Ո՞ր երկրում են առաջին անգամ սեղանի թենիս խաղացել. «Փաստ»
Lifestyle
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Սեղանի թենիսը հանրաճանաչ մարզաձև է, որը խաղում են հիմնականում փակ տարածքներում գնդաթիերով (ռակետկա) և գնդակով՝ փոքր սեղանի վրա: Հիմա աշխարհում տարեկան ավելի քան քառասուն միլիոն թենիսիստ է մասնակցում տարբեր մակարդակների մրցումների։ Անհնար է միանշանակ ասել, թե որ երկիրն է դարձել սեղանի թենիսի՝ պինգ-պոնգի ստեղծման հայրենիքը։ Կա մի քանի վարկած: Ամենահայտնին այն է, որ այն առաջացել է Անգլիայում՝ որպես թագավորական մեծ թենիսի տնային տարբերակ: Բայց խաղի ծագման մասին կան նաև վարկածներ, որ այն ծագել է Ամերիկայում, Չինաստանում կամ Հարավային Աֆրիկայում: Հնում այդ երկրներում մարդիկ փողոցներում պինգպոնգ էին խաղում։
Մինչ օրս էլ պահպանվել են հնագույն փորաքանդակներ, որտեղ պատկերված են մարդիկ, ովքեր մաքուր օդում գնդաթիերով գնդակ են խաղում։ Հետո պինգ-պոնգ խաղալու համար փոքր տարածքի անհրաժեշտությունը այդ խաղն աստիճանաբար տեղափոխել է փակ տարածքներ: Սկզբում հատակին ցանց էին տեղադրում և խաղում: Ժամանակի ընթացքում մարդիկ սկսել են խաղալ սեղանների վրա, և հայտնվել են ցանցի տեսքով ինչ-որ իրեր, որոնք սկզբում պատրաստվում էին ձեռքի տակ ընկած նյութերից։ Հատուկ կանոններ չկային։ Սպորտային ոչ հավակնոտ այդ սարքավորումների շնորհիվ հնարավոր էր խաղալ ցանկացած վայրում, ինչն էլ խթան է հանդիսացել սեղանի թենիսի հետագա զարգացման համար։ 19-րդ դարում արդյունաբերության հզոր զարգացումը և արտադրողների միջև մրցակցությունը նպաստեցին սպորտային սարքավորումների կատարելագործմանը: Սարքավորումների արտադրության մեջ սկսեցին օգտագործվել ժամանակակից նյութեր և տեխնոլոգիաներ, փոխվեց գնդաթիերի կառուցվածքը, սկսեցին փորձարկվել տարբեր գնդակներ։
1891 թվականին պինդ միաձույլ գնդակը փոխարինվեց խոռոչավոր գնդակով. անգլիացի Դ.Գիբին, նկատելով բազմագույն սնամեջ խաղալիք գնդակները, որոշեց դրանք օգտագործել թենիս խաղալու համար։ Երկար ու ծանր փայտյա գնդաթիերին փոխարինեցին նրբատախտակից և կարճ բռնակով գնդաթիերը, ինչի շնորհիվ դրանց քաշը 3 անգամ նվազեց։ Փորձարկվեցին նաև գնդաթին ծածկելու համար նախատեսված նյութեր։ Է. Գուդն է համարվում այդ փոփոխությունների նախաձեռնողը։ 1902 թվականին նա գնդաթիի մակերեսը ծածկեց ռետինով և կարողացավ կիրառել նոր խաղային տեխնիկա, այն է՝ գնդակին պտտեցնող հարվածներ հասցնելը։ Դա օգնեց նրան հաղթել բազմաթիվ մրցաշարերում: Ժամանակի ընթացքում պինգ-պոնգը դարձել է ոչ միայն հաճելի ժամանց, այլ նաև ժամանակակից սպորտաձև: Առաջին անգամ անցկացված մրցումներն են Լոնդոնի առաջնությունը (1900) և միջազգային մրցաշարը Հնդկաստանում (1901)։ Իսկ Դ. Ջեկվեսը պաշտոնապես գրանցել է խաղի ֆիրմային անվանումը 1901 թվականին՝ «պինգ-պոնգ»։ Դրանից հետո 1926 թվականին դոկտոր Ջի Լը Մանը կազմակերպել է Սեղանի թենիսի միջազգային ֆեդերացիան, որի նախագահ է ընտրվել Ա. Մոնտեքյուն: Հենց նույն թվականին էլ Լոնդոնում տեղի է ունեցել պինգ-պոնգի աշխարհի առաջին առաջնությունը։
Պինգ-պոնգի հետագա ժողովրդականությունը կապված է եղել սարքավորումների որակի բարելավման և ստանդարտացման, մրցակցության կանոնների բարելավման հետ։ Խաղը դարձել է հետաքրքիր և դինամիկ, երկրպագուների թիվը անընդհատ աճել է: 1961 թվականին սեղանի թենիսում տեղի է ունեցել հեղափոխություն։ Ճապոնիայից ժամանած մարզիկները սկսել են օգտագործել պտտվող բարձր հարվածը, որը կոչվում էր «սատանայի գնդակ Տոկիոյից»: Դա արմատապես փոխել է խաղի մարտավարությունը՝ ճապոնացիներին դարձնելով անպարտելի։ ՄՕԿ-ը սեղանի թենիսը ներառել է 1988 թվականի Սեուլի ամառային օլիմպիական խաղերի ծրագրում։ Ներկայում ավելի քան 190 ազգային ֆեդերացիա է աշխատում այդ խաղը մասսայականացնել ամբողջ աշխարհում:
ԿԱՄՈ ԽԱՉԻԿՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Սեղանի թենիսը հանրաճանաչ մարզաձև է, որը խաղում են հիմնականում փակ տարածքներում գնդաթիերով (ռակետկա) և գնդակով՝ փոքր սեղանի վրա: Հիմա աշխարհում տարեկան ավելի քան քառասուն միլիոն թենիսիստ է մասնակցում տարբեր մակարդակների մրցումների։ Անհնար է միանշանակ ասել, թե որ երկիրն է դարձել սեղանի թենիսի՝ պինգ-պոնգի ստեղծման հայրենիքը։ Կա մի քանի վարկած: Ամենահայտնին այն է, որ այն առաջացել է Անգլիայում՝ որպես թագավորական մեծ թենիսի տնային տարբերակ: Բայց խաղի ծագման մասին կան նաև վարկածներ, որ այն ծագել է Ամերիկայում, Չինաստանում կամ Հարավային Աֆրիկայում: Հնում այդ երկրներում մարդիկ փողոցներում պինգպոնգ էին խաղում։
Մինչ օրս էլ պահպանվել են հնագույն փորաքանդակներ, որտեղ պատկերված են մարդիկ, ովքեր մաքուր օդում գնդաթիերով գնդակ են խաղում։ Հետո պինգ-պոնգ խաղալու համար փոքր տարածքի անհրաժեշտությունը այդ խաղն աստիճանաբար տեղափոխել է փակ տարածքներ: Սկզբում հատակին ցանց էին տեղադրում և խաղում: Ժամանակի ընթացքում մարդիկ սկսել են խաղալ սեղանների վրա, և հայտնվել են ցանցի տեսքով ինչ-որ իրեր, որոնք սկզբում պատրաստվում էին ձեռքի տակ ընկած նյութերից։ Հատուկ կանոններ չկային։ Սպորտային ոչ հավակնոտ այդ սարքավորումների շնորհիվ հնարավոր էր խաղալ ցանկացած վայրում, ինչն էլ խթան է հանդիսացել սեղանի թենիսի հետագա զարգացման համար։ 19-րդ դարում արդյունաբերության հզոր զարգացումը և արտադրողների միջև մրցակցությունը նպաստեցին սպորտային սարքավորումների կատարելագործմանը: Սարքավորումների արտադրության մեջ սկսեցին օգտագործվել ժամանակակից նյութեր և տեխնոլոգիաներ, փոխվեց գնդաթիերի կառուցվածքը, սկսեցին փորձարկվել տարբեր գնդակներ։
1891 թվականին պինդ միաձույլ գնդակը փոխարինվեց խոռոչավոր գնդակով. անգլիացի Դ.Գիբին, նկատելով բազմագույն սնամեջ խաղալիք գնդակները, որոշեց դրանք օգտագործել թենիս խաղալու համար։ Երկար ու ծանր փայտյա գնդաթիերին փոխարինեցին նրբատախտակից և կարճ բռնակով գնդաթիերը, ինչի շնորհիվ դրանց քաշը 3 անգամ նվազեց։ Փորձարկվեցին նաև գնդաթին ծածկելու համար նախատեսված նյութեր։ Է. Գուդն է համարվում այդ փոփոխությունների նախաձեռնողը։ 1902 թվականին նա գնդաթիի մակերեսը ծածկեց ռետինով և կարողացավ կիրառել նոր խաղային տեխնիկա, այն է՝ գնդակին պտտեցնող հարվածներ հասցնելը։ Դա օգնեց նրան հաղթել բազմաթիվ մրցաշարերում: Ժամանակի ընթացքում պինգ-պոնգը դարձել է ոչ միայն հաճելի ժամանց, այլ նաև ժամանակակից սպորտաձև: Առաջին անգամ անցկացված մրցումներն են Լոնդոնի առաջնությունը (1900) և միջազգային մրցաշարը Հնդկաստանում (1901)։ Իսկ Դ. Ջեկվեսը պաշտոնապես գրանցել է խաղի ֆիրմային անվանումը 1901 թվականին՝ «պինգ-պոնգ»։ Դրանից հետո 1926 թվականին դոկտոր Ջի Լը Մանը կազմակերպել է Սեղանի թենիսի միջազգային ֆեդերացիան, որի նախագահ է ընտրվել Ա. Մոնտեքյուն: Հենց նույն թվականին էլ Լոնդոնում տեղի է ունեցել պինգ-պոնգի աշխարհի առաջին առաջնությունը։
Պինգ-պոնգի հետագա ժողովրդականությունը կապված է եղել սարքավորումների որակի բարելավման և ստանդարտացման, մրցակցության կանոնների բարելավման հետ։ Խաղը դարձել է հետաքրքիր և դինամիկ, երկրպագուների թիվը անընդհատ աճել է: 1961 թվականին սեղանի թենիսում տեղի է ունեցել հեղափոխություն։ Ճապոնիայից ժամանած մարզիկները սկսել են օգտագործել պտտվող բարձր հարվածը, որը կոչվում էր «սատանայի գնդակ Տոկիոյից»: Դա արմատապես փոխել է խաղի մարտավարությունը՝ ճապոնացիներին դարձնելով անպարտելի։ ՄՕԿ-ը սեղանի թենիսը ներառել է 1988 թվականի Սեուլի ամառային օլիմպիական խաղերի ծրագրում։ Ներկայում ավելի քան 190 ազգային ֆեդերացիա է աշխատում այդ խաղը մասսայականացնել ամբողջ աշխարհում:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
