«Տոտալ խառնաշփոթ, հաշվարկների բացակայություն, կառավարչական հմտությունների բացակայություն»․ «Փաստ»
Интервью«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Առողջապահական ոլորտի խնդիրներին անդրադարձել ենք մշտապես: Կորոնավիրուսային համաճարակ, պատվաստումային գործընթաց, բուժհիմնարկների մասնավորեցում կամ լուծարում, պետպատվերով բուժումների սառեցում: Բժիշկ-ուռոլոգ, առողջապահության կազմակերպիչ Գևորգ Գրիգորյանը նշում է՝ ունեցանք կորոնավիրուսի տարածում, մեծ քանակությամբ մահեր, զանազան անտրամաբանական, գուցե և սխալ որոշումներ, հրամաններ և այլն:
«Արդյունքում մեծ թվով մարդիկ մահացան, վարակը չհաղթահարվեց, դեռևս հայտնաբերվում են դեպքեր, միակ դրական ձեռքբերումը պատվաստումների թվի և ծավալի՝ ծածկույթի մեծացումն էր: Դա դրական փոփոխություն է, բայց ինչպես ցույց տվեցին տեղի ունեցած իրադարձությունները, ընտրված մեթոդը հակասահմանադրական էր, այսինքն՝ սեփական միջոցներով թեստ հանձնելու պարտադրանքը ՍԴ-ն ճանաչեց հակասահմանադրական: Ստացվում է՝ առողջապահության նախարարությունն օգտագործել է իր վարչական լծակը, որպեսզի մարդկանց պարտադրի պատվաստվել, չի արել այն գործառույթը, որն անհրաժեշտ էր, բացատրական աշխատանքն ինչ-որ չափով արվել է, բայց ոչ բավարար ծավալով: Մարդիկ գնացել և պատվաստվել են միայն այն պատճառով, որ չվճարեն թեստավորման գումարը: Հիմա՝ հունվարի մեկից նոր սահմանափակումներ են լինելու, հանրային վայրեր այցելությունները լինելու են ՊՇՌ թեստի կամ էլ պատվաստման QR կոդի առկայության պարագայում: Դեռևս չգիտենք, թե սա իր հետ ինչ պրոցեսներ է բերելու: Չմոռանանք նաև, որ առողջապահական մեր համակարգը գրեթե մոռացել է քրոնիկ հիվանդությունների, պոլիկլինիկական հսկողության, վաղ ախտորոշման և վաղ բուժման մասին: Բոլորը լծվել են պատվաստանյութերի առաջխաղացման գործին: Իհարկե, դա կարևոր է, բայց մարդիկ այլ պատճառներ էլ ունեն բժշկի դիմելու, իմ կարծիքով՝ չի կարելի նման կերպ վերաբերվել բնակչության առողջությանը»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Գրիգորյանը:
Անդրադարձանք նաև անցնող տարում պետպատվերով բուժումների սառեցման խնդրին, չշրջանցեցինք նաև որոշ բուժհաստատությունների մասնավորեցման կամ լուծարման որոշումները: «Պետպատվերի ավարտվելը սխալ հաշվարկի հետևանք էր, բայց, ինչպես տեսանք, կառավարությունն իր պահուստներից գումար հատկացրեց, որպեսզի մարդիկ կարողանան բուժվել: Սա ընդամենը սխալ հաշվարկի և ոլորտին չտիրապետելու արդյունք էր: Բուժհաստատությունների մասնավորեցման մասով: Անկեղծ լինենք: Բոլորն էլ ցանկանում են ինչ-որ բուժհաստատության տեր դառնալ, բնականաբար, չեն կարող ամեն ինչ զրոյից սարքել, քանի որ դա թանկ է, ավելի հեշտ կլինի պատրաստի բուժհաստատությունը մասնավորեցնել:
Դրա համար տարբեր մարդիկ, տարբեր լոգիստական գործունեություն իրականացնելով, փորձում են մասնավորեցնել զանազան բուժկենտրոններ: Տարբերակ է, բայց արդյո՞ք դա բխում է ՀՀ քաղաքացու շահերից, չեմ կարող ասել: Անկեղծ ասած՝ բժշկի համար էական տարբերություն չկա ինքն աշխատում է պետական, թե մասնավոր կենտրոնում, եթե մրցունակ և արժանապատիվ աշխատավարձ է ստանում, սակայն այստեղ կա այլ հարց: Եթե պետությունը չունի սեփական բուժհիմնարկը, նա շուկայական խաղացողներին այլևս գին թելադրել չի կարողանա: Հնարավոր չէ, որ նախարարությունը վիրահատության գին սահմանի, ասենք, երկու հարյուր հազար դրամ: Հնարավոր է՝ ես եմ, այդ նույն վիրահատությունը, վճարելով բոլոր հարկերը և այլն, իրականացնում եմ չորս հարյուր հազար դրամով: Եթե մասնավոր բուժկենտրոնները սկսեն միմյանց հետ մրցել, այդ պարագայում բժշկական օգնության գինն անհամեմատ կբարձրանա: Պետությունը պետք է ունենա զսպման մեխանիզմ, իսկ դա սեփական հզոր ու մրցունակ հիվանդանոց ունենալն է, երբ պետությունն իր հիվանդանոցում սահմանում է գին, որը մրցակից է դառնում մասնավոր բուժկենտրոններին, և դրանք սկսում են նվազեցնել իրենց ծառայությունների գները, արդյունքում՝ ինչոր միջինացված գին է դառնում: Եթե բոլոր բուժկենտրոնները մասնավորեցվեն, ապա այդ առողջ մրցակցությունը՝ գնային և մյուս առումներով, կկորչի»,-նշում է առողջապահության կազմակերպիչը: Ի՞նչ սպասել 2022 թ.-ին առողջապահական ոլորտում:
«Ակնկալել այն, ինչ կատարվում է ամբողջ երկրում՝ տոտալ խառնաշփոթ, հաշվարկների բացակայություն, կառավարչական հմտությունների բացակայություն և արդյունքում՝ հերթական ոչ ճիշտ գծագրած նախագիծ, որովհետև այլ տարբերակ չկա: Չի կարող անուս, աշխատանքային տկարություն ունեցող մարդը լավ ղեկավարել որևէ կառույց, դա դեմ է բնությանը: Ինչպես վատ վիրաբույժը չի կարող լավ վիրահատություն անել, ուսանողը չի կարող հիվանդություններ բուժել, նույն կերպ վատ կառավարիչը ոլորտ ղեկավարել»,-եզրափակում է Գևորգ Գրիգորյանը:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում