Աբրահամ Հարությունյան. Ժանտախտ (Շաբաթօրյա ընթերցումներ «Փաստ» օրաթերթից)
Культура«ՓԱՍՏ» ՕՐԱԹԵՐԹԸ ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒՄ Է «ՇԱԲԱԹՕՐՅԱ ԸՆԹԵՐՑՈՒՄՆԵՐ» ՇԱՐՔԸ՝ ՆԵՐԿԱՅԱՑՆԵԼՈՎ ՀԱՅ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՆՄՈՒՇՆԵՐԻՑ, ԱՅԴ ԹՎՈՒՄ՝ ՄԵՕՐՅԱ ԳՐՈՂՆԵՐԻ: ԱՅՍ ԳՈՐԾՈՒՄ ՄԵԶ ՄԵԾԱՊԵՍ ԱՋԱԿՑՈՒՄ Է ՀԱՄԱՀԱՅԿԱԿԱՆ ԳՐՈՂՆԵՐԻ ՄԻՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀ, ԳՐԱԿԱՆԱԳԵՏ ԱԲԳԱՐ ԱՓԻՆՅԱՆԸ, ԻՆՉԻ ՀԱՄԱՐ ՇՆՈՐՀԱԿԱԼ ԵՆՔ:
ԱԲՐԱՀԱՄ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ
ԺԱՆՏԱԽՏ
Հին քաղաքի հրապարակում բոթը տարածվեց աչք թարթելու պես` երկրում անծանոթ ցավից մարդիկ են մահանում: Ժանտախտն անցնում է երկրից երկիր, ամայացնում գյուղ ու քաղաք, և ոչ մի դեղ չկա այդ ցավի դեմ: Արքայական հրովարտակով փակվեցին բոլոր ճամփաները, խնջույքներն արգելվեցին, փողոցներից վերացան ձայն ու շարժում: Բայց նոր լուրերն ավելի անհանգստացնող էին` ժանտախտը տարածվել է հարևան երկրներում, և ասում են` դրանից փրկություն չկա:
Եվ շփոթահար ամբոխը շարժվեց դեպի քաղաքի միակ գուշակի տուն, որ հայտնի էր իր իմաստուն խոսքով ու գրվածքներով: - Մեզ ճիշտն ասա, Իմաստո՛ւն, եթե փրկություն չկա, ասա, իմանանք: Եթե մենք ենք մեղավոր, թող պատժվենք:
-Դուք մեղք չունեք, - ասաց գուշակը,- սա Աստծո պատիժն է` թագ ունեցողների պատճառով: Նայեք ձեր շուրջը, նայեք ձեզ, խեղճ ու կրակ մարդիկ եք դուք, որ անում եք այն, ինչ ձեզ հրամայված է: Այս աշխարհը երկու հիմք ունի` հոտ և հովիվ: Հոտը դուք եք, և դուք հնազանդ անում եք այն, ինչ ասվում է: Դուք Աստծո գառներն եք, դուք արդար եք, դուք տեսնելու եք երկնքի արքայությունը, անգամ եթե մեղքեր ունեք: Ձեր բոլոր մեղքերը ներվելու են, քանի որ դուք հնազանդ եք Տիրոջը: Բայց ձեր հովիվները չար են, նրանք ձեզ ճիշտ ճամփա երբեք ցույց չեն տվել: Նայեք աշխարհի թագավորներին` բոլորն էլ չար են: Ապրում են լիության ու ճոխության մեջ, երկրի ունեցվածքն են վատնում իրենց հաճույքների համար, մարդ չեն ճանաչում, մարդու չեն հարգում, սեր չունեն իրենց սրտի մեջ, բայց սեր են քարոզում: Ամեն երկրում կռիվ ու պատերազմ է, որ թագավորներն են սկսել: Բոլորն էլ չար են, ժպիտ չունեն իրենց հոգու մեջ, բարի խոսք չկա իրենց շուրթին, ատելություն են սերմանում սիրո փոխարեն, կրակների մեջ են այրում իրենց իսկ հոտին: Եթե բոլոր թագավորները միանան, ամեն հիվանդության բուժումը կգտնեն:
Բայց դրանք մարդ փրկող չեն, այլ միայն կյանքեր են կործանում: Եվ այս հիվանդություններն էլ իրենց ձեռքի գործն են: Աստված կյանքն ստեղծեց իբրև երանություն, դրանք դժոխքի վերածեցին Աստծո պարգևած հրաշքը: Դրանք մի ծնող ունեն, և այդ ծնողի անունն է` Ժանտախտ:
- Բա էլ ի~նչ թագավոր, որ մարդ չսպանի,ասացին խեղճ մարդիկ:
- Դուք մոլորված եք, և ամբողջ մարդկությունը մոլորված է, - պատասխանեց Իմաստունը,- ահա ինչու Հովիվների աթոռներին այսօր դևերն են բազմել: Աշխարհի թագավորներից սկսած մինչև մեր իշխաններն ու իշխանիկները` բոլորը դևեր են, չար մարդիկ, որ ատում են իրենց հոտին: ԹԱԳԸ ԱՍՏԾՈ ՆՇԱՆՆ Է` ԿՆՔՎԱԾ ՍԻՐՈՎ: Ո՞վ գիտի այդ մասին: Թագավորել` չի նշանակում իշխել, այլ նշանակում է ՏԱՐԱԾԵԼ ԱՍՏԾՈ ՍԵՐԸ, ՍԻՐԵԼ ՄԱՐԴՈՒՆ, ԾԱՌԱՅԵԼ ՄԱՐԴՈՒՆ:
Բայց սրանք չեն եկել ձեզ ծառայելու, սրանք մարդակերներ են, որ մարդկության բախտի հետ կխաղան, երբ և ինչպես կուզեն: Նրանք ամեն ինչ արեցին` ձեզ հիմարացնելու համար: Ձեզ համար ամեն օր պարահանդեսներ ու խրախճանք են կազմակերպում, որ դուք ձեր կյանքի մասին մտածելու ժամանակ չունենաք: Ձեզ վարժեցնում են գռեհկության, որ լավն ու բարին չպահանջեք: Ձեզ ամեն օր սովորեցնում են պղծության, որ կորցնեք ձեր անարատ հոգին: Ձեզ զբաղեցնում են հրեշխաղալիքներով, որ իսկական հրեշներին կյանքում այլևս չճանաչեք:
- Ուրեմն մենք կործանվա՞ծ ենք, ելք չկա՞, -աղաղակեցին մարդիկ:
-Ելք կա,- ասաց Իմաստունը,- պահանջեք բարին ձեր հովվից, թող ձեզ ցույց տա Բարության ու Սիրո իր թագը, իսկ եթե չունի, ուրեմն Ժանտախտի առնետներից է, և ուրեմն իր մասին է գրված Գրքում. «…երբ օրը գա` մարդկանց դժբախտացնելու կամ դաստիարակելու համար ժանտախտը կարթնացնի իր առնետներին և նրանց կուղարկի մահանալու որևէ երջանիկ քաղաքի մեջ»: