Երևան, 29.Մարտ.2024,
00
:
00
ՄԵՆՅՈՒ
Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . Տոնոյան Չտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ


«Ցե­ղաս­պա­նու­թյան հե­տև­անք­նե­րի վե­րա­ցում աս­վա­ծը դեռ հան­րահռ­չա­կա­յին մա­կար­դա­կում է». «Փաստ»

Հարցազրույց

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Այսօր Հայոց ցեղասպանության 104-րդ տարելիցն է: Հայաստանում և ամբողջ աշխարհում այսօր հարգանքի տուրք կմատուցեն Եղեռնի անմեղ զոհերի հիշատակին: Ապրիլի 24-ին միջոցառումներ են իրականացվում նաև աշխարհի բազմաթիվ հայաշատ երկրներում: Հայոց ցեղասպանության 104-րդ տարելիցն այդ առումով ևս բացառություն չէ: Իսկ Ցեղասպանության ճանաչմանն ուղղված ի՞նչ գործընթաց ունենք այսօր, ո՞րն է մեր պետության դերը և կա՞ն արդյոք մոտեցումներ, որոնք վերանայման կարիք ունեն: Այս և մի շարք հարցերի շուրջ զրուցել ենք Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի նախկին տնօրեն, պատմական գիտությունների դոկտոր Հայկ Դեմոյանի հետ: Մեր զրուցակիցը գործընթացը նախ մի քանի տարիների կտրվածքով է դիտարկում՝ այդ համատեքստում նշանավորելով նաև Գերմանիայի կողմից Ցեղասպանության ճանաչման փաստը:

«Եթե դիտարկենք 100-ամյակի տրամաբանության մեջ, ապա 2015-2016 թվականներին Ցեղասպանության միջազգային ճանաչումը բավականին հուժկու թափ առավ: Բայց հիմա հարցն այն չէ, որ մենք այսօր հետ նահանջ կամ ընթացքի դանդաղեցում ենք արձանագրում: Կա տրամաբանություն, որի հիմքում համաշխարհային քաղաքական անցուդարձերն են, ինչպես նաև հայաստանյան զարգացումները: Այդ ընթացքը տարբեր թելերով կապված է նաև անտեսանելի զարգացումների հետ, որոնք ընթանում են կամ կարող են ընթանալ մոտ ապագայում: Նշված համատեքստում Թուրքիայում կարող են տեղի ունենալ որոշակի զարգացումներ, որոնք կարող են էապես նպաստել ճանաչման և առերեսման հիմնահարցին՝ հենց Թուրքիայի ներսում: Չի բացառվում նաև, որ իշխանափոխության, նոր քաղաքական ուժի իշխանության գալուց հետո էապես փոխվի նաև պաշտոնական Անկարայի մոտեցումը»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասաց Հ. Դեմոյանը՝ նշելով, որ այս համալիր հարցերը հնարավոր չէ միանշանակ գնահատել, և մենք կարող ենք ուղղակի դատել ընդհանուր ուղղությունների և հնարավոր սցենարների մասին:

«Հետևանքների վերացում ասվածը, որպես հայության գլխավոր շահ և նպատակ, դեռ ձևավորված չէ: Ցեղասպանության հետևանքների վերացումը դեռ հանրահռչակային մակարդակում է: Իսկ հայաստանյան վերջին զարգացումներից մենք տեսնում ենք, որ Ցեղասպանության միջազգային ճանաչումը չի դիտվում որպես կարևորագույն հարց՝ հատկապես մեր ռազմավարության, ազգային շահի և անվտանգության համատեքստում: Սա, իհարկե, մտահոգիչ է»,-նշեց մեր զրուցակիցը:

Ինչ վերաբերում է պետության դերին, Հ. Դեմոյանն ընդգծեց, որ վերանայումներ, անշուշտ, պետք են, բայց կտրուկ վերանայումների անհրաժեշտություն չի տեսնում.

«Հայաստանը թե՛ գիտական, թե՛ քարոզչական առումներով Հայոց ցեղասպանության հիմնահարցի ուսումնասիրության, հետևանքների վերացման, իրավական հարցերի բարձրացման կենտրոնը պետք է լինի: Ցավոք, սփյուռքյան շատ շրջանակներ այս թեզը բացարձակ չեն ընդունում և, ավելին, նույնիսկ հակադրվում են՝ փորձելով այդ «մենաշնորհը» չզիջել Հայաստանին: Նաև հենց այստեղ է թաղված շան գլուխը, այն հարցի պատասխանը, թե մենք ինչո՞ւ չենք կարողանում հաջողություններ արձանագրել, բայց փոխարենն ամեն տարի «ապրիլ 24-յան» պաթոսով, նույն ձևակերպումներով, չարչրկված բառակապակցություններով փորձում ենք մեր անհանգստությունները ևս մեկ տարով հանգստացնել: Սա ինքնախաբեության մոտեցող մի վտանգավոր ոլորապտույտ է. իրականում մենք ընդհանուր օրակարգ չունենք, ավելին՝ մենք նույնիսկ այդ մեկ օրակարգի շուրջ նստելու և բանակցելու նպատակադրություն չունենք»:

Նա ընդգծեց, որ 100-ամյակի աշխատանքները և արդյունքները կարող էին կապիտալացվել՝ այդպիսի օրակարգի և համատեղ աշխատելու հարթակ ստեղծելու համար, բայց իրականությունն այլ է:

«Նշածիս ապացույցը սփյուռքի նախարարության կարգավիճակն է, երբ պարզվում է, որ այն ոչ միայն ՀՀ-ին, այլ անգամ Սփյուռքին պետք չէ: Այս հանգամանքը ցույց է տալիս մեր չակերտավոր ռազմավարական մտածողությունը»:

Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի նախկին տնօրենը բերեց նաև իր օրինակը՝ ընդգծելով տարիների աշխատանքի և ունեցած դերակատարության մասին. «Բայց լիակատար մեկուսացման քաղաքականություն վարվեց իմ հանդեպ: Այս ամենը լավագույն ցուցիչն է, թե մենք ներսում ինչպիսի վերաբերմունք ունենք ինքներս մեր հանդեպ, մինչդեռ փորձում ենք ավելի խոշոր շահառուների առաջ պահանջներ ներկայացնել: Մենք բավականին հեռու ենք այն համընդհանուր հայկական նպատակից, ինչի մասին, թերևս, խոսում են բոլորը: Ովքեր չեն ալարում՝ խոսում են»:

Անդրադառնալով միջազգային հանրության դերին՝ նա նկատեց. «Յուրաքանչյուր երկիր իր շահն ունի: Միջազգային հանրություն ասվածն աբստրակտ հասկացություն է, որի տակ փորձում են նաև քաղաքական դիվիդենտներ քաղել: Բայց պետությունները շահեր ունեն: Եթե փորձենք մեր շահը գիտակցել, ապա առաջին հերթին Հայոց ցեղասպանության թեման չպետք է ուղղակի մի կողմ նետել՝ համարելով այն պատմության ինչ-որ դրվագ, որն այսօր խանգարում է պատմության վրա չխարսխված քաղաքականություն մշակելուն և այն իրագործելուն: Ցեղասպանության թեման պետք է առաջնահերթ դիտվի՝ որպես լրջագույն մարտահրավեր և վտանգ ներկա Հայաստանի անվտանգության համար: Ցավոք, վերջին 20-25 տարիների ընթացքում այս գիտակցումը չեղավ: Մեր անկախության սկզբից մենք ընդհանուր մեկ մոտեցում չունենք, թե, ի վերջո, ո՞րն է Ցեղասպանության ուղերձը: Մենք չհասկացանք, որ այն անվտանգության թիվ մեկ հարցն է: Պետք է հետևություններ անել և ոչ թե թեման թաղել պատմության խորխորատներում, փորձել չտեսնել այն ու համարել, որ այն ներկա քաղաքականությունն իրականացնելու խոչընդոտ է: Իհարկե, անընդհատ պետք չէ շեշտադրել այդ մասին, բայց պետք է հասկանալ, որ հենց այդտեղից է սկսվում մեր ռազմավարական մշակումների հիմքն ու առանցքը»:

Ինչ վերաբերում է Ցեղասպանության հարցում Թուրքիայի քաղաքականությանը և Հ. Դեմոյանի՝ սկզբում արված դիտարկմանը, թե այդ առումով հնարավոր է փոփոխություն լինի, մեր զրուցակիցը հավելեց.

«Դա դիտարկում եմ Թուրքիայի ներքաղաքական զարգացումների և, իհարկե, խոշոր խաղացողների շահերի հետագա համահունչ լինելու կամ հնարավոր բախումների համատեքստում: Այստեղ ինչ-որ զարգացումներ մենք կտեսնենք, բայց, ցավոք, վատագույն դեպքում այդ զարգացումների մեջ մեր շահերը կարող են որպես համաշխարհային քաղաքականության մանրադրամ դիտվել»:

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

 

 

 

«Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի ՍարգսյանՓաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Մենք իբր հողի վրա ենք, բայց մեռած ենք, թաղած չենք․ Էդուարդ Շարմազանով Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան«Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . ՏոնոյանՉտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա լավագույն մարզիչ Շղթայական ավտոմեքենաների ջարդ Երևանում. 12-ամյա երեխան ու նրա մայրը տեղափոխվել են հիվանդանոց Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. ՉալաբյանՈւ՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել Ազատության, անկախության և բարգավաճման խորհրդանիշ արձանը, ամերիկացիների դժվարին նվիրատվությունն ու Պուլիտցերի զայրույթը. «Փաստ»2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Փաշինյան-Բլինկեն-Ֆոն դեր Լեյեն հանդիպումը չի կարող հանգեցնել էսկալացիայի. Պետքարտուղարությունը՝ Բաքվին ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ (28 ՄԱՐՏԻ)․ Առաջին անգամ հիդրոպլանի փորձարկում, լվացքի մեքենայի արտոնագրում. «Փաստ»Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) Ո՞րն է ԵՄ իրական առաքելությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին. «Փաստ»Գործող իշխանությունների դեմ արդյունավետ պայքար մղելու համար անհրաժեշտ է հանրության լայն շերտերի համախմբում. Արշակ Կարապետյան «Հայաստանը ԱՄՆ-ի ուշադրության կենտրոնում է՝ որպես ամերիկյան նպատակներն առաջ մղելու պոտենցիալ հզոր լծակ». «Փաստ»Նիկոլն ամեն ինչ հասցրել է ձախողման եզրին. Արտակ Զաքարյան «Կենսուրախ էր, խղճով, խելացի ու հայրենասեր». Արեն Մալաքյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Սոթքի զորամասի պայթյունի ժամանակ. «Փաստ»Պատվավոր հյուպատոսների տրանսպորտային միջոցներին հատկացվելու են «H» տառը պարունակող կարմիր հիմնագույնի համարանիշեր. «Փաստ»Վեցամյա ավերումներն ու «կկվի կանչելու» ժամանակը. «Փաստ»Ինչո՞ւ են հիմնավորում միշտ այն, ինչը վնասում է Հայաստանի անվտանգության շահերին. «Փաստ»«Կոռուպցիան այսօր իր սարդոստայնով տարածված է ամեն տեղ». «Փաստ»Հասարակության վրա փորձում է վախ ծախել. «Փաստ»Ուղարկում է մարդկանց հետ «խոսելու». «Փաստ»Ինչո՞ւ չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչապետի հանդիպումը Կաթողիկոսի հետ. «Փաստ»Էլ ճանապարհ սարքելն ո՞ւմ է պետք. «Փաստ»Արդեն կես տարի է՝ Ռուբեն Վարդանյանը ապօրինի բանտարկված է Բաքվի բանտում․ «Ապրելու երկիր»Գնել Սանոսյանը դժվարացավ պատասխանել ԱԺ պատգամավոր Դավիթ Դանիելյանի հարցին, թե երբ կավարտվի Շուռնուխ գյուղի տների շինարարությունըՄալաթիա Սեբաստիայում բացվել է 88 ցանցի հերթական սուպերմարկետը Դուք կանաչ լույս վառեցիք Արցախի հայաթափման համար. ՇարմազանովՔուչակ գյուղի վերջնամասում մեքենաներ են բախվել․ կա զոհ և 6 վիրավոր Ադրբեջանը չի մասնակցի Երևանում սամբոյի աշխարհի գավաթի խաղարկությանը Fastex-ը շարունակում է Web3 տեղեկատվական հանդիպումների շարքը Հայաստանի բլոկչեյն էմբասիում Արդարի դար չէ, ՈՒժեղի դար է Ընկերությունը կարևորում է նման ճանաչողական այցերը՝ ծանոթացնելու հանրությանը երկրի տնտեսության հենասյուն հանդիսացող որոլտին, ներկայացնելու իրական խնդիրներն ու ձեռքբերումներըԱռաջիկա օրերին օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա Տիգրան Ավինյանի շնորհավորանքը՝ Թատրոնի համաշխարհային օրվա առթիվ