«Առաջ գոռալով՝ հետ-հետ ենք գնում. երբ չկան հավատը և բարոյականությունը, կործանումն անխուսափելի է». «Փաստ»
Интервью«Փաստ» օրաթերթը գրում է
«Մինչև ընտրությունները շատերը մտածում էին, որ դրանցից հետո հասարակության մեջ առկա գերլարվածությունը կանցնի: Ինձ թվում է՝ այդ մարդիկ չափից դուրս լավատես են եղել, երբ այդպես են մտածել: Ի վերջո, ընտրություններում լինում է հաղթող և պարտվող: Ով էլ պարտված լիներ, պետք է իր դժգոհությունը, բողոքը հայտներ և աշխատեր, որ իր այդ բողոքին հանրությունից ավելի շատ մարդ մասնակից լիներ: Բնականաբար, լարվածությունը պետք է ուժեղանար:
Դա կլիներ նաև այն դեպքում, եթե «Քաղաքացիական պայմանագիրը» պարտվեր, հակառակ պատկերն ունենք այսօր: Հանրության մեջ այն ծայրահեղ լարվածության ակունքը, որն այսօր ունենք, սոսկ ընտրությունները, իշխողները կամ, այսպես ասած, «նախկինները» չեն: Դրա ակունքներում պետք է փնտրել նախ այն ամբոխի ընչազրկությունը, որը բերեց հեղափոխության, պատերազմն՝ իր ահավոր հետևանքներով, առաջին հերթին մեր զոհերով, համաճարակը, երբ ստիպված եղանք մեկուսանալ, և արտաքին աշխարհի հետ մեր միակ կապը համացանցը և հեռուստացույցը մնացին, ընդ որում՝ երկուսն էլ մինչ օրս այդ լարվածությունը թուլացնելու համար ոչ մի քայլ չեն անում, հակառակը՝ կարծես իրենց ձեռնտու է, որ ժողովուրդը միշտ լարվածության մեջ մնա: Միայն սրանք չէին լարվածության պատճառները, և բնական է, որ սոսկ մի ընտրությամբ, անկախ նրանից, թե ով կհաղթեր, լարվածությունը չէր կարող թուլանալ»,«Փաստի» հետ զրույցում ասում է դրամատուրգ, ՀՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ, Վանաձորի պատվավոր քաղաքացի Սամվել Խալաթյանը՝ խոսելով հասարակական տրամադրությունների մասին:
Նշում է՝ բժշկական տեսանկյունից հիվանդությունը բուժելուց առաջ նախ պետք է պատճառներն ախտորոշել: «Նույնն էլ՝ այս լարվածության դեպքում: Մենք պետք է ուսումնասիրենք դրա պատճառերը, և հոգեբանները, մշակույթի գործիչները, մտավորականները, քաղաքական գործիչները պետք է կարողանան միասնական կերպով հանրությանը դուրս բերել այս հոգեգար լարվածությունից: Հակառակ դեպքում այս ամենը շատ մեծ վտանգներով է հղի, այն կհանգեցնի հանրության մի քանի սերնդի մոլագար, հիստերիկ վիճակի, որոնք իրենց հերթին ունակ չեն լինի առողջ սերունդներ դաստիարակելու»,- ընդգծում է մեր զրուցակիցը:
Առանձին անհատներ ու քաղաքական ուժեր հաշտեցման կոչեր ու առաջարկներ են անում, չնայած զուգահեռ իրականությունն այլ է: «Հաշտություն և համերաշխություն գոչում են ամեն տեղից, ամեն անկյունից՝ ընդդիմության տարբեր թևերը, իշխանությունը: Բայց դրանք սոսկ կոչեր են, ասում են մի բան, անում լրիվ հակառակը: Համերաշխության կոչն արդեն մոդայիկ է դառնում՝ ամենահասարակ մարդուց մինչև վերնախավ: Բոլորը ձգտում են համերաշխության, սակայն դեպի այն կռվելով են գնում, իրար անպատվելով, չկամությամբ: Սա էլ այդ գերլարվածության հետևանքն է: Համերաշխության կոչը շատ փխրուն վահան է ցույց տալու, որ մեկը «պուպուշ» է, մյուսները՝ «քըխ»: Իրենք ուզում են համերաշխություն, մյուսները՝ ոչ: Իսկ իրականում բոլորն էլ անհամերաշխ են, իսկ այդ կոչերն ուղղակի շղարշ են: Օբյեկտիվ ու սթափ տեսնել իրերի վիճակը և գտնել քո տեղն ու դերը կյանքում, շատ քչերն են կարողանում»,- հավելում է դրամատուրգն՝ ընդգծելով, որ նորմալ իրականության մեջ այսօր մշակույթի գործիչներից յուրաքանչյուրը պետք է առիթ ունենար ներկայացնել իր գործունեությունը, իր աշխատանքները և ոչ թե ստիպված լիներ խոսել նաև հասարակական տրամադրությունների, երբեմն նաև քաղաքական իրադարձությունների մասին: Հուսահատության մասին:
Մեր զրուցակիցը կարծում է, որ ընկղմված ենք մի այնպիսի ճահճի մեջ, որն անընդհատ ձգում է մեզ դեպի ներս, դեպի խորքը: «Չկա մեկը, որ մի ճյուղ մեկնի մեզ դուրս գալու: Բայց մենք ինքներս էլ դրա համար ոչինչ չենք անում: Ժողովրդի հետ պետք է խոսել մշակույթի լեզվով, կոնկրետ գործերով, նյութական հոգսերը թեթևացնելով և այլն: Սա է մեզ այս ճահճից դուրս բերելու: Բայց հիմա ճառերն են շատ, խոսքը: Պարոնյանը լավ էր ասում. «Առաջ գոռալով՝ հետ-հետ ենք գնում»: Սա մահաբեր ճահիճ է ամբողջ մի ազգի համար: Գոյություն ունի մասսայական փսիխոզ ասվածը, տպավորություն է, թե մենք դրա մեջ ենք և ոչինչ չենք անում դրանից դուրս գալու համար: Կան սթափ մտածողներ և փորձում են ինչ-որ բան ասել, բայց նրանք էլ են վարկաբեկվում: Այսքան քահանաներ ունենք, հավատացյալներ չկան, գեներալներ ունենք, բանակ չունենք, ղեկավարներ ունենք, անարխիա է տիրում: Հասարակությունը բարոյալքվում է: Չգիտեմ՝ ինչպես են կործանվել հին կայսրությունները կամ փոքր ազգերը, բայց կարծում եմ, որ առաջին հերթին կործանվել է հավատը և բարոյականությունը: Երբ այդ երկուսը չկան, կործանումն անխուսափելի է»,-եզրափակում է Սամվել Խալաթյանը:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում