կարևոր հարց էլ կա, որ, ըստ էության, արդեն երրորդ տարին անընդմեջ խախտվում է «Գիտության մասին» օրենքը, որում հստակ կետ կա՝ բյուջեի եկամտային մասի աճին համամասնորեն պետք է ավելացնել գիտությանը հատկացվող ֆինանսավորումը: Եթե, օրինակ՝ պայմանականորեն պետբյուջեի եկամտային մասն աճել է 10 տոկոսով, ապա 10 տոկոսով էլ պետք է ավելացնել գիտության ֆինանսավորումը: 

Սա օրենքով ամրագրված է, իսկ օրենքը գործում է, բայց երեք տարի շարունակ բոլորն աչք են փակում դրա վրա: 

Երեք տարի է՝ ֆինանսավորման աճ, ավելացում չկա»,-ասում է Հովակիմյանը: Նա ընդգծում է՝ ներկայումս գիտությանը հատկացվող ֆինանսավորումը ևս բավարար չէ ոլորտի զարգացումն ապահովելու համար: 

«Առկա ֆինանսավորումը ՀՆԱ-ի 0,23 տոկոսն է կազմում: Տարիներ շարունակ ասում ենք այն մասին, որ կան հետազոտությունների արդյունքում ընդունված միջազգային ստանդարտներ, որ ՀՆԱ-ի առնվազն մեկ տոկոսը պետք է հատկացնել գիտությանը, այսինքն՝ մեր այժմյան 0,23-ից առնվազն չորս անգամ ավելի, որպեսզի գիտությունը նորմալ գործի և ունենանք այնպիսի արդյունքներ, որոնք կարող են նաև տնտեսության համար օգուտ լինել, ներդրում ունենալ: 

Եթե այդ ոլորտը միջինից չորս անգամ ավելի քիչ է ֆինանսավորվում, քան պետք էր ֆինանսավորել, ուրեմն այդ ոլորտից ոչ մի բան սպասել պետք չի»,-նշում է մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտի գիտաշխատողը: 

Ամիսներ առաջ, երբ ստեղծվեց ԿԳՄՍ սուպերնախարարությունը, կարծիք էր հնչում, որ դա սխալ որոշում էր. ոլորտներից առնվազն մեկը լուսանցքից դուրս է մնալու:

 Զաքարյանը նշում է՝ ճիշտ բնութագրում է, որ նախարարությունների միավորման արդյունքում ինչ-որ բաներ ուշադրության չէին արժանանալու: 

«Իսկ իրականությունն այն է, որ տարիներ շարունակ լուսանցքից դուրս մնացած չորս ոլորտները՝ կրթությունը, մշակույթը, գիտությունը, սպորտը, միավորեցին իրար, որ դրանք շարունակեն միասին լուսանցքից դուրս մնալ: 

Օրինակ՝ կրթության և գիտության ոլորտը մշտապես քաղաքական առևտրի ոլորտ է եղել, ինչ-որ դաշինքների սահմաններում կուսակցություններին այդ պաշտոնն են տվել՝ առանց նայելու այդ անձն ունի՞ հմտություններ, կարողություններ: 

Հիմա էլ է նույնը. ինչ-որ մարդու պետք է պաշտոն տային, տվել են: 

Այստեղ էական չի՝ կրթություն է, գիտություն, թե մշակույթ: Սրանք այն ոլորտներն են, որոնք մեր հասարակության, մեր պետության համար կարևոր չեն: Եթե կարևոր լինեին, հավանաբար վերաբերմունքն էլ այլ կլիներ: 

Տարիների ընթացքում իրենց քայլերը ցույց են տալիս, որ այս ոլորտներն ամենաանհետաքրքիր, ամենաանպետք, ամենաանտեսված ոլորտներն են եղել, ընդ որում, հարցը մի դիտարկեք ներկայիս վարչապետի և կառավարության ու նախորդի միջև, այլ նայեք ընդհանուր դինամիկայի մեջ: 

Դրա համար էլ նորերը եկան, ասացին՝ եկեք այդ անպիտան ոլորտներն իրար միացնենք, թող մեկ նախարար լինի, միևնույն է՝ դա բան չի տալիս: 

Քանի դեռ կրթության, գիտության նկատմամբ մոտեցումն այդպիսին է լինելու, մատների արանքով ենք նայելու այս ոլորտներին, շարունակելու ենք այս ձևով ապրել: Հինգ, տասը, տասնհինգ տարի հետո էլ նույն մակարդակի վրա ենք մնալու: 

Սա է կարևոր: Ասում են՝ 21-րդ դարը մեր դարն է, մտքի դարն է: Այո, մտքի դարն է, բայց մեր դարը չի, որովհետև ուղղակի միտք չունենք: 

Քայլերը, մարդկանց գործողությունները դա են ցույց տալիս, մնացած ամեն ինչը դատարկախոսություն է»,-ասում է մեր զրուցակիցը:

 

Նա հիշեցնում է՝ դեռևս մեկուկես տարի առաջ ԿԳՄՍ նախարար Արայիկ Հարությունյանն ասաց, որ գիտության ֆինանսավորումը չեն ավելացրել, քանի որ ֆինանսների արդյունավետ ծախսման խնդիր կա: 

«Մարդիկ այս ընթացքում արդյունավետ ծախսման հարցը չե՞ն լուծել, որ հիմա ավելացնեն: Ստացվում է, որ չեն լուծել, եթե հավատանք իրենց իսկ խոսքին: 

Մարդիկ ցույց են տալիս, որ կա՛մ այս ոլորտն իրենց ընդհանրապես չի հետաքրքրում, կա՛մ էլ իրոք կա խնդիր, բայց իրենք ունակ չեն լուծելու: 

Պարզ օրինակ. երիտասարդ գիտնականների աջակցման ծրագիրն այս տարի փակվեց, ծրագիր, որը երիտասարդներին ինչ-որ աջակցություն էր տրամադրում: Փակվեց զուտ անձնական ամբիցիաների պատճառով: Եվ դրա այլընտրանքը մինչև հիմա չի առաջարկվել ու չի էլ առաջարկվելու, որովհետև դա որևէ մեկին չի հետաքրքրում: 

Դուք կարծում եք, թե երիտասարդական հիմնադրա՞մն էր խնդիրը, այսինքն՝ հնարավո՞ր չէր դրան այլընտրանք գտնել, այլ կառույցի միջոցով գումարը փոխանցել: 

Մեկ օրվա հարց էր: Նախարարն ընդամենը հանձնարարություն պետք է տար գիտության կոմիտեին, որպեսզի նրանց խողովակով նույն ծրագրերը շարունակեին իրականացնել: 

Այդ հանձնարարությունը եթե չեղավ, մնացածը դատարկ բաներ են: 

Դա ընդամենը վկայում է այն մասին, որ իրենց պետք չէր, որ այդ ծրագիրը գործեր, որովհետև այն իրենց կարճ խելքով ասոցացվում էր նախկին նախագահի՝ Սերժ Սարգսյանի հետ: 

Ինչպե՞ս կարող է գործել մի ծրագիր, որը Սերժ Սարգսյանի հետ է ասոցացվում: Այս պրիմիտիվ տրամաբանությամբ են գործում»,-եզրափակում է Հովակիմ Զաքարյանը:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

 

 

Рекордный долгожитель Олимпийских игр: Хэйг ПристПокорение арктической сцены Степанакертским русским драматическим театром «Единственный Западный Азербайджан находится на территории Ирана»: посол ФранцииПоказом фильма «Месье Азнавур» открылся 27-й Пражский кинофестиваль французских фильмовИзделия армянских мастеров представлены на Рождественской ярмарке Шпиттельберга в ВенеГенрих Мхитарян начал писать автобиографиюФонд «Музыка во имя будущего» предлагает талантливым молодым музыкантам стать участниками программы «Образовательная поездка в Дубай»Министр окружающей среды Канады Стивен Гилбо призвал к освобождению армянских заключенных, незаконно удерживаемых в АзербайджанеКто станет депутатом? «Паст»Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст»Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст»В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст»Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст»Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации Как не разориться в Черную пятницу: 5 полезных советовОжидать эскалации нужно всегда: Алексей АнпилоговАрмения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепитаМИД Армении прокомментировал заявление посла США в Баку об управлении трансграничными водными ресурсамиБельгийские политики и парламентарии направили заявление правительствам Азербайджана и БельгииМы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан ФиданАрмянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди военнослужащихРоссия впервые нанесла удар по военному объекту Украины новейшей баллистической ракетой «Орешник» с гиперзвуковой боевой частьюДети Фонда «Музыка во имя будущего» посетили IDBankЮнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигацииВ Армении сократят помощь для арцахских беженцевАрмянский предприниматель строит новую канатную дорогу на горной вершине КрымаОванес Чрагян из города Армавир стал победителем Первенства мира по универсальному боюПримечательное предложение: физические лица могут получить грант в размере 1 миллиона, а общественные организации – в размере 3 миллионов российских рублей: «Паст» Авантюризм кадровых движений: «Паст» Нынешняя власть Армении - факелоносец антиармянской повестки дня: «Паст» Палата депутатов Люксембурга потребовала от Баку немедленного освобождения незаконно заключенных лицКак собираются лишить эту власть возможности получить мандат в будущем? «Паст»«В стране существует большая коррупция, во главе которой стоит Никол Пашинян»: «Паст» Концерт к 155-летию со дня рождения Комитаса прошел в Краснодарской филармонии им. ПономаренкоНС Армении ратифицировал соглашение о свободной торговле между ЕАЭС и ИраномАрпине Саркисян будет назначена главой МВД РАЕС направит в Грузию "политическую миссию"Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городахЧЕ: Результаты армянских шахматистовПрограмма «Здоровая Евразия» вызвала большой интерес на MedMeet 2024Азербайджанцы стали настоящей головной болью в России։ «Паст» Принесет ли Армении какую-либо пользу членство в Римском статуте? «Паст» Эксклюзивная платформа для сферы туризма: «Паст» Скажешь, чтобы и он написал заявление: «Вотсапские увольнения» будут продолжительными: «Паст» Находясь ниже плинтуса говорят о «плинтусном» рейтинге: «Паст» Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городах Компания UPay присоединилась к инфраструктуре Open QR компании IdramБесплатная карта Mastercard и 10% idcoin за безналичные покупки. IDBankВ Ереване подведены итоги 19-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектронике Университет «Евразия» объявил набор студентов