«Ավաղ»-ը և «եթե»-ն կհանգեցնեն Ջերմուկի տարածաշրջանի կործանմանը». «Փաստ»
Society«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Ամուլսարի ոսկու հանքի հնարավոր վերաբացման թնջուկը շարունակում է մնալ բնապահպանների, ջերմուկցիների և կառավարության ուշադրության կենտրոնում: Ամուլսարում «ELARD» ընկերության իրականացրած երկրաբանական հետազոտության արդյունքները մինչև մայիսի վերջ կուղարկվեն ՀՀ քննչական կոմիտե, ինչից հետո կառավարությունը կհայտնի հանքի վերաբացման շուրջ իր տեսակետը: Այդ մասին օրերս ասել էր փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյանը. «Եթե հանքարդյունաբերող ընկերությունը բնապահպանական որևէ խնդիր չի առաջացնում կամ դրանք այնպիսի խնդիրներ են, որոնք վերահսկելի են, շարունակելու է իր գործունեությունը»:
Բնապահպան Սիլվա Ադամյանը «Փաստի» հետ զրույցում նշում է, որ եթե նախկին կառավարությունը փորձում էր ցույց տալ, որ Ամուլսարի հանքավայրում որևէ խնդիր չեն տեսնում, ամեն ինչ լավ է, և այն պետք է գործի, այս կառավարությունն ուրիշ դիրքորոշում ունի. «Հանրությունը, որը նրանց բերել է իշխանության, պահանջում է՝ պարտավոր եք մեր շահերը պաշտպանել: Այս կառավարությունը չի կարող բացեիբաց խոսել հանքի շահագործման արգելման մասին: ԱՄՆ դեսպանն իր վերջին ելույթում իրենց հստակ հասկացրել է, որ դուք Հայաստանում այլևս «Լիդիանի» նման հանքարդյունաբերող չեք ունենա, եթե մերժեք նրան: Իհարկե, ուղիղ տեքստով չի ասում, բայց խոսքը դրա մասին է: Հասկանում եմ, որ այստեղ կա հզոր պետությունների խնդիր: Մեր կառավարությունը ժողովրդին ասում է՝ այո՛, ձեր կողքին եմ, տարբեր ելույթներում պնդում է այն տեսակետը, որ եթե որևէ միջազգային փորձագետ կարողանա հաստատել, որ գլոբալ խնդիրներ կծագեն Ջերմուկում, Սևանա լճի և խորքային ջրերի հետ կապված, ապա կդադարեցնի հանքի շահագործումը: Բայց կարծում եմ, որ իրենք ուղղակի համոզված են՝ բոլոր այն փորձագետները, որոնց նրանք ընտրում են, երբևիցե չեն ասի այն, ինչ մենք ենք ուզում լսել: Անձամբ լսել եմ Բրոնզյանի փորձագետներին, որոնք պարզ տեքստով ասացին, որ վտանգները կան, և «Լիդիանը» դրանք չի ֆիքսել: Այնպես որ, տարբեր ելույթներում հնչող «ավաղ»-ը և «եթե»-ն կհանգեցնեն Ջերմուկի տարածաշրջանի կործանմանը», - ասում է Սիլվա Ադամյանը:
Տեսակետ կա, որ տեղացի փորձագետների կարծիքը, ընդ որում՝ ոչ միայն բնապահպանության ոլորտում, մի տեսակ անտեսվում է, լսելի չէ կառավարության անդամների համար: «Միանշանակ համաձայն եմ: Բազմիցս ասել եմ՝ ունենք հրաշալի փորձագետներ, որոնց պարբերաբար կանչել են, փորձել հասկանալ նրանց կարծիքը հարցերի վերաբերյալ, և ամեն ինչ դրանով վերջացել է: Եթե փորձագետի կարծիքը ձեռք է տալիս, այն է, ինչ իրենք են ուզում լսել, միանշանակ հաշվի կառնեն: Բայց եթե խոսում ես խնդիրների մասին, այն ժամանակ դառնում ես բոլորի աչքի փուշը: Սա լավ բանի բերել չի կարող: Նախկինում այլ կերպ էին վարվում, հիմա՝ այլ: Պետք է սթափվել, խելքի գալ: Մեր տեղի փորձագետներին չեն լսում և չեն հրավիրում քննարկումների: Սա դարձել է աքսիոմ», - կարծիք է հայտնում բնապահպանը:
Ջերմուկի համայնքի բնակիչ Վազգեն Գալստյանը «Փաստի» հետ զրույցում նշում է, որ պետական համակարգը Ամուլսարի խնդիրը ոչ թե ամբողջության մեջ է դիտարկում, այլ միայն բնապահպանության ոլորտում: «Համայնքի բնակիչները դուրս են եկել, փակել հանքի ճանապարհը ոչ թե բնապահպանության խնդիրներից ելնելով, այլ իրավունքի հարց բարձրացնելով: Եթե կառավարությունը շարունակում է անտեսել բնակչության բուն պահանջը, սկսում է այն դիտարկել բնապահպանության տեսանկյունից, ստացվում է, որ իրենք կա՛մ իրավիճակին չեն տիրապետում, կա՛մ էլ անտեսում են համայնքի ձայնը, ինչու ոչ՝ նաև տրամադրվածություններն ու հնարավորությունները: Որոշում կայացնողները պետք է հարցերին միակողմանի չնայեն, քանի որ իրենց կայացրած որոշումներն անդրադառնալու են հենց իրենց վրա», - նշում է Վազգեն Գալստյանը: Վերջերս Ջերմուկ համայնքի բնակիչներն ավտոերթ և հանրահավաք էին կազմակերպել և նամակ հանձնել կառավարությանն ու պատգամավորներին: «Նամակում նշել ենք, որ մեր պայքարը սկսել ենք 2012 թվականից: Հիմնավորումներ և ապացույցներ ենք ներկայացրել, թե ինչ գործողություններ ենք ծավալել որպես համայնք և համայնքի բնակիչներ: Առաջարկել ենք ուշադրության կենտրոնում պահել խնդրի ոչ միայն բնապահպանական կողմը, այլ նաև իրավական հարցերը, որոնք համայնքին են առնչվում: Իշխանությունները պետք է հաշվի առնեն այն խնդիրները, որոնց պատճառով և՛ Ջերմուկ համայնքը, և՛ բնակիչները, և՛ պետական կառավարման համակարգը, և՛ հանքարդյունաբերողն ու բիզնեսը, և՛ ներդրողները հայտնվել են այս իրավիճակում», - նշում է մեր զրուցակիցը՝ ընդգծելով, որ կան բազում խնդիրներ, որ օրենքի և իրավունքի հակասություններին են առնչվում:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում