Պերմանենտ իրականություն, կամ՝ առօրեական դեժավյու. «Փաստ»
Analysis«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Մի քանի առօրեական խոհեր, որոնք կյանքի նկատմամբ մարդուն դարձնում են ավելի ռացիոնալ:
Սուպերվարչապետական լիազորություններով օժտված կառավարության ղեկավարն իր երկրում դատավարական համակարգի անհնազանդությունը կուլ չտալով՝ բնազդաբար օգնության է կանչում նրանց, ում միջոցով մեկ տարի առաջ փողոցներ էր փակում:
Փաստ է մի բան. եթե իրոք կային այն համակարգային խնդիրները, որոնց մասին վարչապետը խոսեց իր հայտարարության մեջ, ապա դրանց լուծմամբ օրինական ճանապարհներով պետք էր զբաղվել վաղուց: Հակառակ պարագայում ստացվում է` քանի դեռ դատավորները ղեկավարվում են, այսպես ասած, ուղեծրի զգացողությամբ և կայացնում են որոշումներ, որոնք տեղավորվում են իշխանությունների ծրագրերում, ապա նրանք անկախ են և որևէ ճնշումների չեն ենթարկվում, իսկ առաջին իսկ անբարենպաստ որոշման դեպքում նրանք դառնում են կոռումպացված և այլն, և այլն: Ի դեպ, խնդիրը բոլորովին էլ դատավորի կայացրած որոշման արդար կամ անարդար լինելը չէ, այլ դատավարական ներկայացումների իրական բովանդակությունը:
Կարելի է եզրակացնել, որ մեզ մոտ ընթացող աղմկոտ դատավարությունները, եթե դրանք ավարտվեն էլ, որոշվեն մեղավորներն ու սահմանվեն համապատասխան պատիժներ, հազիվ թե դա նշանակի տվյալ պրոցեսի ավարտը: «Վերականգնված արդարության» դրույթի գործողության ժամկետը կարող է ձգվել մինչև նոր իշխանափոխություն: Իսկ դրան կարող են հաջորդել «իրական արդարության» նոր որոնումներ` նոր դատավարություններով ու ձերբակալություններով: Իսկ որ դրա «կարիքը» կլինի, կարծես աներկբա է, իսկ նորից ծայր առած գործընթացները կարելի է մեկնաբանել հակառակ ծայրից ու հակառակ նշանով:
Բոլորս կհայտնվենք պերմանենտ դատավարությունների մեջ, և այդ ամենը մեր երեսնամյա անկախության միայն մի դրվագի պատճառով: Հենց միայն այդ դրվագն ընտրելու մասին այս իշխանության պատճառաբանությունները հիմնավոր չի կարելի համարել:
Մի՞թե պակաս կորստաբեր էին մութ ու ցուրտ տարիները, երբ խորհրդային կեցությանը սովոր, ջեռուցման ու լուսավորության խնդիր չտեսած մարդիկ հացի փռերի առաջ օրերով խմորի հերթ էին կանգնում և մի տասը կիլոմետր էլ ոտքով հետադարձ ճանապարհ կտրում այն տուն հասցնելու համար:
Արդյոք կարիք չկա՞ հասկանալ այն մարդկանց մոտիվացիան, որոնք կազմակերպեցին այդ իրականությունը:
Սխալված չենք լինի, եթե փաստենք, որ իրավական գնահատականի կարիք ունի այն ապաշնորհ իշխանավարությունը, երբ այլասերված տնտեսական հարաբերությունների, մենաշնորհների, կոռուպցիայի, պետական ու մասնավոր շահերի ու դրանց հետապնդման ճանապարհների միախառնման հաշվին բնակչությունն ամբողջովին ունեզրկվեց, հասարակությունը ծայրահեղ բևեռացվեց:
Վերջապես, մի՞թե Փաշինյանը կարծում է, թե ոչ բարենպաստ իշխանափոխությունից հետո հնարավոր չի դառնա «ոչ բռնի, թավշյա… հեղափոխությունը» այլ կերպ որակել, քան, ասենք, որպես սահմանադրական կարգի տապալում: Այս ամենին զուգահեռ մենք կունենանք անընդհատ դատավարություններ, որոնք ոչ մի ստեղծարար արդյունք չեն տա, ընդհակառակը՝ կհյուծեն մեր պետականությունը, վերջնականորեն կջլատեն հասարակությունը:
Այսօր արդեն մենք հայտնվել ենք մի զուգահեռ, վիրտուալ աշխարհում, որտեղ չկան օրվա իրական խնդիրներ, որտեղ ամեն ինչ սկսվում և ավարտվում է այն քաշքշուկով ու ինքնաներկայացումներով, որ մեզ մատուցվում են հեռուստաեթերից, մամուլով և ցանցային մետաստազներով: Սա մի մեծ, ձգված պաստառ է «օրվա իրադարձությունների» պատկերով:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
