Ереван, 25.Ноябрь.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Приказ не сопротивляться поступил из Армении в Арцах: Карапетян «Подарок» власти Аршаку Карапетяну Отношения Армении с Россией должны быть на самом важном месте, а у Запада нет того продукта безопасности, который он может предоставить Армении: Аршак Карапетян Процветание нашей страны зависит от каждого из нас: Аршак Карапетян О чем говорит нахождение банков в числе лидеров в списке налогоплательщиков? «Паст» Кто на самом деле является владельцем «Спайки»? «Паст» Важно, что отношения между Ираном и Арменией дружественные и конструктивные: Канани Акция протеста у офиса ООН: требуют возвращения пленных ВИДЕО: Ситуация в Армении и вокруг Армении остается стабильно тяжелой: Карапетян У берегов Сицилии затонул парусник с туристами: один человек погиб, пропали без вести 6 человек


«Ցածր մա­կար­դա­կի վրա գտնվող էկո­նո­մի­կան, միկրո­բիզ­նես­նե­րի նման հսկա քա­նա­կը տնտե­սա­կան աճի ցու­ցա­նիշ չեն». «Փաստ»

Интервью

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Անցնող տարվա տնտեսական իրավիճակի բնութագիրը գործատուների հանրապետական միության նախագահ Գագիկ Մակարյանը ոչ թե զուտ թվային ցուցանիշների, այլ ավելի շատ ոլորտների փոխկապակցվածության, մենեջմենթի խնդրի և առաջարկվող փոփոխությունների համատեքստում է դիտարկում։ 

«Փաստի» հետ զրույցում նա ներկայացրել է 2019թ. դրական միտումները, խոսել նաև դեռևս լուծում չստացած հարցերի մասին։ 

Դրական հանգամանքների շարքում, ըստ մեր զրուցակցի, մի քանի ռազմավարություններն են, որոնք խոստումնալից են. 

«Կառանձնացնեմ նաև ճանապարհաշինության գործընթացը, կոռուպցիայի նվազման ցուցանիշներ ևս ունենք։ Բիզնես սկսելու առումով աղմկոտ երևույթներ ևս չկան, ինչպիսին, օրինակ «փայ մտնելն» է»։ 

Դրականի կողքին նա դեռևս լուծում չստացած հանգամանքներ ևս առանձնացրել է։ Գ. Մակարյանն առաջին հերթին ընդգծում է համայնքների մասին.

 «Համայնքները դեռ շատ հեռու են զարգացման ծրագրերից, դրանց մշակմանն ուղղված քայլերից։ Խնդիրներն ինքնուրույն լուծելու տեսանկյունից համախմբվածությունը բացակայում է։ Դոտացիաների վրա նստելու ցանկությունը դեռևս ակտուալ է։ 

Մյուս խնդիրը, որը շարունակեց խնդրահարույց մնալ, Վերին Լարսից բխող հարցերն են։ 

Խոսվեց այլընտրանքային ճանապարհների, լաստանավեր ձեռք բերելու մասին, բայց խնդիրը, միևնույն է, դեռ կա։ 

Ուզում եմ առանձնացնել նաև դատական համակարգը, որտեղ անընդհատ ձգձգված գործընթացներ, ամիսներով դատեր են ընթանում. եթե տնտեսվարողը որոշի այդ ճանապարհով գնալ, տարիներով պետք է մնա դատական գործընթացի մեջ, ինչը հոգնեցնող է։ 

Միգուցե օրենսդրությունը պետք է փոխել, ինչ-որ լուծում գտնել, հստակ ժամանակահատվածներ նշանակել»։ Խոսելով ներդրումներից՝ Գագիկ Մակարյանը նախ նշեց, որ կրթությունն էականորեն արգելափակում է տնտեսության զարգացումը, ինչն իր հերթին խոչընդոտ է նաև ներդրումների համար. 

«Եթե մենք խոսում ենք լուրջ տնտեսական հեղափոխության, բարձր տեխնոլոգիաների արդյունաբերության մասին, անպայման ուշադրություն պետք է դարձնենք կրթությանը։ Ընդ որում, գաղտնիքը միայն փողն ավելացնելը չէ։ 

Գաղտնիքը կրթական ճիշտ ռեֆորմների կազմակերպման, տնտեսության ճյուղերի զարգացումը ճիշտ գնահատելն ու հասկանալն է։

 Հիմա մենք որակյալ կադրերի և անհրաժեշտ մասնագետների պակաս ունենք։ Առհասարակ պետք է հասկանալ, որ գործարարների համար միայն հեղափոխությունների արդյունքները, որոշակի ռազմավարությունները բավարար չեն։ 

Գործարարը միշտ բիզնեսի պրիզմայով է դիտարկելու իրավիճակը՝ հասկանալու՝ վտանգներ կա՞ն, թե՞ ոչ։ Իսկ բիզնեսը պաշտպանվելու խնդիր ունի։ 

Նման օրենսդրական միջավայրի, քաղաքական տրամադրության, պետության կողմից ներդրողի նկատմամբ հարգանքի բացակայության, ենթակառուցվածքների, կադրերի պակասի դեպքում ներդրողները չեն ցանկանա աշխատել։

 Հեղափոխությունից հետո ընկած ժամանակահատվածը որոշակի սպասողական իրավիճակ է առաջացնում, որովհետև ներդրողը չգիտի, թե վաղը որ օրենքը կփոխեն, ստուգումների համակարգը կլավացնեն, թե ոչ։ 

Այս ամենից զատ կա նաև Ամուլսարի պատմությունը, իսկ որոշ խոշոր բիզնեսների նկատմամբ ստուգումները սկսում են անհանգստացնել, որովհետև դրսի ներդրողը չգիտի, թե այդ քայլերի հիմքերը որքանով են օբյեկտիվ կամ սուբյեկտիվ։ 

Քանի դեռ փոփոխությունների գործընթաց կա, նրանք չեն շտապի։ 

Զուգահեռ, այդուհանդերձ, պետք է հասկանալ, թե որ ոլորտներում պետք է խոշոր մասշտաբի ներդրումներ արվեն։ Այս առումով, երբ կառավարությունը չի ստեղծում այն ներդրումային փաթեթները, որոնք իրեն են անհրաժեշտ, հնարավորություն է կորցնում։ 

Ներդրողները հաճախ ոչ թե գաղափարը, այլ փողը ձեռքներին են գալիս։ 

Բայց մեզ մոտ դեռ դեռ չկա այն ավանդույթը, երբ պետությունն ինքը պատվիրող կլինի։ Պատճառն այն է, որ սկսնակ ղեկավարները թե՛ ժամանակի, թե՛ նաև վատ մենեջմենթի պատճառով չկարողացան ձևակերպել, ձևավորել այն գաղափարը, թե պետությունն ինչի՞ կարիք ունի։ 

Բացի այդ, մենք չունենք գերակայություններ»։ Գագիկ Մակարյանը տնտեսության զարգացման լուրջ խոչընդոտ է համարում նաև մարդկային կապիտալի խնդիրը։ «Տարիների ընթացքում բազմապիսի իրավիճակները, էկոլոգիական հարցերը լուրջ խնդիրներ առաջացրեցին։ 

Ստացանք մի պատկեր, երբ մեզ մոտ հետզհետե շատացան ծանր հիվանդությունները։ Առողջապահության ոլորտում այդ առումով ավելի շատ կանխարգելիչ հատվածը պետք է ուժեղացվի, ինչը ենթադրում է հասանելի բժշկություն, տարեկան համատարած ստուգումներ։ 

Նշված խնդիրը բեռ է, ու քանի որ միգուցե հասկանում, բայց չեն կարողանում լուծել այդ բեռը, մտածում են առողջապահական ապահովագրության 6 տոկոս հարկ մտցնելու մասին, ինչին ես դեմ եմ։ 

Հիմա տնտեսական վիճակը նոր է սկսում առողջանալ, ու այդ բեռը կարող է բավականաչափ փոխել այդ բալանսը։ 

Մի կողմից ուրախանում ենք, որ եկամտահարկը մոտ 23 տոկոս պետք է դառնա, որ մինչև 24 մլն դրամ շրջանառություն ունեցող միկրոբիզնեսը չի հարկվում, որ նվազագույն աշխատավարձը բարձրացավ, բայց, մյուս կողմից, սրանով միանգամից բեռը փոխում ենք:

Բացի այդ, հասկանալի չէ, թե այդ գումարը ինչպե՞ս պետք է ծախսվի։ Մեխանիզմը հղկված չէ, վերլուծության կարիք կա»,-ընդգծեց Գ. Մակարյանը՝ պետական ապարատում առկա խնդիրները ևս դասելով չլուծված ու խոչընդոտ հանդիսացող երևույթների շարքին։ 

«Այսօր պետական կառուցվածքում հստակ չէ աշխատանքի ծավալների բաշխվածությունը, հստակ չեն գործառույթները։ 

Պետական ապարատում առկա է գերլարվածություն, ինչը պայմանավորված չէ միայն աշխատանքի ծավալով։ Պատճառները, միգուցե, պետք է հասկանալ հոգեբանների, սոցիոլոգների մակարդակով։ 

Ու սա այն դեպքում, երբ ռեֆորմների ծավալներն այդքան չեն մեծացել, հարցերն էլ շատ չեն, որովհետև նամակների սկզբնական պիկն այլևս չկա, թեպետ կան նամակներ, որոնք անգամ կորչում են։ Երևի ում դուր չի եկել, շպրտել է։ 

Մենեջմենթի խնդիրները պետք է կարգավորվեն, որոշ ոլորտներում կադրերի համալրման խնդիր կա։ 

Եթե մարդիկ գերլարված ու նյարդային աշխատում են, իրենց աշխատանքի որակն էլ է ընկնում։ 

Իսկ շատ պաշտոնյաների մոտ ռեֆորմների վերաբերյալ հարցադրումները որպես լրացուցիչ գլխացավանք են դիտարկվում, ինչը հանգեցնում է նրան, որ լավ առաջարկներն ու խորհուրդները, որոնց մասին նաև մամուլով ենք հայտնում, համապատասխան արձագանք չի ստանում»։ 

Մեր զրուցակիցը, որպես տնտեսության շարժիչ ուժ, կարևոր բաղադրիչ է համարում նաև բանկերի հասանելիությունը, որը, ըստ նրա, ավելի պետք է մեծանա. 

«Սուբսիդավորումներով, երաշխիքային հիմնադրամներով կամ ռիսկերի կառավարման մոդելով տոկոսադրույքները պետք է իջեցվեն, որ էկոնոմիկան փող վերցնի։ 

Տեսեք, հիմա փողը որտեղի՞ց է գալիս. արտադրանք-վաճառք, միջազգային աջակցման ծրագրեր, արտահանման ուղիներ, օտարերկրյա ներդրողներ։ 

Բայց մենք այս բոլոր հարցերում խեղճանում ենք, առաջատար չենք։ Իսկ ակտիվ ձեռնարկությունների թիվը տիպիկ տնտեսական ցածր մոդելի արդյունք է, որոնք մեկ փակվում են, մեկ՝ բացվում։ 

Միջինը 80 հազար է այդ թիվը, որի 75 տոկոսը միկրոձեռնարկություններ են, որոնք հիմնականում զբաղվում են առևտրով։ 

Այսպիսի ցածր մակարդակի վրա գտնվող էկոնոմիկան, ցածր արտադրողականությունն ու միկրոբիզնեսների նման հսկա քանակը տնտեսական աճի, մրցունակության ցուցանիշ չեն։ 

Դրանք իրականում վատ ցուցանիշներ են։ Իհարկե, տուրիզմը բերեց փոքր բիզնեսի զարգացմանը, բայց էկոնոմիկան պետք է կառուցել ավելի ամուր սյուների վրա, և այդ առումով միջին ու խոշոր բիզնեսի դերակատարությունն է շատ կարևոր։

 Այդուհանդերձ, այսօր նաև կառավարության ներսում երբեմն արտահայտված տրամադրություն կա դեպի խոշոր բիզնեսը, բայց պետք է հասկանալ, որ խոշոր բիզնեսն է իր ուսերին կրում տնտեսության սյուները։ 

Ավելին, այդ սյուներն իրենք են, և խոշոր բիզնեսին պետք է զգուշորեն վերաբերվել։ Ամփոփելով՝ Գագիկ Մակարյանը շեշտեց, որ ցածր տոկոսներով առաջ գնալը մեզ ձեռնտու չէ, ավելի մեծ քայլերով պետք է առաջ գնալ. «Ես 2020թ. բյուջեն համարել եմ մուտքերի բյուջե։

 2020 թվականը Հայաստանի համար կարող է նմանվել մի վիճակի, երբ մարզիկը գնում է տրամպլինից ցատկելու, բայց մինչ այդ շունչ է քաշում, ներշնչում է իրեն։ 

2020թ.-ն այդ ներշնչանքի ու թռիչքին պատրաստվելու ժամանակաշրջանը պետք է լինի՝ ամեն ինչ ճիշտ ձևով շարունակելու դեպքում։ 

Ճիշտ ձևով շարունակել ասելով՝ նկատի ունեմ այն, որ որոշ նախարարություններում, պետական մարմիններում պետք է փոխվի մենեջմենթը, կադրերի որոշակի համալրում պետք է լինի, երկխոսությունը պետք է լավացվի, ամբիցիաները, չլսելը, սեփական գերատեսչության շահերը գերադասելը պետք է բացառվի»։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

 

Изделия армянских мастеров представлены на Рождественской ярмарке Шпиттельберга в ВенеГенрих Мхитарян начал писать автобиографиюФонд «Музыка во имя будущего» предлагает талантливым молодым музыкантам стать участниками программы «Образовательная поездка в Дубай»Министр окружающей среды Канады Стивен Гилбо призвал к освобождению армянских заключенных, незаконно удерживаемых в АзербайджанеКто станет депутатом? «Паст»Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст»Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст»В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст»Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст»Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации Как не разориться в Черную пятницу: 5 полезных советовОжидать эскалации нужно всегда: Алексей АнпилоговАрмения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепитаМИД Армении прокомментировал заявление посла США в Баку об управлении трансграничными водными ресурсамиБельгийские политики и парламентарии направили заявление правительствам Азербайджана и БельгииМы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан ФиданАрмянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди военнослужащихРоссия впервые нанесла удар по военному объекту Украины новейшей баллистической ракетой «Орешник» с гиперзвуковой боевой частьюДети Фонда «Музыка во имя будущего» посетили IDBankЮнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигацииВ Армении сократят помощь для арцахских беженцевАрмянский предприниматель строит новую канатную дорогу на горной вершине КрымаОванес Чрагян из города Армавир стал победителем Первенства мира по универсальному боюПримечательное предложение: физические лица могут получить грант в размере 1 миллиона, а общественные организации – в размере 3 миллионов российских рублей: «Паст» Авантюризм кадровых движений: «Паст» Нынешняя власть Армении - факелоносец антиармянской повестки дня: «Паст» Палата депутатов Люксембурга потребовала от Баку немедленного освобождения незаконно заключенных лицКак собираются лишить эту власть возможности получить мандат в будущем? «Паст»«В стране существует большая коррупция, во главе которой стоит Никол Пашинян»: «Паст» Концерт к 155-летию со дня рождения Комитаса прошел в Краснодарской филармонии им. ПономаренкоНС Армении ратифицировал соглашение о свободной торговле между ЕАЭС и ИраномАрпине Саркисян будет назначена главой МВД РАЕС направит в Грузию "политическую миссию"Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городахЧЕ: Результаты армянских шахматистовПрограмма «Здоровая Евразия» вызвала большой интерес на MedMeet 2024Азербайджанцы стали настоящей головной болью в России։ «Паст» Принесет ли Армении какую-либо пользу членство в Римском статуте? «Паст» Эксклюзивная платформа для сферы туризма: «Паст» Скажешь, чтобы и он написал заявление: «Вотсапские увольнения» будут продолжительными: «Паст» Находясь ниже плинтуса говорят о «плинтусном» рейтинге: «Паст» Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городах Компания UPay присоединилась к инфраструктуре Open QR компании IdramБесплатная карта Mastercard и 10% idcoin за безналичные покупки. IDBankВ Ереване подведены итоги 19-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектронике Университет «Евразия» объявил набор студентов Навстречу мечте: эксклюзивное предложение фонда «Музыка во имя будущего» для музыкантов и преподавателейГенеральный директор компании Ucom Ральф Йрикян принял участие в ежегодном технологическом саммите Silicon Mountains Экономим вместе. IDBank и IdramАНО «Евразия» организовала поэтический вечер «Чаренц и Горький. Литературные судьбы»