ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (1 ՆՈՅԵՄԲԵՐԻ)․ Ցույցեր և երթեր՝ ընդդեմ Ստամբուլյան կոնվենցիայի վավերացման․ «Փաստ»
Общество
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
ՏՈՆԵՐ ԵՎ ՀԻՇԱՐԺԱՆ ՕՐԵՐ
Վեգանների համաշխարհային օր (այս բառը Դոնալդ Ուոթսոնի հեղինակությամբ է շրջանառության մեջ մտել ու կազմվել է «vegetarian» բառի առաջին 3 ու վերջին 2 տառերի համակցումից. եզրույթը կիրառության մեջ է մտել 1994 թ. նոյեմբերի 1-ից՝ Ուոթսոնի՝ Լոնդոնում ստեղծած Վեգանների ընկերության կողմից), Անտիգուա և Բարբուդա՝ Անկախության օր, Ալժիր ՝ Ազգային օր, Մեքսիկա և ԱՄՆ՝ Մեռելոց, Ռուսաստան՝ Դատական կարգադրիչի օր:
ՀԱՅ-ՀԱՅԱՍՏԱՆ
1828- օծվել է Բուլղարիայի Պլովդիվ քաղաքի հայկական Սուրբ Գևորգ եկեղեցին:
1871 – ծնվել է կոմպոզիտոր Ալեքսանդր Սպենդիարյանը:
1899– վախճանվել է նշանավոր ֆիդայի, ազգային ազատագրական շարժման գործիչ Աղբյուր Սերոբը:
1899 – ծնվել է հայ խորհրդային ռեժիսոր, դերասան և թատերական գործիչ Արմեն Գուլակյանը:
1908 –ծնվել է ռումինահայ ջութակահար Կարապետ Ավագյանը:
1911 – ծնվել է ռուս-հայկական ծագումով ֆրանսիացի գրող, կենսագրագիր և պատմաբան Անրի Թրուայան (Լեոն Տարասով): 1913 –ծնվել է ճարտարապետ և բարերար Լիթեր Էսքիջեանը:
1960- վախճանվել է հայազգի գրականագետ, թարգմանիչ Հակոբ Խաչատրյանցը:
1968– վախճանվել է արևմտահայ բանաստեղծ, դերասան Պահարեն:
1977 – վախճանվել է ԽՍՀՄ զրահատանկային զորքերի գլխավոր մարշալ Համազասպ Բաբաջանյանը:
1993 – Ղարաբաղյան առաջին պատերազմի ժամանակ հայկական բանակը գրավել է շրջկենտրոն Զանգելանը՝ իրեն հարող բնակավայրերով, իսկ ադրբեջանական բանակի զանգելանյան գունդը Արաքսի վրայով նահանջել է Իրան:
1999- Հայաստանի վարչապետ է դարձել Արամ Սարգսյանը:
2001-Երևանում մեկնարկել է ուշուի աշխարհի առաջնությունը:
2002- Հայաստանը ստանձնել է Սևծովյան տնտեսական համագործակցության (ՍԾՏՀ) կազմակերպության վեցամսյա նախագահությունը:
2003- Հայաստանի Կենտրոնական բանկը շրջանառության մեջ է դրել 10 000 դրամ անվանական արժեքով նոր դրամանիշ։
2008-Ավստրալիան ներկայացնող հայազգի բռնցքամարտիկ Վիկ (Վախթանգ) Դարչինյանը մենամարտի 9-րդ ռաունդում նոկաուտի է ենթարկել մեքսիկացի Քրիստիան Մայջարեսին՝ թեթևագույն քաշային կարգում դառնալով աշխարհի չեմպիոն բոլոր երեք` IBF, WBC եւ WBA վարկածներով: - ավարտվել է ճարտարապետ Գագիկ Գալստյանի նախագծով կառուցված՝ Հայաստանի Ամերիկյան համալսարանի շենքի շինարարությունը:
2004- վախճանվել է քանդակագործ Արշամ Շահինյանը:
2010- Թուրքիայի ազգային անվտանգության խորհուրդը Հայաստանը հանել է Թուրքիայի համար սպառնալիք ներկայացնող երկրների ցանկից՝ Թուրքիայի «Կարմիր գրքից»:
2011- Հովիկ Աբրահամյանը հրաժարական է տվել Ազգային ժողովի նախագահի պաշտոնից և գլխավորել Հանրապետական կուսակցության նախընտրական շտաբը։
2012- Վարդենիս-Քարվաճառ ավտոճանապարհին տեղի է ունեցել ավտովթար՝ ռազմական «Ուրալը» դուրս է եկել ճանապարհի երթևեկելի մասից և գլորվել ձորը, որի արդյունքում պայմանագրային 4 զինվոր մահացել է, իսկ 15-ը՝ տարբեր աստիճանի վնասվածքներ ստացել:
2018– Ազգային ժողովը ձայների 0 դեմ, 0 կողմ, 13 ձեռնպահ հարաբերակցությամբ Նիկոլ Փաշինյանին չի ընտրել վարչապետ, որպեսզի արդյունքում խորհդարանն արձակվի իրավունքի ուժով:
2019-Երևանում ցույցեր և երթեր են տեղի ունեցել ընդդեմ Ստամբուլ յան կոնվենցիայի վավերացման։ Ցուցարարները երկնագույն ծուխ են արձակել Եվրախորհրդի գրասենյակի մոտ, ստորագրահավաք են նախաձեռնել, որին միացել է 50 հազարից ավելի մարդ:
ԱՇԽԱՐՀ
82 մ.թ.ա. -Հռոմի արվարձան Պրենեստերի Կոլլինյան դարպասների մոտ տեղի ունեցած ճակատամարտում Սուլլայի կողմնակիցները գլխովին ջախջախել են Մարիուս-ավագի կողմնակիցներին:
1604 -լոնդոնյան Ուայտհոլլում առաջին անգամ ցուցադրվել է Շեքսպիրի «Օթելլո» ողբերգությունը:
1179 - Ֆրանսիայում թագադրվել է Ֆիլիպ 2-րդ թագավորը:
1520- հայտնաբերվել է Մագելանի նեղուցը:
1555- ֆրանսիական հուգենոտները հիմնադրել են ներկայիս Ռիո դե Ժանեյրոն:
1770 –վախճանվել է նեապոլ յան դպրոցի ներկայացուցիչ, իտալացի նկարիչ Գասպարե Թրավերսին:
1755 –տեղի ունեցած երկրաշարժից և դրա հետևանք ցունամիից Պորտուգալիայի մայրաքաղաք Լիսաբոնում զոհվել է 60-90 հազար մարդ:
1757 –ծնվել է իտալացի քանդակագործ Անտոնիո Կանովան:
1800– ավարտվել է Սպիտակ տան շինարարությունը, և նույն օրը ԱՄՆ նախագահ Ջոն Ադամսը տեղափոխվել է այնտեղ:
1870 -ԱՄՆ-ի Եղանակի բյուրոն ( հետագայում վերանվանվել է Եղանակի ազգային ծառայություն) ներկայացրել է իր առաջին պաշտոնական եղանակի տեսությունը:
1888- վախճանվել է ռուս ճանապարհորդ և բնախույզ Նիկոլայ Պրժևալսկին:
1894 - Նիկոլայ 2-րդը թագադրվել է Ռուսաստանի ցար:
1897- հիմնվել է «Յուվենտուս» ֆուտբոլային ակումբը:
1914– տեղի է ունեցել Կորոնելի ճակատամարտը, որը Առաջին համաշխարհային պատերազմի կարևոր մարտերից մեկն է, որտեղ Գերմանիան պարտության է մատնել Մեծ Բրիտանիային:
1918- տեղի է ունեցել Մելբոն-սթրիթի (Նյու Յորք) երկաթուղային վթարը, որը ԱՄՆ-ի խոշորագույն երկաթուղային վթարն է, զոհվել է 102 մարդ:
1938 -էկրան է բարձրացել Սերգեյ Յուտկևիչի «Հրացանով մարդը» կինոնկարը:
1939 -աշխարհին է ներկայացվել արհեստական բեղմնավորմամբ ծնված առաջին ճագարը:
1952 - ԱՄՆ-ում առաջին անգամ իրականացվել է ջրածնային ռումբի փորձարկում:
1955- վախճանվել է ամերիկացի հոգեբան և գրող Դեյլ Քարնեգին:
1977 -ԽՍՀՄ–ում սկսվել են Ту-144 գերձայնային ուղևորատար ինքնաթիռներով ուղևորափոխադրումները:
1981 - Անտիգուան և Բարբուդան անկախացել է Միացյալ Թագավորությունից:
1993- Մաասթրիխթի պայմանագրով ստեղծվել է Եվրամիությունը:
1998- ստեղծվել է մարդու իրավունքների պաշտպանության Եվրոպական դատարանը:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
