«Պետությունը ձեռք է քաշել ամեն բանից». «Փաստ»
Интервью«Փաստ» օրաթերթը գրում է
Ծանր օրեր ենք ապրում: Նորից: Շատերն էին նախազգուշացնում, որ 44-օրյա պատերազմով ոչինչ չի ավարտվելու: Բայց կարծես նորից հետևություններ չարվեցին:
«Հասարակության քաղաքական կազմակերպումը երկրի քաղաքական կուսակցությունների խնդիրն է: Պետությունը հրաժարվել է հասարակությունից և ոչ մի քայլ չի ձեռնարկում երկրի պետական, քաղաքական առանձին միավորումների, տնտեսության, բանակի զարգացման ուղղությամբ: Պետությունը ձեռք է քաշել ամեն բանից, ինքը կապ չունի այս խնդիրների հետ: Այսօր գլխավոր խնդիրը պետք է իրականացնեն քաղաքական կուսակցությունները, որոնք, ցավոք, չկարողացան համախմբել հասարակությանը: Ինչո՞ւ: Նախ` գործում են անջատ-անջատ, ուղղակի ծիծաղելի երևույթ է: Հիմա արդեն ոչ թե կուսակցություններն են առանձին-առանձին հանդես գալիս, այլ անհատները: Տեսեք` մեր բաժանումը, հասարակությունում հակասությունների խորացումն ուր է հասել: Ոչ միայն կուսակցություններն են գործում իրար հետ չհամաձայնեցված, իրար չընդունելով, ամբիցիաների ահռելի չափաբաժնով, հիմա էլ գործը հասել է անհատներին:
Մեր հասարակական քայքայումը, տրոհումը հասել է ծայրահեղ աստիճանի, ոչ մի երկրում նման բան հնարավոր չէ: Բայց պետք չէ հուսահատության գիրկն ընկնել, այլ կոչ անել քաղաքական կուսակցություններին միավորվել. եթե ժողովուրդը տեսնի այդ միասնական կամքը, տեսնի, որ միասին են հանուն հայրենիքի փրկության, մեր հասարակությունը ուշքի կգա: Պետությունը մեր ժողովրդով չի զբաղվում, բացարձակ մտահոգված չէ Արցախով, մեր սահմանամերձ գյուղերով, մարզերով, կրթությամբ ու գիտությամբ, առավել ևս մշակույթով: Այնպես որ, միակ ճանապարհը աշխատանքն է մեր կուսակցությունների հետ, որ բացվեն միմյանց առջև, նրանք, ովքեր իրոք նպատակ ունեն փրկել մեր երկիրը, պետք է միասին գործեն` որպես մեկ միասնական մարմին, որովհետև բոլորս ունենք միայն մեկ նպատակ, այն է` հայրենիքի փրկությունը: Ժողովրդին պետք չէ հուսահատության գիրկը նետել»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է Համահայկական գրողների միության նախագահ, գրականագետ Աբգար Ափինյանը:
Այս օրերին, և ոչ միայն, նաև հասարակությանն ուղղված մեղադրանք է հնչում, որ ցաքուցրիվ են, անջատ, անհաղորդ ու անտարբեր երկրում տեղի ունեցող իրադարձություններին, կարող են անգամ տոնական արարողություններ կազմակերպել` անկախ նրանից, որ Երևանից մի քանի կիլոմետր այն կողմ ռազմական գործողություններ են: Գրականագետը հակադարձում է` հասարակությանը մեղադրել պետք չէ:
«Այսօր մեր երկրում գործող պետական բոլոր մարմինները մեր հասարակությանն ասում են` սա արա, այն արա: Այս ծանր օրերին ռեստորաններն աղմկում էին, որովհետև այդ ամենը հանձնարարված է, որ հենց այդպես էլ արվի: Հասարակությանը մեղադրել՝ նշանակում է մեղադրել հոտին, որը հովիվ չունի: Ամեն անգամ սրտի ցավով եմ լսում այս մեղադրանքներն՝ ուղղված մեր ժողովրդին: Սա ճիշտ չէ, պետք է դադարեցնել այս անբարո վարքագիծը: Տարիներ շարունակ հասարակությանը սովորեցրել են մի բան` գիրք մի կարդա, արհամարհիր դպրոցը, վազիր քո հաճույքների հետևից: Ամբողջ օրն արտասահմանի պրոպագանդան են անում, այն հրաշք է, տեսեք, թե ինչպես են ցուցադրում օտար երկրները: Հայաստանը գանձ է, մեր հինավուրց ու սրբազան երկրի մի կտոր քարը չեմ փոխի ամբողջ արտասահմանի հետ: Մեզ մոտ պրոպագանդան ուրիշ է` արհամարհանք հայրենիքի հանդեպ, սա 30 տարի շարունակ արվել է բոլոր միջոցներով: Այնպես որ, որևէ մեղադրանք պետք չէ հանրությանն ուղղել, այլ նայել այն խողովակներին, որոնցով պատվեր է իջեցվում հասարակությանը: Այո, հասարակությանն ասացին` արհամարհեք դպրոցը, ատեք ձեր ուսուցիչներին, մեր հեռուստասերիալներում հատուկ արհամարհանք կա՝ ուղղված դպրոցին և ուսուցիչներին: Հասարակությունն անում է այն, ինչ իրեն ասում է պետությունը, պետական մարմինները: Նախ և առաջ պետք է պատասխան պահանջենք «հովիվներից»»,նշում է մեր զրուցակիցը:
Հավելում է` 2020 թ.-ի պատերազմից հետո այս իմաստով որևէ փոփոխություն չի զգում մեր կյանքում` «նույն սարսափելի վիճակն է, ժողովրդին արդեն չորս տարի է` ստիպում են ընդունել, որ ցածր է, նսեմ, անմիաբան»: «Հիմա էլ ասում են` պարտված ես: Շատերը, ովքեր ընդդիմադիր են ու խոսում են կառավարության դեմ, միևնույն ժամանակ ժողովրդին են նսեմացնում, ասում` պարտված ես: Բայց չենք պարտվել, 44-օրյա պատերազմի ողջ ընթացքում մեր պաշտպանական շղթան մնացել է իր տեղում, զինվորը չի նահանջել, մի տեղից անցք էին թողել, որտեղից հասան Շուշի, իսկ հետո ասացին` հայ ժողովուրդ, դու պարտված ես, զինվորը չի պարտվել, բայց բոլորը դա են պնդում: Եվ ի՞նչ ենք ուզում ժողովրդից, որին երկու տարի ամեն օր սրսկում են այդ թույնը, նա էլ իրեն պահում է պարտվածի նման»,-ընդգծում է Համահայկական գրողների միության նախագահը:
Եթե պետությունն իրոք աշխատի, գործի դնի բոլոր մեխանիզմները, հնարավոր է արդյունքի հասնել դիվանագիտության տեսանկյունից, բայց զոհված տղաների շարքերն ավելանում են: Նրանց բացակայությունը ոչինչ չի լրացնի, այդ դեպքում ո՞րն է լինելու այս ցավի սփոփանքը:
«Սփոփանքը մեկն է` շուտափույթ դուրս գալ այս վիճակից: Չպետք է նման կերպ շարունակենք, Հայաստանում պետք է փոփոխություն լինի, տպավորություն է, թե անգործության է մատնված ԱԳՆ-ն, ՊՆ-ն տեղյակ չէ ոչ մի բանից: Դիտում եմ, թե ինչ դեմքերով է երևում մեր ՊՆն` խեղճ, նվաստացած, անփորձ: ՊՆ-ն պետք է ազգի առջև կանգնի իբրև ամեհի առյուծ, ինչպես ժամանակին մեր առջև կանգնում էին Վազգեն Սարգսյանը, Համլետ Գրիգորյանը, Սեյրան Սարոյանը և այլք: Իսկ այսօր լուրեր են հաղորդում` խեղճացած, անչափահաս, անմեղսունակ: Սարսափելի բան է: Պիտի արագորեն այս վիճակից դուրս գանք և անպայման հաշվի առնենք հայ մտավորականության ձայնը: Երբ ժամանակին զգացինք, որ Աղավնոն և Բերձորը վտանգված են, Համահայկական գրողների միությունն ուղևորվեց այնտեղ:
Ծրագիր մշակեցինք, որ արտասահմանից մեր գործընկերները ժամանեն, ժամանեցին նշանավոր ռուս մտավորականներ, բայց մինչև դա արեցինք, Աղավնոյի գյուղապետը մեզ ասաց` պարոն Ափինյան, մինչև հասնեք Աղավնո, այստեղ չենք լինի: Այնքան արագ, այնքան հեշտ հանձնեցին այդ գյուղերը: Մի քանի շաբաթ առաջ մեր խորհուրդն ասաց` սպասեք հարձակման, և այդ հարձակումը եղավ: Ինչպե՞ս է ստացվում, որ գրչի մարդիկ այդ ամենը հասկանում են, բայց մեր քաղաքական կուսակցությունները, մեր պետական մարմինները չեն հասկանում: Մի խնդրանք` մի կենտրոնացեք ձեր քաղաքական որջերում, դուրս եկեք, լսեք ժողովրդի, մտավորականության ձայնը: 2021 թ.-ի ընտրությունների ժամանակ բոլոր միջոցներով աղաղակում էինք, որ այդ ընտրություններին գնալ չի կարելի, 2021 թ.-ին ընկանք փոսը և այդ փոսի մեջ թպրտում ենք մինչ այսօր:
Ժամանակին չլսեցին Հովհաննես Թումանյանին, Գրիգոր Զոհրապին, նույնն էլ այսօր է: Այնքան ենք խոսելու, մինչև այս ապիկար մարդիկ հասկանան, որ մտավորականի ձայն նշանակում է ժողովրդի սրտի ձայն և ապագայի տեսլական»,-հավելում է գրականագետ Աբգար Ափինյանը` եզրափակելով. «Վիճակն անհուսալի չէ, ուղղակի պետք է արագ գործել: Պետք է հստակ հասկանալ, որ նախորդ չորս տարում, որոնք անցկացրել ենք դժոխքում, մեր հանրային պահվածքը սխալ է եղել: Բոլորը սխալվել են, կուսակցությունները, որոնք գործել են իրար ատելով ու անմիաբան, քաղաքական գործիչները, որոնք որոշում են միայնակ դուրս գալ հրապարակ և մարդկանց միանալու կոչ են անում: Գործենք միասնական, հրաժարվենք ամբիցիաներից և արագորեն փոփոխություններ կատարենք մեր երկրում»:
ԼՈՒՍԻՆԵ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում