Սպառողների համար անլուծելի են մնում գնված ապրանքի հետ վերադարձի հետ կապված հարցերը. «Փաստ»
Интервью«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Հրապարակումներ պատրաստելիս դրանց հիմքում դնում ենք խնդիրը, փորձագետի կարծիքը և առաջարկվող քայլերի հաջորդականությունը, թե ինչպես այն պետք է լուծել: Սպառողներն ամեն օր բազմաթիվ խնդիրների են բախվում, և մեր հրապարակումները նպատակ ունեն նրանց ավելի իրազեկված, հետևաբար ավելի պաշտպանված դարձնել: Որքան հաճախ ենք գնումներ կատարելիս նկատում հայտնի գրառումը՝ «Վաճառված ապրանքը հետ չի ընդունվում»: Ամեն քայլափոխի: Բայց չէ՞ որ տնտեսվարողը չի կարող կամայական վերաբերմունք դրսևորել և, օրինակ՝ ակնհայտ թերություններով ապրանքը չփոխարինելով նորով և այլն: Բայց, ինչպես փաստում է «Սպառողների ասոցիացիայի» իրավաբան Սյուզաննա Չիլինգարյանը, ավաղ, այս արատավոր պրակտիկան շարունակվում է, և բազմաթիվ են այն սպառողները, որոնք դիմում են իրեն օգնության ակնկալիքով:
«Փաստը» դեռ ամիսներ առաջ առիթ ունեցել է անդրադառնալու այս թեմային, ընդ որում՝ մի քանի կոնտեքստով: ՀՀ տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարարությունը դեռևս 2019 թվականի հոկտեմբերի 17-ից նոյեմբերի 1-ն ընկած ժամանակահատվածում հանրային քննարկման ներկայացրեց նախագիծ, որով առաջարկում էր լրացումներ կատարել «Սպառողների իրավունքների պաշտպանության մասին» օրենքում և լրացումներ ու փոփոխություն՝ «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ» ՀՀ օրենսգրքում: Նախարարությունն ընդգծում էր, որ նախագիծը մշակվել է սպառողների շահերի պաշտպանության նպատակով:
Եթե օրենքներում փոփոխությունները կյանքի կոչվեին, ապա վաճառողը սպառողներին տեսանելի վայրում պետք է փակցներ տեղեկատվություն՝ սպառողի կողմից պատշաճ որակի ոչ պարենային ապրանքը փոխարինելու և վերադարձնելու պայմանների վերաբերյալ, ինչպես նաև Կառավարության կողմից սահմանված նմանօրինակ ապրանքներով փոխարինելու կամ վերադարձնելու ոչ ենթակա պատշաճ որակի ոչ պարենային ապրանքների անվանացանկը։ Օրենքի նախագիծն այժմ էլ կարելի է գտնել «E-draft» համակարգում, այն համարվում է քննարկված: Իսկ ի՞նչ եղավ հետո: ՀՀ տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարարությունն արդեն չկա, նախագիծն այդպես էլ կյանքի չի կոչվել: Մեկ պարզ օրինակ՝ գնումներ կատարելիս քանի՞ խանութում ենք նկատել նման տեղեկատվություն պարունակող ցուցանակ, թե որ ապրանքները կարող եք վերադարձնել, ինչ պայմաններով և այլն:
Չիլինգարյանը նշում է՝ այս մասով իրեն ուղղված դիմում-բողոքներն անսպառ են: «Քաղաքացին որոշում է իր գնած հագուստը կամ էլ այլ ապրանքը փոխարինել, գնում է խանութ, բայց նրան ասում են, թե գնված ապրանքը չեն կարող վերցնել: Մինչդեռ սա սպառողի իրավունքների կոպտագույն խախտում է: Իհարկե, կան բացառություններ: Պետք է նշել, որ երբեմն լինում են նաև անբարեխիղճ սպառողներ, օրինակ՝ կարող են հագուստը գնել, մի քանի օր կրել այն, հետո տանել և ստիպել տնտեսվարողին փոխարինել այն, սա անթույլատրելի պրակտիկա է»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Չիլինգարյանը:
Հիշեցնում է՝ ապրանքը 14-օրյա ժամկետում ենթակա է վերադարձման այն դեպքում, եթե այն նոր վիճակում է, չի վնասվել և գտնվում է բնօրինակ փաթեթավորմամբ:
«Ընկերությունն իրավունք ունի հրաժարվելու ապրանքն ընդունել 14 օրվա ընթացքում, եթե ապրանքը գնորդի կողմից վերադարձվում է վնասված կամ առանց բնօրինակ փաթեթավորման: 14-օրյա ժամկետից հետո ապրանքը չի կարող հետ վերադարձվել: Ապրանքի հետ վերադարձի դեպքում դեպի ընկերություն փոխադրման ծախսերը կատարվում են օգտատիրոջ կողմից և նրա հաշվին, բացառությամբ՝ թերություններով ապրանքների հետ վերադարձի դեպքում: Գնորդը պատասխանատու է ապրանքի կամ դրա որևէ մասի կորստի կամ որևէ հանգամանքի համար, որը հանգեցրել է ապրանքի արժեքի նվազեցմանը: Ընկերությունը ապրանքի վերադարձը կամ փոխարինումը ընդունելու դեպքում իրավունք ունի առաջացած կորստին համարժեք նվազեցնել ապրանքի գինը՝ փոխարինելով տարբերությանը համարժեք ապրանքով կամ վերադարձնելով վնասի արժեքի նվազեցումից հետո ստացված տարբերության գումարը»,-նշում է մեր զրուցակիցը:
Ընդգծում է՝ լինում են դեպքեր, երբ մեր քաղաքացիները, օրինակ՝ դեղորայք են գնում, հետո տանում են դեղատուն, թե հետ վերցրեք: «Եվս մեկ անգամ հիշեցնենք, որ գոյություն ունեն որոշակի ապրանքներ, որոնց վերադարձն օրենքով սահմանված չէ: Կառավարության կողմից 2002 թվականի հունվարի 30-ին ընդունված N 77 որոշման անվանացանկով սպառողն իրավունք չունի վերադարձնել էլեկտրոնային բարդ սարքավորումները, անհատական պատվերով պատրաստված և մատակարարված կահույքը, արդուզարդերը, դեղորայքը և անձնական հիգիենայի պարագաները, պարֆյումերակոսմետիկական ապրանքները, տեքստիլ ապրանքները, կենդանիները և բույսերը»,-եզրափակում է Սյուզաննա Չիլինգարյանը:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում