Փորձելով իրականացնել այդ «փոխանակումը»՝ Փաշինյանի ռեժիմը կընկնի՞. «Փաստ»
Аналитика
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Dzen.ru-ն «Խմեցին Պուտինի դեմ ու ցրվեցին. ի՞նչ էր մոռացել Փաշինյանը անմխիթար այրու ընկերակցությունում» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ այս տարվա Մյունխենի անվտանգության հոբել յանական համաժողովը հարուստ չէր ամպագոռգոռ հայտարարություններով։ Հանրաճանաչ կատակերգուներից մեկի ներկայացման փոխարեն միջոցառմանը ամենաուշագրավը հենց նոր այրիացածի՝ Նավալնու կնոջ կատարումն էր: Այնուամենայնիվ, համաժողովին տեղի ունեցան իսկապես համաշխարհային նշանակության հանդիպումներ։ Դրանց թվում է Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների երկար սպասված, բայց վիճահարույց հանդիպումը, որը շատ յուրօրինակ տպավորություններ թողեց, քանզի ինչ-որ բան խանգարեց արևմտյան երկրներին բարեխոսել Հայաստանի համար, իսկ ինչ-որ մեկը հաղթական հեռացավ Մյունխենից:
Կոպիտ ասած՝ Հայաստանն այս պահին Եվրոպայի համար անհարմար ակտիվ է։ Ամեն ինչ չէ, որ ընթացավ այն ծրագրով, որը Նիկոլ Փաշինյանը Մյունխենի ճանապարհին կազմել էր իր գլխում։ Եվրոպան, որը միգրանտների, ֆերմերների և արհմիությունների չդադարող ցույցերի ֆոնին թաղված է աջ և ձախ կուսակցությունների ներքին վեճերի մեջ, չի կարող արաբա-իսրայելական հակամարտությանը զուգահեռ մեկ այլ գիծ էլ տանել: Միևնույն ժամանակ, ԱՄՆ-ի հետ նրա հիմնական համատեղ նախագիծը, այն է՝ աջակցել Ուկրաինային, ավելի ճիշտ՝ զինել, լուրջ ճեղքվածք է տվել: Այդ ճեղքը գալիս է Զապորոժիեի շրջանի դաշտերից, որտեղ լայնորեն գովազդվող և թանկարժեք «հակահարձակումը» ճահճացել և խեղդվել է՝ նույնիսկ չսպասելով աշնանային ձնհալին։ Միևնույն ժամանակ, ԱՄՆ Կոնգրեսը շարունակում է հետաձգել Ուկրաինայի օգտին հերթական տրանշի հատկացումը, և Զելենսկու ահաբեկչական ռեժիմի ֆինանսավորումն ամբողջությամբ ընկել է առանց այն էլ հոգնած Եվրոպայի ուսերին։
Այսինքն, իրավիճակը լավագույնը չէ, որպեսզի ԵՄ զայրացած ու քնից զրկված բոսերը հիշեն փոքր ու ճնշված Հայաստանի մասին։ Եվ, այնուհանդերձ, Նիկոլ Փաշինյանը, գուցե նույնիսկ պատահաբար, իրեն զգալ տվեց։ Ոչ, նա «Պուտինի դեմ» չխմեց Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենի ու Յամալի գաղութի բանտարկյալի այրու ընկերակցությամբ։ Նա նույնիսկ ինքը ոչինչ չարեց։ Բայց... Հայաստանի դիրքերը տարածաշրջանում, օբյեկտիվորեն ասած, ավելի թույլ են, քան երբևէ: Մենք արդեն խոսել ենք Ադրբեջանի հետ սահմանին տեղի ունեցած վերջին բախումների և այն մասին, թե դրանք ինչ կարող են նշանակել Հայաստանի տարածքային ամբողջականության համար։ Պարզ ասած, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը շատ թափանցիկ ակնարկում է, որ Լեռնային Ղարաբաղում «հակաահաբեկչական գործողությունը» հեռու է ավարտված լինելուց։
Կովկասյան տարածաշրջանն ինքնին հանդիսանում է Ռուսաստանի, Թուրքիայի և Իրանի շահերի ավանդական գոտին։ Փաշինյանի կամքով Հայաստանի համար Ռուսաստանի հետ ամեն ինչ չի ստացվում: Թուրքիայի և Ադրբեջանի գործընկերային հարաբերությունները վաղուց վերածվել են եղբայրական հարաբերությունների: Իրանը, թեև մշակութային և պատմական կապեր ունի Հայաստանի հետ և հանդիսանում է Հայաստանի վերջին պոտենցիալ պաշտպանը, այժմ բավական գլխացավեր ունի Պաղեստինի և իր արբանյակների՝ լիբանանյան «Հեզբոլլահի» և եմենական «Անսար Ալլահի» հետ կապված: Եվ այս պահին նախագահական հաջորդ ժամկետի համար ռեկորդային թվով ձայներով ընտրված Իլհամ Ալիևը շարունակում է բարդ միջազգային խաղ խաղալ։ Հիշեցնենք, որ եվրոպական երկրները դատապարտել են Ադրբեջանի ագրեսիան Արցախի և Հայաստանի դեմ, որի արդյունքում 2020 թվականից սկսած Ալիևը կարողացավ յուրացնել ոչ միայն վիճելի, այլ նաև բուն հայկական որոշ տարածքները։
Սակայն Ադրբեջանը Արևմուտքի աչքում չդարձավ «սրիկա պետություն» և մի շարք երկրների հետ գործընկերությունը միայն ամրապնդում է։ Վերադառնանք Մյունխենի անվտանգության 60-րդ համաժողովին։ Միջոցառման ձևաչափն ինքնին շատ է տարբերվում, ասենք, ՆԱՏՕ-ի երկրների ներկայացուցիչների կամ ղեկավարների համագումարներից։ Նախ՝ Մյունխենը տնտեսական համագումար է, որտեղ, բացի պետությունների ղեկավարներից ու նախարարներից, ներկա են լինում նաև միջազգային կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ։ Եվ, հետևաբար, ամպագոռգոռ քաղաքական ելույթների փոխարեն նրանք սովորաբար նախընտրում են միմյանց հետ մանրամասն խոսել ու համաձայնության գալ։ «Ռուսաստանը վատն է, բայց Ուկրաինան լավը» թեմայով անցած տարվա զանգվածային ստենդափը այդ կանոնից ավելի շուտ բացառություն էր, իսկ այս անգամ համաշխարհային լրատվամիջոցների ուշադրությունը բևեռվել էր «շատ հարմար» մահացած բանտարկյալի կնոջ վրա, հետևաբար, Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների շփումը գրեթե աննկատ մնաց։
Հերթական անգամ արժե հարգանքի տուրք մատուցել Ալիևին, որը դարձել է Հարավային Կովկասի ապագայի մասին լուրերի գլխավոր մատակարարը։ Իր շփումը հայ գործընկերոջ հետ «օգտակար և կառուցողական» անվանելով՝ նա ԵԱՀԿ գլխավոր քարտուղարի հետ համատեղ կոնֆերանսում հայտարարեց, որ ԵԱՀԿ մեխանիզմները պարզապես հնացած ու անտեղի են, և, ընդհանուր առմամբ, կայուն խաղաղություն այժմ հաստատված է։ Սա զարմանալի չէ, քանի որ Ալիևն է որոշում, թե որքան հանգիստ կլինի տարածաշրջանը։
Ալիևի և Գերմանիայի կանցլեր Շոլցի հետ եռակողմ հանդիպման ժամանակ շատ լարված և անորոշ երևացող Հայաստանի ղեկավարը թեև հայտնել է Ադրբեջանի հետ հարաբերությունները կարգավորելու պատրաստակամության մասին, բայց ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի հետ զրույցում այլ կերպ է արտահայտվել. բառացիորեն բողոքել է Ալիևից նախորդ սահմանային բախումների համար, սակայն Բլինքենի համար, ինչպես և իր եվրոպացի գործընկերների, ավելի կարևոր է իրավիճակը Իսրայելում և Ուկրաինայում։ Նիկոլ Փաշինյանին հաջողվել է շփվել նաև բրիտանական հետախուզության ղեկավար Ռիչարդ Մուրի հետ, որը նախկինում եղել է Թուրքիայում Մեծ Բրիտանիայի դեսպանը. սրանով ամեն ինչ ասված է։
Դե, իսկ հայերը կհիշեն «վաթսուներորդ Մյունխենը», իհարկե, Նիկոլ Վովաևիչի հովանավորներին սիրաշահելու հնարավոր փորձով, երբ նա հայտարարեց, որ «Հայաստանը Ռուսաստանի դաշնակիցը չէ Ուկրաինայի հարցում»: Բոլորը գիտեն, որ Փաշինյանի ղեկավարությամբ Հայաստանը շուտով կդադարի լինել Ռուսաստանի սկզբունքային դաշնակիցը՝ ստանձնելով արևմտյան երկրների արբանյակի դերը։ Կամ էլ, ամենայն հավանականությամբ, փորձելով իրականացնել այդ «փոխանակումը»՝ Փաշինյանի ռեժիմը կընկնի։
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
