Ереван, 25.Ноябрь.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Приказ не сопротивляться поступил из Армении в Арцах: Карапетян «Подарок» власти Аршаку Карапетяну Отношения Армении с Россией должны быть на самом важном месте, а у Запада нет того продукта безопасности, который он может предоставить Армении: Аршак Карапетян Процветание нашей страны зависит от каждого из нас: Аршак Карапетян О чем говорит нахождение банков в числе лидеров в списке налогоплательщиков? «Паст» Кто на самом деле является владельцем «Спайки»? «Паст» Важно, что отношения между Ираном и Арменией дружественные и конструктивные: Канани Акция протеста у офиса ООН: требуют возвращения пленных ВИДЕО: Ситуация в Армении и вокруг Армении остается стабильно тяжелой: Карапетян У берегов Сицилии затонул парусник с туристами: один человек погиб, пропали без вести 6 человек


«Գյուղոլորտի «հիվանդությունները» անընդհատ «ցավազրկելով» չեն բուժվում». «Փաստ»

Интервью

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Գյուղոլորտի խնդիրները ոչ միայն հիմնարար լուծում չեն ստանում, այլ հակառակը՝ ավելի են խորանում: Տնտեսագիտության թեկնածու, գյուղատնտեսության ոլորտի փորձագետ Վարդան Ալեքսանյանը, արձագանքելով հարցին, թե արդյո՞ք ոլորտային խնդիրները ժամանակին են վեր հանվում, իսկ լուծումներն իրենց ուշանալ չեն տալիս, բացասական պատասխան է տալիս: «Գյուղատնտեսական աշխատանքներին վերաբերող բազմաթիվ խնդիրներ կարիք ունեն նախնական հետազոտության, ուսումնասիրության, դրանց համար նախապես մի շարք միջոցառումներ պետք է իրականացվեն: Մինչդեռ մեզ մոտ ամեն տարի այս կամ այն խնդիրը խորանում է, բայց ամեն անգամ տպավորություն է, թե մենք նոր ենք բացահայտել այն և դրան տեղային, ժամանակավոր լուծումներ ենք տալիս: Խնդիրը լուծում ենք՝ այն «ցավազրկելով»:

Օրինակ՝ կլինի երաշտի վտանգ, նոր, կարծես թե, կհիշենք, որ մոտ 300 հազար հեկտարից ավելի վարելահող Հայաստանում անջրդի է ոռոգման խնդրի պատճառով: Մինչդեռ տարիներ շարունակ մեր երկրում ունեցել ենք այն պատկերը, ըստ որի՝ լավագույն դեպքում 110-120 հազար հեկտար վարելահող և 35-36 հազար հետկարի չափով էլ բազմամյա տնկարկներ են ոռոգվում, այսինքն՝ գյուղատնտեսական նշանակության ոռոգելի հողերի տարածությունը չի գերազանցում 155000 հեկտարը:

Գիտենք, որ եթե երաշտային տարի է, ապա այն պարզապես աղետալի է դառնում հատկապես այն համայնքների և բնակավայրերի տասնյակ հազարավոր գյուղացիական տնտեսությունների համար, որտեղ հողերը մշակվում են անջրդի պայմաններում, հետևաբար, հրատապ է այս տարածքներում ոռոգման ջրի հասանելիության ապահովումը, հակառակ դեպքում նմանատիպ համայնքներում բնակչության սոցիալ-տնտեսական վիճակը անընդհատ վատթարանալով, անխուսափելիորեն կհանգեցնի գյուղական բնակչության մասշտաբային արտագաղթի: Իսկ եթե խոսքը Արարատյան հարթավայրի ոռոգվող շրջանի մասին է, ապա ոռոգման պիկ սեզոնին ջրի պակաս հաճախակի է լինում: Այս խնդիրները նոր չեն, դրանք միշտ եղել են, այլ հարց է, թե դրանց ինչպես է դիմակայում կառավարությունը և համապատասխան գերատեսչությունը, ինչ նախնական քայլեր է ձեռնարկում, որպեսզի պատրաստ լինի այդ խնդիրներին դիմագրավելու համար:

Նշված իրավիճակներում կրկին ի հայտ են գալիս ջրային ռեսուրսների կառավարման անարդյունավետության հետ կապված խնդիրները: Իմ գնահատմամբ, կառավարությունն այդքան էլ թիրախավորված, նպատակային ու հասցեական գործողություններ չի կատարում, որպեսզի առավել պատրաստ լինենք երաշտային պրոցեսներին, իսկ կաթիլային ոռոգման տեխնոլոգիաներով առաջիկա տարիներին ոռոգման հիմնահարցի լուծումը ֆանտաստիկայի ժանրից է»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Ալեքսանյանը:

Խոսելով անհրաժեշտ քայլերի մասին՝ նա կարծիք է հայտնում նաև ոլորտային ամենակարևոր ու առանցքային կառույցի՝ գյուղնախարարության լուծարման մասին: Ասում է՝ գոնե ինքը չի հանդիպել ոլորտի փորձագետների՝ գյուղատնտեսներ, գիտնականներ, ոլորտային աշխատակիցներ և այլք, ինչպես նաև ոլորտին որևէ առնչություն ունեցող գեթ մեկ մարդու, որոնք համակարծիք են նախարարությունը լուծարելու և այն էկոնոմիկայի նախարարությանը միավորելու որոշման հետ: «Նախարարության լուծարումից ի վեր մինչ օրս բոլորս բարձրաձայնում ենք, հիմնավորում, որ կառավարությունը հետ կանգնի իր իսկ կայացրած որոշումից, համարի, որ սխալվել է և այս փուլում վերաբացի նախարարությունը:

Ցուցանիշները վկայում են այն մասին, որ վերջին տարիներին գյուղոլորտում ունենք կայուն անկում: Երկրորդ՝ միջազգային փորձի ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ բոլոր զարգացած գյուղատնտեսություն ունեցող երկրները գնացել են գյուղնախարարություն ունենալու և այն խոշորացնելու ու հզորացնելու ճանապարհով: Մեր երկրի դեպքում գյուղատնտեսության համախառն արտադրանքը երկրի ՀՆԱ-ի շուրջ 10-15 տոկոսն է կազմում, այս ցուցանիշը ևս վերջին տարիներին նվազում է: Սա վկայում է այն մասին, որ գյուղոլորտը դիրքերը զիջում է, այն թուլանում է: Սա գյուղնախարարության լուծարման հետևանքներից մեկն է: Որպես արդյունք՝ էականորեն սրվում են պարենային անվտանգության ապահովման հիմնահարցերը՝ առնվազն կապված պարենամթերքի հիմնական տեսակների գծով ինքնաբավության մակարդակի անընդհատ անկման հետ:

Հետևապես՝ պետք է օր առաջ հետ կանգնել այդ տխրահռչակ որոշումից ու վերաբացել նախարարությունը: Էլ չեմ խոսում կադրային արմատական վերափոխումների անհրաժեշտության մասին: Մեկ խնդրի մասին ևս: Նախարարությունը փակվեց, ոլորտի զարգացման ու կառավարման ինստիտուցիոնալ հիմքերը թուլացան: Դրանից հետո փոխանակ զարգացնեին խորհրդատվության ինստիտուտը, լուրջ հարված հասցվեց ոլորտին, երբ սկսեցին կրճատվել գյուղոլորտի խորհրդատուների հաստիքները: Տասնյակ խորհրդատուներ, որոնք Հայաստանի տարբեր մարզերում արդյունավետ գործունեություն էին իրականացնում, այն է՝ լավագույն մասնագետները, դարձան գործազուրկ մի հիմնազուրկ որոշման հետևանքով: Փաստորեն, Հայաստանում գյուղոլորտի խորհրդատվական հենքը խարխլվեց:

Իսկ որ մարզ ոտք ես դնում, տեսնում ես, որ մարդիկ իրազեկ չեն, ծանոթ չեն պետական աջակցության ծրագրերին և դրանց առանձնահատկություններին ու մանրամասներին, մնացել են մեն-մենակ իրենց հոգսերի հետ, չեն կարողանում նույն բուսաբուծության ոլորտում ամենատարբեր հիվանդությունների դեմ արդյունավետ պայքարել, ինչպես նաև անասնաբուծության ոլորտում՝ համաճարակների դեմ: Իսկ այս խնդիրները գոնե որոշակիորեն լուծում էին խորհրդատուները, որոնց հաստիքներն արդեն իսկ քիչ էին, եղածն էլ կրճատեցին, ինչն ուղիղ հարված էր գյուղոլորտին: Գյուղնախարարությունը փակելուց հետո ամենատխրահռչակ որոշումներից մեկը խորհրդատվական ինստիտուտին այս տեսակ հարված հասցնելն էր»,-նշում է մեր զրուցակիցը:

Գնալով հողի մշակումը և անասնապահությունը դադարում են գրավիչ լինել մարդկանց համար: Ի՞նչ անել իրավիճակը շտկելու համար: Փորձագետն ընդգծում է՝ մարդկանց համար գյուղոլորտի ոչ «գրավիչ» լինելը պայմանավորված է մի քանի գործոններով՝ դժվար, բաց երկնքի տակ կատարվող աշխատանք է, պակաս շահավետ գործունեության ոլորտ: «Մյուս կողմից շատ են արտադրական, ենթակառուցվածքների գործոններով, շուկայով պայմանավորված խնդիրները: Ստացվեց այնպես, որ տարեցտարի գյուղոլորտը դարձավ ոչ գրավիչ: Այս մասին են փաստում նաև ոլորտի ցուցանիշները: Տարիներ առաջ նպատակային էր օգտագործվում շուրջ 350 հազար հեկտար վարելահող, իսկ այսօր՝ շուրջ 220 հազար հեկտար: Սա ոչ այլ ինչ է, քան ուղիղ ցուցիչ, որ տարեցտարի գյուղոլորտում գործունեությունը պակաս գրավիչ է դառնում: Սա ամենագլխավոր ազդակներից մեկն է, որ վերլուծեն այս տվյալները, որպեսզի դրա հիման վրա համակողմանիորեն բացահայտվեն ոլորտի խնդիրներն ու նախանշվեն դրանց լուծման հիմնարար կառուցակարգեր»,-եզրափակում է Վարդան Ալեքսանյանը:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Кто станет депутатом? «Паст»Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст»Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст»В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст»Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст»Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации Как не разориться в Черную пятницу: 5 полезных советовОжидать эскалации нужно всегда: Алексей АнпилоговАрмения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепитаМИД Армении прокомментировал заявление посла США в Баку об управлении трансграничными водными ресурсамиБельгийские политики и парламентарии направили заявление правительствам Азербайджана и БельгииМы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан ФиданАрмянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди военнослужащихРоссия впервые нанесла удар по военному объекту Украины новейшей баллистической ракетой «Орешник» с гиперзвуковой боевой частьюДети Фонда «Музыка во имя будущего» посетили IDBankЮнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигацииВ Армении сократят помощь для арцахских беженцевАрмянский предприниматель строит новую канатную дорогу на горной вершине КрымаОванес Чрагян из города Армавир стал победителем Первенства мира по универсальному боюПримечательное предложение: физические лица могут получить грант в размере 1 миллиона, а общественные организации – в размере 3 миллионов российских рублей: «Паст» Авантюризм кадровых движений: «Паст» Нынешняя власть Армении - факелоносец антиармянской повестки дня: «Паст» Палата депутатов Люксембурга потребовала от Баку немедленного освобождения незаконно заключенных лицКак собираются лишить эту власть возможности получить мандат в будущем? «Паст»«В стране существует большая коррупция, во главе которой стоит Никол Пашинян»: «Паст» Концерт к 155-летию со дня рождения Комитаса прошел в Краснодарской филармонии им. ПономаренкоНС Армении ратифицировал соглашение о свободной торговле между ЕАЭС и ИраномАрпине Саркисян будет назначена главой МВД РАЕС направит в Грузию "политическую миссию"Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городахЧЕ: Результаты армянских шахматистовПрограмма «Здоровая Евразия» вызвала большой интерес на MedMeet 2024Азербайджанцы стали настоящей головной болью в России։ «Паст» Принесет ли Армении какую-либо пользу членство в Римском статуте? «Паст» Эксклюзивная платформа для сферы туризма: «Паст» Скажешь, чтобы и он написал заявление: «Вотсапские увольнения» будут продолжительными: «Паст» Находясь ниже плинтуса говорят о «плинтусном» рейтинге: «Паст» Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городах Компания UPay присоединилась к инфраструктуре Open QR компании IdramБесплатная карта Mastercard и 10% idcoin за безналичные покупки. IDBankВ Ереване подведены итоги 19-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектронике Университет «Евразия» объявил набор студентов Навстречу мечте: эксклюзивное предложение фонда «Музыка во имя будущего» для музыкантов и преподавателейГенеральный директор компании Ucom Ральф Йрикян принял участие в ежегодном технологическом саммите Silicon Mountains Экономим вместе. IDBank и IdramАНО «Евразия» организовала поэтический вечер «Чаренц и Горький. Литературные судьбы»Технологический саммит Silicon Mountains пройдет при поддержке Ucom Образовательная поездка в Дубай: эксклюзивное предложение Фонда «Музыка во имя будущего» Эвокабанк стал первым банком, присоединившимся к открытой QR-инфраструктуре IdramАНО «Евразия» стала первой международной командой на чемпионате по колке дров в Беларуси