«Բալային համակարգի ներդրմամբ՝ կարգազանց վարորդը պետք է մեկուսացվի երթևեկությունից». «Փաստ»
Հարցազրույց«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Օրերս կառավարությունը հավանություն տվեց ՀՀ ճանապարհային ոստիկանության մշակած նախագծին, որը դեռ պետք է ընդունվի ԱԺ կողմից: Այսպիսով՝ վարորդական իրավունք ունեցող անձանց յուրաքանչյուր տարի կտրվի 9 միավոր։ Եթե վարորդը կատարի խախտումներ, ապա միավորները կնվազեն, ինչի հետևանքով վարորդական իրավունքը կկասեցվի 6 ամսով: Եթե հաջորդ տարի 9 միավոր ստանալուց հետո վարորդը դրանք սպառի մեկ տարվա ընթացքում, ապա նրա վարորդական իրավունքը կկասեցվի 1 տարով: Նա կարող է այն վերականգնել միայն քննություն հանձնելուց հետո: Կարևոր է նաև, որ առավելագույն՝ 4 միավորից վարորդները կզրկվեն այն դեպքում, երբ գերազանցեն արագությունը և մեքենան վարեն ոչ սթափ վիճակում:
«Վարորդի ընկեր» ԻՀԿ փոխնախագահ Դավիթ Պեդանյանի հետ «Փաստը» զրուցել է առաջարկված նախագծի մասին:
-Ի՞նչ կարծիք ունեք բալային համակարգի ներդրման մասին:
-Բալային համակարգի կիրառումը պետք է դրականորեն ազդի ոչ միայն վթարների և զոհերի, այլ նաև վարորդների քանակի նվազման վրա: Դեռ 3 տարի առաջ ենք բարձրաձայնել սրա մասին և ուրախ ենք, որ այս համակարգը ներդրվում է, բայց նախագիծը բավականին թերի է: Հանրային առաջին քննարկման ժամանակ մի քանի հարց բարձրացրեցի, և քանի որ դրանց կոնկրետ պատասխանները չկային, որոշում կայացվեց, որ պետք է նախագծի վրա էլի աշխատել և նոր միայն ներկայացնել այն: Մեզ պետք է այնպիսի համակարգ, որ տուգանքների վճարման համակարգի համեմատ ավելի վերահսկելի լինի ու թերություններ չունենա: Նախագծով նախատեսվում է որոշ տուգանքների չափի նվազեցում: Սա ոստիկանության բարի կամքի դրսևորումը չէ, ուղղակի նման որոշում է կայացվել՝ ելնելով օրենքների հակասություններից: Տեսականորեն կապ չունի, թե որքանով կտուգանեն վարորդին, եթե իր բալերը սպառվելու են, և նա վարորդական իրավունքից զրկվելու է: Այստեղ մի հակասություն առաջացավ: Օրինակ, ոչ սթափ վիճակում մեքենա վարող վարորդն առաջ տուգանվում էր 150 000 դրամով, որը բավականին զգալի գումար էր ընտանեկան բյուջեի համար, և գրեթե ցանկացած վարորդ խուսափում էր նույն խախտումը կրկնելուց: Հիմա նա տուգանվելու է 29 հազար դրամով և 4 տուգանային միավորով, ինչը վարորդներին, այսպես ասած, հնարավորություն է տալիս տարվա մեջ մեկ անգամ ոչ սթափ վիճակում մեքենա վարել, քանի որ գումարը բավականին աննշան է, 4 միավորն էլ 9 միավորի մեջ մեծ թիվ չէ: Օրինակ, եթե ոչ սթափ վիճակում մեքենա վարելու համար նախատեսվեր 6 ամսով վարորդական իրավունքից զրկում, սա ավելի տրամաբանական կլիներ: Էլի հակասություններ կան: Մգեցված դիմապակու համար առաջ տուգանք էր սահմանվում, եթե վարորդը տեղում կամ էլ 24 ժամվա ընթացքում չէր վերացնում մգեցվածությունը: Հիմա այդ դրույթը հանվել է: Բայց չէ՞ որ ինչ-որ մեկը կարող է մեքենայով Հայաստան գալ մի երկրից, որտեղ թույլատրվում է դա, իսկ այստեղ կտուգանվի:
-Նախագծի շուրջ քննարկումները տարաբնույթ են: Վարորդները պնդում են՝ չէ՞ որ կան խախտումներ, որոնց պատճառ են դառնում ոչ բարվոք ճանապարհները, սխալ գծանշումները, լուսավորությունն ու լուսացույցները, կայանման խնդիրները և այլն: Առաջարկը հետևյալն է. նախ պետությունը՝ համապատասխան գերատեսչությունների միջոցով, վերացնում է այս թերացումները, հետո ներդնում բալային համակարգը: Որքա՞նով են արդարացված այս առաջարկները:
-Հարցին պետք է երկկողմանի նայել: Մի կողմից, եթե պետությանը նայենք որպես «ծառայություն մատուցող կառույց», ինչի համար հարկատուները վճարում են, այն պետք է նախ ինչոր բան առաջարկի, հետո սկսի գումար գանձել, իսկ խստացումներն էլ լինեն բոլոր նախապայմաններն ապահովելուց հետո: Բայց եթե հարցին մյուս կողմից նայենք՝ մի օր այս ամենը պետք է սկսվի: Տարիներով սպասել չի կարելի: Անցած տարի մահացությունների թվաքանակի աճ կար. ամռան ամիսներին մահացությունների թիվն ավելացել էր 11-ով: Ամբողջ տարվա կտրվածքով էլի զգալի աճ է եղել: Երթևեկության որակը բավականին վատացել է, ինչը կապված է թե՛ մեղմացումների, թե՛ համաներման, թե ՛ ՃՈ տեսուչների չմոտիվացված աշխատելու հետ: Այս փոփոխությունները որոշակի սթափություն կմտցնեն երթևեկության մեջ:
-Ինչո՞ւ են ոստիկանության և ԱՊՊԱ-ի արձանագրած խախտումների թվերն իրարից տարբերվում:
-Ոստիկանության արձանագրած և հրապարակած տվյալների համաձայն՝ վթարների քանակի նվազեցում էր տեղի ունեցել: «Վարորդի ընկեր» ԻՀԿ-ն ապահովագրողների բյուրոյի խորհրդի կազմում է, և ունենք նաև ապահովագրականի տվյալները: ՃՈ-ն արձանագրում է բոլոր այն վթարները, որոնց ժամանակ տեղի է ունեցել անհամաձայնություն, մարմնական վնասվածքներ են հասցվել կողմերից մեկին կամ գրանցվել է մահացության դեպք, իսկ ապահովագրականն արձանագրում է բոլոր վթարները: Մինչև 100 000 դրամ արժողությամբ վթարների մեծ մասի դեպքում վարորդները տեղում համաձայնության են գալիս, և ՃՈ-ն չի արձանագրում դրանք: ԱՊՊԱ-ի տվյալներով՝ վթարների քանակը կտրուկ աճել էր, եթե չեմ սխալվում, մոտ 34 տոկոսով, իսկ ՃՈ-ի տվյալներով՝ նվազել էր:
- Օրենքն ԱԺ-ում ընդունվելուց հետո կիրառության մեջ կմտնի 6 ամիս անց: Երթևեկության նման վիճակը հաշվի առնելով՝ սա երկար ժամանակ չէ՞:
-Վեց ամիսը երկար ժամանակ է, նախորդ նախագծով օրենքը ուժի մեջ էր մտնելու 4 ամիս հետո: Այն քննարկվել էր անցած տարի, այս տարի պետք է ընդունված լիներ և մարտից գործեր բալային համակարգը: Բայց ասեմ հետևյալը. ծրագրային տեսանկյունից ՃՈ-ն այս փոփոխություններին պետք է պատրաստ լինի, իսկ աշխատանքը բավականին ծավալուն է: Ուզում ենք նախագիծը շուտ ընդունվի, բայց կատարվող փոփոխությունները չպետք է խոչընդոտեն հիմնական նպատակին: Փաստացի նախագիծ ենք ընդունում, որը վերահսկելի չէ: Բարեխիղճ վարորդներն, ինչպես տուգանքները մուծում էին, մուծելու են, բալերը կրճատվելու են, իսկ այն վարորդները, որոնք խուսափում էին, շարունակելու են խուսափել: Արդյունքում ունենալու ենք անհավասարություն, որը միշտ ենք ունեցել: Նախագիծն օրենք դառնալու արդյունքում պետք է կատարի իր հիմնական գործառույթը, այն է՝ կարգազանց վարորդին մեկուսացնել երթևեկությունից:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
