ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (14 ՄԱՐՏԻ). Ստեղծվել է Սևան ազգային պարկը․ «Փաստ»
Общество
«Փաստ» օրաթերթը գրում է
ՏՈՆԵՐ ԵՎ ՀԻՇԱՐԺԱՆ ՕՐԵՐ
Գետերի, ջրի և կյանքի պաշտպանության համաշխարհային օր, «Պի» թվի օր (մաթեմատիկոսների ոչ պաշտոնական տոն), Անդորրա՝ Սահմանադրության օր, Ճապոնիա՝ Սպիտակ օր։
ՀԱՅ-ՀԱՅԱՍՏԱՆ
1921- սկսվել է Կարմիր բանակի ընդհանուր հարձակումը Երևանի ուղղությամբ, որն ապրիլի սկզբին ավարտվել է հաղթանակով։
1933 - Կարլ Մարքսի մահվան 50-ամյակի կապակցությամբ Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանը վերանվանվել է Երևանի Կարլ Մարքսի անվան պոլիտեխնիկական ինստիտուտ։
1948- ծնվել է պատմագետ, թարգմանիչ, մշակութաբան, պրոֆեսոր Ալբերտ Ստեփանյանը։
1972- ծնվել է կոմպոզիտոր, բանաստեղծ, շարականագետ, նարեկացիագետ Արամ Պետրոսյանը։
1972- Ղրիմի աստրոֆիզիոլոգիական աստղադիտարանում Տ. Սմիռնովի կողմից հայտնաբերված փոքր մոլորակը անվանվել է Վիկտոր Համբարձումյանի անունով։
1978- ստեղծվել է Սևան ազգային պարկը։
1980- ծնվել է թատրոնի և կինոյի ռուսաստանցի հայազգի դերասանուհի, Յախոնտովի և Սմոլենսկու անվան մրցույթների դափնեկիր Նելլի Ուվարովան։
1984 - վախճանվել է բանաստեղծ Հովհաննես Շիրազը։
2004-Հասարակածային Գվինեայում նախագահին տապալելու նպատակով դավադրությանը մասնակցելու մեղադրանքով ձերբակալվել է երկու տասնյակ օտարերկրացի, որոնցից վեցը՝ Հայաստանի քաղաքացիներ:
2007-Իսրայելի խորհրդարանը՝ Կնեսետը, չի ընդունել Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող բանաձևը: 120 պատգամավորից խորհրդարանում նախագծին կողմ է քվեարկել 12-ը:
2009-Գերմանիան ներկայացնող հայազգի բռնցքամարտիկ Արթուր Աբրահամը, պարտության մատնելով ամերիկացի Լայուան Սայմոնին, պաշտպանել է IBF վարկածով միջին քաշային կարգում աշխարհի չեմպիոնի կոչումը:
2013- վախճանվել է գրող, բանաստեղծ, երգիծաբան, հրապարակախոս Արամայիս Սահակյանը։
2018- «Պոլիմետալ Արմենիա» ընկերությունը հրաժարվել է Լոռու և Տավուշի մարզերի ավելի քան 18 հազար հեկտար տարածքում հանքարդյունաբերության նպատակով որոնողական աշխատանքներ իրականացնելու մտադրությունից։
2022- Պաշտոնական Բաքուն հրապարակել է, թե ինչ պայմաններով է համաձայն «հաշտվել» Հայաստանի հետ. թվարկված պահանջները, ըստ էության, ենթադրել են հրաժարում Լեռնային Ղարաբաղի անկախությունից։
ԱՇԽԱՐՀ
1044 -սկսվել է Դետինեցի (Կրեմլ) շինարարությունը Նովգորոդում։
1471 -վախճանվել է անգլիացի գրող Թոմաս Մերոլին՝ «Թագավոր Արթուրի և Կլոր սեղանի քաջարի ասպետների մասին» գրքերի հեղինակը։
1489 - Վենետիկը թագուհի Եկատերինա Կորնարոյից գնել է Կիպրոս կղզին։
1709- ծնվել է ֆրանսիացի քաղաքական մտածող, ուտոպիստ կոմունիստ, պատմաբան Գաբրիել Բոննո դը Մաբլին։
1794 -ամերիկացի գյուտարար Էլի Ուինտինը արտոնագիր է ստացել բամբակամաքրիչ մեքենայի համար։
1804-ծնվել է ավստրիացի կոմպոզիտոր, ջութակահար, խմբավար, վալսերի հեղինակ Իոհան Շտրաուսը։
1823 -վախճանվել է գեներալ Շառլ Դյումուրեն, որը ապստամբություն էր բարձրացրել Մեծ ֆրանսիական հեղափոխության դեմ։
1835 - իտալացի աստղագետ Ջովանի Վիրջինիո Սկիապարելլին Մարս մոլորակի վրա հայտնաբերել է գծերի ցանց, որոնց անվանել է ջրանցքներ։
1839- անգլիացի գիտնական սըր Ջոն Հերշելը Լոնդոնի Թագավորական միությունում կարդացած իր դասախոսության ժամանակ առաջին անգամ օգտագործել է լուսանկարչություն բառը։
1879- ծնվել է տեսաբան ֆիզիկոս Ալբերտ Էյնշտեյնը։
1883- վախճանվել է գերմանացի փիլիսոփա, տնտեսագետ, համայնավար, մարքսիզմի հիմնադիր Կարլ Մարքսը։
1900 -համաձայն ԱՄՆ-ի «ոսկե ստանդարտի» օրենքի, թղթադրամները և մետաղադրամները ապահովվել են ոսկով։
1917-Կրոնշտադի նահանգապետ, վիցեադմիրալ Վիրենի սպանությամբ սկսվել է Կրոնշտադի ապստամբությունը։
1930 - Լուոելլի աստղադիտարանում նոր հայտնաբերված մոլորակը քվեարկության արդյունքում ստացել է 11-ամյա դպրոցական Վենեցիա Բյորնի առաջարկած «Պլուտոն» անվանումը։
1939 -գերմանական զորքերը սկսել են Չեխոսլովակիայի օկուպացիան։
1945 -Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Մեծ Բրիտանիայի ռազմածովային ուժերը օգտագործել են «Grand Slam» սեյսմիկ ռումբը։
1956 -«Ampex» ամերիկյան ընկերությունը առաջին անգամ ցուցադրել է «VR-1000» տեսամագնիտոֆոնը։
1973- վախճանվել է ամերիկացի ինժեներ Հովարդ Այկեն։
1978- Լիտանի գործողության շրջանակներում Իսրայելի պաշտպանության ուժերը հարձակվել և գրավել են հարավային Լիբանանը։
1990- ԽՍՀՄ ժողովրդական դեպուտատների արտահերթ համագումարում ԽՍՀՄ նախագահ է ընտրվել Միխայիլ Գորբաչովը, որը դարձել է ԽՍՀՄ առաջին և վերջին նախագահը։
1994- թողարկվել է Լինուքսի առաջին տարբերակը։
2004-ԱՄՆ-ի Մոխավե կալիֆորնիական անապատում տեղի է ունեցել ռոբոտ-մեքենաների ավտոարշավ։ Մասնակիցներից ոչ մեկը չի հասել վերջնագծին։ -Վլադիմիր Պուտինը վերընտրվել է Ռուսաստանի նախագահի պաշտոնում։
2005- տեղի է ունեցել Եղևնափայտի հեղափոխությունը Լիբանանում, հարյուր հազարավոր լիբանանցիներ ցույց են արել Բեյրութում՝ կառավարության դեմ և ընդդեմ Լիբանանում Սիրիայի ռազմական ներկայության։
2018- վախճանվել է բրիտանացի ֆիզիկոս-տեսաբան Սթիվեն Հոքկինգը։
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
